Noodzakelijke en voldoende voorwaarde: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
| Regel 8: | Regel 8: | ||
Hier kan de student het tentamen in elk geval niet halen, als hij niet hard studeert. Maar er zijn wellicht nog andere noodzakelijke voorwaarden, zoals dat hij zich ook goed moet concentreren tijdens het tentamen. Hier is te zien dat de combinatie van woorden 'alleen als... , kan ...' een aanwijzing is, dat het een noodzakelijke voorwaarde betreft. |
Hier kan de student het tentamen in elk geval niet halen, als hij niet hard studeert. Maar er zijn wellicht nog andere noodzakelijke voorwaarden, zoals dat hij zich ook goed moet concentreren tijdens het tentamen. Hier is te zien dat de combinatie van woorden 'alleen als... , kan ...' een aanwijzing is, dat het een noodzakelijke voorwaarde betreft. |
||
In de [[logica (wetenschap)|logica]] staat dit gelijk aan: 'als niet p, dan niet q'. |
In de [[logica (wetenschap)|logica]] staat dit gelijk aan: 'als niet p, dan niet q', en ook aan: 'als q, dan p'. |
||
Zie ook: ''[[Conditio sine qua non]]'' |
Zie ook: ''[[Conditio sine qua non]]'' |
||
| Regel 25: | Regel 25: | ||
Een '''noodzakelijke en voldoende voorwaarde''' bezit beide eigenschappen. Altijd als aan deze voorwaarde voldaan wordt treedt het effect op; er zijn geen andere voorwaarden relevant voor het gevolg. Het is onmogelijk dat het dan niet optreedt; ook is het onmogelijk dat een andere voorwaarde het gevolg veroorzaakt. |
Een '''noodzakelijke en voldoende voorwaarde''' bezit beide eigenschappen. Altijd als aan deze voorwaarde voldaan wordt treedt het effect op; er zijn geen andere voorwaarden relevant voor het gevolg. Het is onmogelijk dat het dan niet optreedt; ook is het onmogelijk dat een andere voorwaarde het gevolg veroorzaakt. |
||
Voorbeeld waarbij dit bedoeld wordt, al staat het er niet expliciet: |
|||
Voorbeeld: |
|||
* 'Als je een volwassen, toerekeningsvatbare Nederlander bent, mag je voor de Tweede Kamer stemmen bij verkiezingen.' |
* 'Als je een volwassen, toerekeningsvatbare Nederlander bent, mag je voor de Tweede Kamer stemmen bij verkiezingen.' |
||
Versie van 17 apr 2014 10:48
Noodzakelijke en voldoende voorwaarde zijn termen uit de wetenschap, logica, argumentatieleer en rechtspraak. Ze worden gebruikt bij 'als A, dan B'-gevolgtrekkingen, waarbij A de voorwaarde of oorzaak is, B het gevolg of effect.
Noodzakelijke voorwaarde
Een noodzakelijke voorwaarde is een voorwaarde, zonder welke het relevante gevolg niet optreedt. Het is echter niet gezegd, dat deze voorwaarde op zich al genoeg is om tot het relevante gevolg te leiden: wellicht zijn nog andere voorwaarden nodig.
Voorbeeld:
- 'Alleen als de student hard studeert, kan hij het tentamen halen.'
Hier kan de student het tentamen in elk geval niet halen, als hij niet hard studeert. Maar er zijn wellicht nog andere noodzakelijke voorwaarden, zoals dat hij zich ook goed moet concentreren tijdens het tentamen. Hier is te zien dat de combinatie van woorden 'alleen als... , kan ...' een aanwijzing is, dat het een noodzakelijke voorwaarde betreft.
In de logica staat dit gelijk aan: 'als niet p, dan niet q', en ook aan: 'als q, dan p'.
Zie ook: Conditio sine qua non
Voldoende voorwaarde
Een voldoende voorwaarde is een voorwaarde, die zonder andere voorwaarden op zich al leidt tot het relevante gevolg. Er kunnen niet nog andere voorwaarden bestaan die noodzakelijk zijn voor dit gevolg. Het is wel mogelijk dat er nog andere voorwaarden bestaan, die elk of tezamen al voldoende voorwaarde zijn.
Voorbeeld:
- 'Als het vloed wordt, stijgt het water aan de kust.'
Hier is de vloed op zich genoeg om de stijging van het water te veroorzaken: het is onmogelijk dat het gevolg niet optreedt, wanneer de voorwaarde van kracht is. Dat wil niet zeggen dat er niet ook andere voldoende oorzaken kunnen zijn: wellicht is een zuidwesterstorm ook genoeg om op eigen kracht het water te doen stijgen.
In de logica staat dit gelijk aan 'als p, dan q' hetgeen een (materiële) implicatie genoemd wordt.
Noodzakelijke en voldoende voorwaarde
Een noodzakelijke en voldoende voorwaarde bezit beide eigenschappen. Altijd als aan deze voorwaarde voldaan wordt treedt het effect op; er zijn geen andere voorwaarden relevant voor het gevolg. Het is onmogelijk dat het dan niet optreedt; ook is het onmogelijk dat een andere voorwaarde het gevolg veroorzaakt.
Voorbeeld waarbij dit bedoeld wordt, al staat het er niet expliciet:
- 'Als je een volwassen, toerekeningsvatbare Nederlander bent, mag je voor de Tweede Kamer stemmen bij verkiezingen.'
In de logica staat dit gelijk aan 'als en alleen als p, dan q' hetgeen equivalentie genoemd wordt.
Structuur
De bijzin 'als A' is dan de conditionele bijzin, ook wel protasis, antecedent of premisse genoemd. De hoofdzin 'dan B' is het gevolg, ook wel apodosis, consequent of conclusie genoemd.
Met het relevante gevolg wordt bedoeld het gevolg dat centraal staat in een discussie of argument(atie).