Enceladus (maan): verschil tussen versies
| Regel 44: | Regel 44: | ||
== Elektrische verbinding met Saturnus == |
== Elektrische verbinding met Saturnus == |
||
Het ruimtevaartuig Cassini heeft gemeten<ref>http://www.nasa.gov/multimedia/videogallery/index.html?media_id=82146911</ref> dat de geisers op de zuidpool van Enceladus geïoniseerd zijn en dat daar elektrische stroom loopt. Die elektrische stroom maakt deel uit van een gesloten |
Het ruimtevaartuig Cassini heeft gemeten<ref>http://www.nasa.gov/multimedia/videogallery/index.html?media_id=82146911</ref> dat de geisers op de zuidpool van Enceladus geïoniseerd zijn en dat daar elektrische stroom loopt. Die elektrische stroom maakt deel uit van een gesloten stroomcircuit<ref>http://www.nasa.gov/multimedia/videogallery/index.html?media_id=82280481</ref>. Dat cicuit bestaat uit Saturnus en Enceladus zelf met daartussen (geleidend) [[Plasma (aggregatietoestand)|plasma]]. De stroom loopt van de noordpool van Saturnus langs magnetische veldlijnen die Enceladus omvatten terug naar de zuidpool van Saturnus<ref>http://www.nasa.gov/mission_pages/cassini/multimedia/pia13765.html</ref>. De door de geisers uitgestoten geïoniseerd water, zuurstof en organische stoffen vormen een [[toroïde]] van plasma, met een grotere dichtheid<ref>http://www.agu.org/pubs/crossref/pip/2011JA017038.shtml</ref> dan gebruikelijk in de ruimte, rond Saturnus. Er zijn metingen gedaan aan warme plekken op de zuidpool van Enceladus, de zogenaamde "hot spots". Deze hot spots zijn te correleren<ref>http://www.nasa.gov/mission_pages/cassini/multimedia/pia08385.html</ref> met de geisers. De hypothese ligt dan voor de hand dat deze warmte ontstaat door elektrische opwarming vanwege de elektrische stroom die door de - elektrisch - geleidende geisers loopt en daardoor plaatselijk een hoge stroomdichtheid kan verkrijgen. Deze elektromagnetische verschijnselen spelen een belangrijke rol in de [[plasmakosmologie]]. |
||
{| class="toccolours" style="float:left;" |
{| class="toccolours" style="float:left;" |
||
Versie van 1 dec 2011 15:25
| Enceladus | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Enceladus, gefotografeerd door Cassini-Huygens in 2005 (NASA)
| ||||
| Ontdekking | ||||
| Ontdekt door | William Herschel | |||
| Ontdekt in | 1789 | |||
| Baankarakteristieken | ||||
| Straal (gemiddeld) | 238.020 km | |||
| Omlooptijd | 32h 53m 07s | |||
| Natuurkundige kenmerken | ||||
| Gemiddelde diameter | 504 km | |||
| Massa | 7×1019 kg | |||
| Gemiddelde dichtheid | 1,3 g/cm3 | |||
| Valversnelling aan oppervlak | 0,079m/s2 | |||
| Omwentelingstijd | 32h 53m 07s | |||
| Albedo | ~ 0,9 | |||
| Atmosfeerkarakteristieken | ||||
| Luchtdruk | 0 kPa | |||
| ||||
Enceladus (en-sel-a'-dus, IPA /ɛnse'la:dɶs/?, Grieks Εγκέλαδος) is volgens grootte de 6e maan van de planeet Saturnus. Saturnus heeft in elk geval 62 manen. Zie Manen van Saturnus.
Enceladus heeft de grootste albedo (weerkaatsing van het licht) in ons zonnestelsel (> 0,9), dat wil zeggen dat het oppervlak van Enceladus bijna alle zonlicht reflecteert. Mede hierdoor bedraagt de gemiddelde temperatuur er 75 K (-198 °C). In 2005 werden een soort geisers ontdekt die ijsdeeltjes uitspuwen tot een hoogte van bijna 500 kilometer.
Op 9 maart 2006 werd bekend dat de ruimtesonde Cassini mogelijk geisers van waterdamp heeft gevonden. In de zuidpoolregio van Enceladus zijn heel weinig inslagkraters te zien. Deze twee ontdekkingen bewijzen dat de maan geologisch actief is. Mogelijke verklaring hiervoor is dat de maan in een Baanresonantie zit, waardoor het interieur verwarmd wordt, net zoals bij als de maan Europa.
Enceladus is een van de slechts drie hemellichamen waarop actieve uitbarstingen zijn geobserveerd (samen met de manen Io en Triton). Onderzoek naar de geisers op Enceladus heeft aangetoond dat er zich mogelijk een vloeibare oceaan bevindt diep onder het bevroren oppervlakte. Dit is wellicht het eerste bewijs van natuurlijk voorkomend vloeibaar water buiten de aarde, wat deze maan een interessant doelwit maakt voor de astrobiologie. De geisers zijn tevens de waarschijnlijke bron van het materiaal in de E-ring van Saturnus.
Betekenis van de naam
Enceladus is in de Griekse mythologie een van de Giganten die werd verslagen en begraven onder de Etna door Athena. De erupties van de vulkaan zouden worden veroorzaakt door de bewegingen van de begraven giganten.
Verkenning van Enceladus
De eerste beelden uit de ruimte van Enceladus werden genomen door ruimteschip Voyager 2. Terwijl Voyager 1 slechts van een afstand Enceladus kon observeren in december 1980, had Voyager 2 in augustus 1981 de mogelijkheid beelden te maken van Enceladus met een veel hogere resolutie dan Voyager 1, waarbij het jonge oppervlak van Enceladus onthuld kon worden.
Voordat een gedetailleerde verkenning van Enceladus kon worden gedaan moest men wachten totdat ruimtevaartuig Cassini zou arriveren op 30 juni 2004, toen het ruimtevaartuig in de baan van Saturnus was. Kijkend naar de resultaten van de afbeeldingen van Voyager 2, wordt de maan Enceladus als prioriteit gezien door de planners van de Cassini-missie, en werden talrijke "gemikte" naderingen van zeer dichtbij gepland, zo'n 175 km tot het oppervlak, en tevens enkele "niet-gemikte naderingen", zo'n 100.000 km tot het oppervlak. De naderingen en datum zijn in de tabel genoteerd.
De eerste drie naderingen van Cassini tot Enceladus hadden opvallende resultaten met betrekking tot het oppervlak van Enceladus en de ontdekking van het waterdamp spuitend gebied in het geologisch actieve zuidpoolgebied. De nadering van maart 2008 heeft water, warmte en organische moleculen aangetoond, maar geen leven. [1]
Elektrische verbinding met Saturnus
Het ruimtevaartuig Cassini heeft gemeten[2] dat de geisers op de zuidpool van Enceladus geïoniseerd zijn en dat daar elektrische stroom loopt. Die elektrische stroom maakt deel uit van een gesloten stroomcircuit[3]. Dat cicuit bestaat uit Saturnus en Enceladus zelf met daartussen (geleidend) plasma. De stroom loopt van de noordpool van Saturnus langs magnetische veldlijnen die Enceladus omvatten terug naar de zuidpool van Saturnus[4]. De door de geisers uitgestoten geïoniseerd water, zuurstof en organische stoffen vormen een toroïde van plasma, met een grotere dichtheid[5] dan gebruikelijk in de ruimte, rond Saturnus. Er zijn metingen gedaan aan warme plekken op de zuidpool van Enceladus, de zogenaamde "hot spots". Deze hot spots zijn te correleren[6] met de geisers. De hypothese ligt dan voor de hand dat deze warmte ontstaat door elektrische opwarming vanwege de elektrische stroom die door de - elektrisch - geleidende geisers loopt en daardoor plaatselijk een hoge stroomdichtheid kan verkrijgen. Deze elektromagnetische verschijnselen spelen een belangrijke rol in de plasmakosmologie.
| Geplande naderingen van Enceladus met Cassini | |
|---|---|
| Datum | Afstand (km) |
| 17 februari, 2005 | 1264 |
| 9 maart, 2005 | 500 |
| 29 maart, 2005 | 64.000 |
| 21 mei, 2005 | 93.000 |
| 14 juli 2005 | 175 |
| 12 oktober 2005 | 49.000 |
| 24 december 2005 | 94.000 |
| 17 januari 2006 | 146.000 |
| 9 september 2006 | 40.000 |
| 9 november 2006 | 94.000 |
| 28 juni 2007 | 91.000 |
| 30 september 2007 | 83.000 |
| 12 maart 2008 | 995 |
| 30 juni 2008 | 90.000 |
| 11 augustus 2008 | 54 |
| 9 oktober 2008 | 25 |
| 31 oktober 2008 | 200 |
| 8 november 2008 | 52.804 |
| 2 november 2009 | 103 |
| 21 november 2009 | 1607 |
| 28 april 2009 | 1.607 |
| 28 april 2010 | 103 |
| 18 mei 2010 | 201 |
Zie ook
Externe links
- Artikel over Enceladus (maart 2005)
- (en) Beelden van Enceladus (2006)
- (en) Informatie over Enceladus (nov 2005)
- ↑ Ingredients for life found on strange Saturn moon | Science | Reuters
- ↑ http://www.nasa.gov/multimedia/videogallery/index.html?media_id=82146911
- ↑ http://www.nasa.gov/multimedia/videogallery/index.html?media_id=82280481
- ↑ http://www.nasa.gov/mission_pages/cassini/multimedia/pia13765.html
- ↑ http://www.agu.org/pubs/crossref/pip/2011JA017038.shtml
- ↑ http://www.nasa.gov/mission_pages/cassini/multimedia/pia08385.html
· 
· 