Zes zintuigen: verschil tussen versies
help: is disfascinatie correct nederlands? |
|||
Regel 4: | Regel 4: | ||
Als men een vorm met het oog ziet, kan dit een oorzaak zijn voor [[vreugde]], [[verdriet]] of [[gelijkmoedigheid]]. Dit geld ook voor de overige vijf zintuigen. Inzicht in (en begrip van) de zes zintuigen en hun werking en invloed op het geestelijk welzijn is daarom van groot belang voor spirituele groei en het spiritueel welzijn. |
Als men een vorm met het oog ziet, kan dit een oorzaak zijn voor [[vreugde]], [[verdriet]] of [[gelijkmoedigheid]]. Dit geld ook voor de overige vijf zintuigen. Inzicht in (en begrip van) de zes zintuigen en hun werking en invloed op het geestelijk welzijn is daarom van groot belang voor spirituele groei en het spiritueel welzijn. |
||
De lering van de zes zintuigen speelt een grote rol in de lering van het [[afhankelijk ontstaan]]. Het afstand kunnen nemen van de zes zintuigen, samen met het gewaarzijn ervan en |
De lering van de zes zintuigen speelt een grote rol in de lering van het [[afhankelijk ontstaan]]. Het afstand kunnen nemen van de zes zintuigen, samen met het gewaarzijn ervan en disfascinatie erin, vormt een belangrijk aspect van het loslaten of opgeven van wereldse belangen en interesses. |
||
==De 18 elementen== |
==De 18 elementen== |
Versie van 1 jul 2005 10:31
Sjabloon:Boeddhisme In het boeddhisme erkent men zes zintuigen of gevoelsorganen (Pali: Salayatana), welke de gehele beleving van de wereld door de mens omvatten. De zes zintuigen zijn: het fysiek lichaam, de ogen, de tong, de neus, de oren, en de geest. Elk zintuig of gevoelsorgaan heeft een overeenkomstig object waamee contact gemaakt kan worden, en een overeenkomstig type bewustzijn. Het contact tussen deze drie (zintuig, object en bewustzijn) leidt tot het ontstaan van de zes typen gevoelens, welke overeenkomen met de zes zintuigen.
Als men een vorm met het oog ziet, kan dit een oorzaak zijn voor vreugde, verdriet of gelijkmoedigheid. Dit geld ook voor de overige vijf zintuigen. Inzicht in (en begrip van) de zes zintuigen en hun werking en invloed op het geestelijk welzijn is daarom van groot belang voor spirituele groei en het spiritueel welzijn.
De lering van de zes zintuigen speelt een grote rol in de lering van het afhankelijk ontstaan. Het afstand kunnen nemen van de zes zintuigen, samen met het gewaarzijn ervan en disfascinatie erin, vormt een belangrijk aspect van het loslaten of opgeven van wereldse belangen en interesses.
De 18 elementen
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de zes zintuigen en de overeenkomstige objecten en typen bewustzijn. Hier verwijst men naar met de tern de achttien elementen. Gevoelens behoren overigens niet tot deze 18 elementen, daar zij het gevolg zijn van het contact tussen drie gerelateerde elementen.
Zintuig | Zintuiglijk object | Zintuiglijk bewustzijn | Overeenkomstig gevoel bij contact |
---|---|---|---|
Fysiek lichaam | Fysiek object | Lichamelijk Bewustzijn | Lichamelijke gevoelens |
Ogen | Vorm (of visueel object) | Visueel bewustzijn | Gevoelens gerelateerd aan zicht |
tong (zie ook Smaak (zintuig)) | Smaak | Bewustzijn van smaak | Gevoelens gerelateerd aan smaak |
Neus (zie ook Reukzin) | Geur | Bewustzijn van geuren | Gevoelens gerelateerd aan geur |
Oren | Geluid | Bewustzijn van geluid | Gevoelens gerelateerd aan geluid |
Geest | het idee (of mentaal object) | Bewustzijn van mentale objecten | Gevoelens gerelateerd aan de geestelijke toestand |
Overige zintuigen
In het boeddhisme zijn er geen zintuigen buiten deze zes. Overige zintuigen, welke soms door de biologie onderscheiden worden, zijn gebaseerd op de bovengenoemde zes zintuigen.
Bijvoorbeeld; Warmtezin en koudezin zijn volgens het boeddhisme in werkelijkheid gevoelens van warmte en koude, voor de perceptie waarvan er contact nodig is tussen het fysiek lichaam, een fysiek object (vlam, ijs) en het bewustzijn daarvan. Warmtezin en koudezin zijn daarom volgens de boeddhistische leer geen apart zintuig, zij vallen onder het zintuig van het fysiek lichaam.