Klank: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 29 apr 2008 02:22

Met klank in het algemeen wordt het totaal aan eigenschappen van een geluid aangeduid. Een klank kan gedefinieerd worden aan de hand van zes kenmerken:

de toonhoogte van de laagste toon waaruit de klank is opgebouwd (ook wel grondtoon of pitch genoemd): deze wordt bepaald door de trillingsfrequentie van de lucht. Zijn de luchttrillingen niet regelmatig, dan ontbreekt een vaste frequentie. Dergelijk geluid wordt ruis genoemd.
de klankkleur (ook wel timbre genoemd): deze wordt bepaald door de verhouding van de sterkte van de overige trillingen waaruit de geluidsgolf is samengesteld in verhouding tot de grondtoon. We noemen de trillingen waarvan de frequenties veelal veelvouden van de grondtoon zijn, de boventonen.
de luidheid of het volume: de luchtdrukverschillen die door de geluidsgolven worden geproduceerd.
de duur van het aanzwellen van het geluid.
de duur van het aanhouden van het geluid.
de duur van het uitdempen van het geluid (hoe langer deze is, des te helderder het geluid klinkt).

Klank wordt in de taalwetenschap gebruikt om een taalklank aan te duiden.

De wetenschappen die taalklanken bestuderen heten fonetiek (voor talige klanken in het algemeen), fonologie (voor de ordening van klanken tot spraak) en fonotaxis (voor de specifieke klankorganisatie die aan een bepaalde taal eigen is). Een betekenisonderscheidende taalklank heet foneem (zie ook klankinventaris van het Nederlands).

Klank en taalkunde

Op het gebied van taal kent men:

@@ Regel 5: / Regel 5: @@
 * de [[toonhoogte]] van de laagste toon waaruit de klank is opgebouwd (ook wel [[grondtoon (natuurkunde)|grondtoon]] of ''pitch'' genoemd): deze wordt bepaald door de trillings[[frequentie]] van de lucht. Zijn de luchttrillingen niet regelmatig, dan ontbreekt een vaste frequentie. Dergelijk geluid wordt [[ruis]] genoemd.
-* de [[klankkleur]] (ook wel ''timbre'' genoemd): deze wordt bepaald door de verhouding van de sterkte van de overige trillingen waaruit de geluidsgolf is samengesteld in verhouding tot de grondtoon. We noemen deze trillingen, waarvan de frequenties [[veelvoud]]en van de grondtoon zijn, de [[boventoon|boventonen]].
+* de [[klankkleur]] (ook wel ''timbre'' genoemd): deze wordt bepaald door de verhouding van de sterkte van de overige trillingen waaruit de geluidsgolf is samengesteld in verhouding tot de grondtoon. We noemen de trillingen waarvan de frequenties veelal [[veelvoud]]en van de grondtoon zijn, de [[boventoon|boventonen]].
 * de luidheid of het [[geluidssterkte|volume]]: de luchtdrukverschillen die door de geluidsgolven worden geproduceerd.
 * de [[tijdsduur|duur]] van het aanzwellen van het geluid.