Samisch

Samisch
Gesproken in	Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland (Kola-schiereiland)
Sprekers	ca. 20.000
Taalfamilie	Oeraals; Finoegrisch; Fins-Permisch; Fins-Wolgaïsch; Fins-Samisch; Samisch; West-Samisch; Noord-Samisch; Lule-Samisch; Zuid-Samisch; Ume-Samisch; Pite-Samisch; Oost-Samisch; Inari-Samisch; Skolt-Samisch; Kildin-Samisch; Ter-Samisch;
Alfabet	Latijns, Cyrillisch
Officiële status
Officieel in	officiële minderheidstaal in een gedeelte van Noorwegen, Zweden en Finland
Taalorganisatie	Samisk språkråd (Noorwegen)
Taalcodes
ISO 639-1	-
ISO 639-2	smi
ISO 639-3	-
Portaal	Taal

Samisch (Sámegiella) (ook Saami of Sami) is de verzamelnaam voor de talen die door de Samen in het noorden en midden van Noorwegen en Zweden, het noorden van Finland en het noordwesten van Rusland (het Kola-schiereiland) worden gesproken.

De benaming Laps wordt door de sprekers zelf als denigrerend opgevat en is vrijwel geheel uit het hedendaagse taalgebruik van Scandinaviërs en uit de vaktaal van taalkundigen verdwenen.^[bron?]

Samisch is een officieel erkende minderheidstaal in Noorwegen (onder andere in de gemeentes Kautokeino, Karasjok, Kåfjord, Nesseby, Sør-Varanger en Tana), in Finland (Enontekiö, Inari, Sodankylä en Utsjoki) en in Zweden (onder andere in Arjeplog, Gällivare, Jokkmokk en Kiruna). Het Samisch komt er voor bij de openbare omroepen (NRK Sápmi ^[1] in Noorwegen, SVT Sápmi ^[2] in Zweden, YLE Sápmi ^[3] in Finland), op bewegwijzering, op plaatsnaamborden en in officiële plaatsnamen ^[4].

Het Samisch behoort tot de Finoegrische talen. Om politiek-culturele redenen wordt het vaak als één taal behandeld, maar taalkundig gezien gaat het om verschillende talen of taalvarianten die niet allemaal onderling verstaanbaar zijn. Er zijn 11 varianten van het Samisch; zes daarvan zijn levende talen met een eigen schrift:

Noord-Samisch (ca. 15.000 sprekers)
Lule-Samisch (ca. 1.500 sprekers)
Zuid-Samisch (ca. 500 sprekers)
Inari-Samisch (ca. 500 sprekers)
Skolt-Samisch (ca. 400 sprekers)
Kildin-Samisch (ca. 650 sprekers)
Ter-Samisch (ca. 2 sprekers)
Ume-Samisch (ca. 30 sprekers)
Pite-Samisch (ca. 25-50 sprekers)

De twee talen (Akkala-Samisch en Kemi-Samisch) zijn uitgestorven.

Schrift

De meeste Samische talen gebruiken het Latijnse alfabet, uitgebreid met extra letters:

Noord-Samisch:	Áá Čč Đđ Ŋŋ Šš Ŧŧ Žž
Inari-Samisch:	Áá Ââ Ää Čč Đđ Šš Žž
Skolt-Samisch:	Áá Ââ Čč Ʒʒ Ǯǯ Đđ Ǧǧ Ǥǥ Ǩǩ Ŋŋ Õõ Šš Žž Åå Ää
Lule-Samisch (Zweden):	Áá Åå Ńń Ää
Lule-Samisch (Noorwegen):	Áá Åå Ńń Ææ
Zuid-Samisch (Zweden):	Ää Öö Åå
Zuid-Samisch (Noorwegen):	Ææ Øø Åå

Het Kildin-Samisch gebruikt een uitgebreide versie van het cyrillische alfabet: Аа Ӓӓ Бб Вв Гг Дд Ее Ёё Жж Зз Ии Йй Ӣӣ Кк Лл Ӆӆ Мм Ӎӎ Нн Ӊӊ Ӈӈ Оо Пп Рр Ҏҏ Сс Тт Уу Фф Хх Цц Чч Шш Щщ Ъъ Ыы Ьь Ҍҍ Ээ Ӭӭ Юю Яя Јј Ѣѣ.