Gérard Romsée

Gérard Romsée (Guigoven, 11 oktober 1901- Sint-Pieters-Woluwe, 14 april 1975) was een Vlaams politicus. Als secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid behoorde hij tijdens de Duitse bezetting tot het Comité van de secretarissen-generaal die in afwezigheid van de Belgische regering feitelijk het land bestuurden. Na de oorlog werd hij veroordeeld wegens collaboratie.

Levensloop

Romsée werd in 1901 in een welgestelde herenboerenfamilie geboren in het Zuid-Limburgse Guigoven. Aanvankelijk was Romseé belgicist en francofiel: zijn familie langs vaderskant was afkomstig van Luik, terwijl zijn moeder stamde uit een rijke familie van grootgrondbezitters. Zoals in veel rijke families in die tijd was de voertaal thuis Frans en de familie was uitgesproken belgicistisch en koningsgezind. Zoals zijn broers werd hij tot zijn twaalfde door een huisleraar onderricht.

Op het O.L.V-college van Tongeren was Romsée een van de mede-oprichters van het belgicistische jongensclubje "De zwarte hand". Pas als vijftienjarige werd hij flamingant onder invloed van Vlaamsgezinde priester-leraars. In 1920 begon hij zijn studies rechten en Thomistische wijsbegeerte aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij werd lid van enkele Vlaamsgezinde studentenverenigingen, waaronder het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond, en ijverde voor het recht op onderwijs in het Nederlands. Confrontaties met Walen en belgicisten liepen uit op vechtpartijen en Romsée werd van de universiteit gegooid. Dit voorval betekende ook de breuk met het thuisfront. Via de centrale examencommissie kon Romsée toch afstuderen, weliswaar met de financiële steun van gelijkgestemde geestelijken en van de Boerenbond. Hij behaalde een doctorstitel in de rechten en een licentie in de wijsbegeerte.

Op 26 mei 1929 werd hij verkozen voor de Limburgse Katholieke Vlaamsche Volkspartij. Het is in deze periode dat hij een van de kopstukken van de Vlaams-Nationale beweging werd. De Katholieke Vlaamsche Volkspartij werd eind jaren dertig opgeslorpt door het VNV van Staf de Clercq. Na de Achttiendaagse Veldtocht werd hij gouverneur van Limburg en in 1941 secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid. Als dusdanig werd hij een van de machtigste mannen van België. Formeel was hij vanaf die tijd geen lid meer van het VNV, in de praktijk was zijn beleid erop gericht een nationaal-socialistische Nieuwe Orde te vestigen.

Na de oorlog probeerde hij naar Zwitserland te vluchten. Hij werd veroordeeld tot de doodstraf, maar deze werd omgezet in levenslange opsluiting. Uiteindelijk zat hij zes jaar van zijn straf uit. Zijn broer Paul werd tijdens de bevrijdingsdagen van september 1944 zonder vorm van proces, samen met vier andere collaborateurs, voor het vuurpeloton gebracht en neergeschoten op het binnenplein van de gevangenis van Tongeren. .

Na de oorlog speelde Romsée geen rol meer in de politiek of de Vlaamse beweging. Hij bleef wel contact houden met andere voormalige VNV-verkozenen.

Bronnen, noten en/of referenties