Plaveiselcelcarcinoom
| Plaveiselcelcarcinoom | ||||
|---|---|---|---|---|
| Carcinoma spinocellulare | ||||
| ||||
Het oppervlak schilfert vaak, en is soms ulceratief (zoals hier).
| ||||
| Synoniemen | ||||
| Latijn | Carcinoma planocellulare[1] | |||
| Nederlands | Plaveiselcellencarcinoom[2] Plaveiselkanker[1] | |||
| Coderingen | ||||
| ICD-O | M8070/3 | |||
| MedlinePlus | 000829 | |||
| eMedicine | derm/401 | |||
| standaarden | ||||
| MeSH | D002294 | |||
| ||||
Plaveiselcelcarcinoom[3] (PCC) of carcinoma spinocellulare[3] is een carcinoom uitgaande van plaveiselcellen, een bepaald type epitheelcel. Een groot deel van de gevallen van longkanker, baarmoederhalskanker, strottenhoofdkanker en mondkanker zijn van dit type.
Plaveiselcelcarcinoom is een kwaadaardige tumor met kans op uitzaaiing, vooral via het lymfestelsel.
Plaveiselcelcarcinoom van de huid
Het plaveiselcelcarcinoom van de huid ontstaat vaak in een keratosis actinica. Zonlichtschade is een belangrijke oorzaak. Plaveiselcelcarcinomen ontstaan ook wel in littekens van bijvoorbeeld brandwonden of chronische wonden (bijvoorbeeld bij dystrofische epidermolysis bullosa). Immuunsuppressie speelt een rol: na orgaantransplantatie is de kans op plaveiselcelcarcinomen sterk verhoogd; vooral hier lijkt infectie met humaan papillomavirus een rol te spelen.[4] Hiv-geïnfecteerden lopen een verhoogd risico op anale PCC's.
PCC's zaaien soms uit, vooral grotere tumoren, en tumoren gelokaliseerd op onderlip of oor.[5] Uitzaaiing gebeurt vooral naar lokale lymfeklierstations.
De behandeling van eerste keus is excisie met een marge van 0,5 cm. Soms kan radiotherapie of chemotherapie een bijdrage leveren.
Zie ook
- Keratoacanthoom: een snelgroeiende huidaandoening, mogelijk een variant van PCC, die zich relatief goedaardig gedraagt.
- ↑ a b Jochems, A.A.F. & Joosten, F.W.M.G. (2003). Coëlho Zakwoordenboek der geneeskunde (27ste druk). Doetinchem: ElsevierGezondheidszorg.
- ↑ Leflot-Soetemans, C. & Leflot, G. (1975). Standaard Geneeskundig woordboek Frans-Nederlands. Antwerpen-Amsterdam: Standaard Uitgeverij.
- ↑ a b c d e f Everdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). Pinkhof Geneeskundig woordenboek (12de druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
- ↑ Struijk L et al. Humaan papillomavirus in de etiologie van huidkanker. Ned Tijdschr Geneeskd. 2005 Mar 5;149(10):518-22.
- ↑ Quaedvlieg PJ et al. Histopathological characteristics of metastasizing squamous cell carcinoma of the skin and lips. Histopathology. 2006 Sep;49(3):256-64.