Sebastiaan (heilige)

Sebastiaan
Gestorven	288
Verering	Rooms-Katholieke Kerk
Naamdag	20 januari
Beschermheilige voor	(boog-)schutters, soldaten, jagers, steenhouwers, tuiniers, kleermakers, brandweerlieden
Lijst van christelijke heiligen
Portaal    Christendom

Sebastiaan (Latijn: Sebastianus) was een christen uit Milaan, geboren te Narbonne, uit de derde eeuw na Christus. Hij was onder keizer Carinus soldaat en onder keizer Diocletianus leider van de praetoriaanse garde.

Biografie

Sebastiaans ouders waren christenen. Hijzelf bekeerde zich in het geheim, omdat de christenen toen nog door de Romeinen vervolgd werden, en hielp de mensen die leden onder die vervolgingen. Als soldaat onder Diocletianus zou hij wonderen hebben verricht en hield hij lange redevoeringen. Hij wist de tweeling Marcus en Marcelianus te overreden de marteldood vooral toch te sterven.

Hij viel hierdoor in ongenade bij de keizer, nadat die ontdekte dat hij christen was. Soldaten arresteerden hem en doorzeefden hem op het Marsveld met pijlen. Volgens een ander verhaal werd hij naakt aan een boom of paal gebonden.

De heilige Irene, weduwe van de martelaar Castulus, wilde hem begraven maar merkte dat hij nog leefde. Ze nam hem mee naar huis en lapte hem op. Enkele dagen later stond Sebastianus op de trappen van de tempel van Sol Invictus om de twee keizers te wijzen op hun onrechtvaardig optreden tegen de christenen. Opnieuw werd hij gearresteerd en in het Circus van Rome doodgeknuppeld; zijn lichaam werd in de Cloaca Maxima (riool) gegooid. De Heilige Lucina (een ander verhaal zegt dat het Irene was) viste zijn resten op uit de drek, waste het lichaam en begroef hem in de catacomben aan de Via Appia, bij de toenmalige apostelbasiliek, op de plaats waar nu de basiliek van Sint-Sebastiaan buiten de Muren staat.

Patroon- en beschermheilige

In de 9e eeuw werd Sebastiaan patroon van de apostelbasiliek. Zijn lichaam lag later in een zijkapel van de basiliek. Hij werd al vroeg vereerd in West-Europa.

Sint-Sebastiaan is de beschermheilige van onder andere de (boog-)schutters (veel schutterijen dragen zijn naam), soldaten, jagers, steenhouwers, tuiniers, kleermakers en brandweerlieden Verder was hij één van de zes pestheiligen, kinderen kregen zijn naam om onder andere pest, lepra, zweren en andere ziektes af te weren.

Naamdag en merkeldag

Zijn naamdag is 20 januari, de dag waarop hij stierf in het jaar 288. Deze dag is tevens een merkeldag waarop de volgende weerspreuk van toepassing is

• Vriezen op Sint-Sebastiaan, is op Lichtmis gedaan.

Populariteit als icoon

Sebastiaan is voor de Christelijke (Middeleeuwse) kunstenaar en voor kunstenaars van later tijd wat Apollo voor de antieke, heidense kunstenaar was: een verbeelding van het mannelijk naakt. Er zijn dan ook tientallen afbeeldingen van Sebastiaan uit alle tijden bewaard gebleven, waarvan sommige van grote kunstenaars. Als icoon van de homobeweging is Sebastiaan nog steeds populair.

• 
  Vittore Carpaccio
• 
  Sandro Botticelli, 1474, Staatliche Museen in Berlijn.
• 
  Giovanni Bellini, 1487, Gallerie dell'Accademia (Venetië)
• 
  Fred Holland Day, ca. 1906
• 
  Leon Bakst, 1911, Schets voor het stuk 'het martelaarschap van Sint Sebastiaan' door Gabriele D'Annunzio, Bibliotheek voor Decoratieve Kunsten te Parijs
• 
  José de Ribera, 1651 te Napels
• 
  Domenichino, ca. 1620 te Dresden
• 
  Matthias Grünewald, detail Isenheimer Altaar, 1512-1516 te Colmar
• 
  Lorenzo Lotto: Madonna met pestheiligen Rochus en Sebastiaan, ca. 1522 te Florence

Referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Sint-Sebastiaan van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Externe link

• (nl) H.Sebastianus, martelaar (HeiligenNet)
• (en) Sebastian (Patron Saint Index)
• (en) St. Sebastian (Catholic Online)