Elisabeth Charlotte van de Palts (1652-1722): verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 4 okt 2013 17:48

Elisabeth Charlotte (Liselotte) van de Palts (Heidelberg, 27 mei 1652 - Saint-Cloud, 9 oktober of 8 december 1722), (correct: prinses Elisabeth Charlotte, paltsgravin bij de Rijn), prinses in Beieren, hertogin van Orléans.

Ze was een Duitse prinses die door haar huwelijk met Filips, de hertog van Orléans, de schoonzuster werd van Lodewijk XIV. Zij werd geboren als dochter van Karel I Lodewijk, keurvorst van de Palts, en Charlotte van Hessen-Kassel.

Ze was, via de zus van haar vader, een volle nicht van George I van Groot-Brittannië; haar grootvader was keurvorst Frederik V van de Palts. Via de moeder van haar moeder, Amalia Elisabeth van Hanau-Münzenberg, was zij verwant aan de Oranjes. Amalia Elisabeth was namelijk een dochter van Catharina Belgica van Nassau, een dochter van Willem van Oranje.

Elisabeth Charlotte werd in 1671, om politieke redenen, aan de broer van de Franse koning uitgehuwelijkt. Deze had zijn vrouw verloren in dubieuze omstandigheden; als broer van de koning had hij echter ook de dynastieke plicht om voor afstamming te zorgen. Het Franse Hof had zijn oog laten vallen op de dochter van Karel I Lodewijk van de Palts. Al gauw werd Elisabeth uitgehuwelijkt aan de oudere Filips I van Orléans. Daarvoor diende ze haar protestantse geloof af te zweren en zich te bekeren tot het rooms-katholieke geloof.

Als schoonzus van de koning werd zij aan het hof madame genoemd. Deze aanspreektitel, altijd zonder voornaam of titel, was het voorrecht van de schoonzuster des konings, de echtgenote van monsieur.

In Straatsburg nam ze bedroefd afscheid van haar vader; ze zou hem nooit meer terugzien. Dan werd ze door Anna van Gonzaga naar Metz gebracht waar ze met de handschoen huwde: Elisabeth van de Rijn-Palts werd alzo Madame La Palatine.

In Versailles aangekomen, ging ze onmiddellijk in duel met Madame de Fiennes; ze maakte schoon schip in Filips hofhouding. Ze ontving de vrouw apart voor een korte preek op zijn Duits:

U bent erg geestig, maar u hebt een manier van spreken die zijne Majesteit en Monsieur voor lief nemen omdat ze eraan gewend zijn geraakt. Maar ik die net ben aangekomen, ben dat niet, ik word kwaad als men de spot met me drijft! ... Als u me zoals de anderen behandelt, zal ik mijn beklag doen bij uw echtgenoot; en als hij u niet op uw plaats zet, laat ik hem eruit gooien!

Al gauw trok Madame de Fiennes zich terug, hetgeen Filips aangenaam verraste. Daarna ging Elisabeth als een Duitse bulldozer door het kluwen van intriges aan het hof. Elisabeth zocht het beste in haar nieuwe echtgenoot; in een brief aan Sophie van Hannover schreef ze:

Ik kan u alleen maar zeggen dat Monsieur de beste man ter wereld is, we hebben een hele goede verstandhouding.

Ondanks Filips' geaardheid schonk de prinses hem nog drie kinderen.

Alexander Lodewijk van Orléans (1673–1676)
Filips van Orléans (1674-1723); regent
Elisabeth Charlotte van Orléans (1676-1744), huwde met Leopold van Lotharingen

Zij zou zelf grootmoeder worden van Frans Stefan van Lotharingen en overgrootmoeder van koningin Marie Antoinette van Oostenrijk.

Dankzij haar correspondentie met haar tante Sophia van de Palts, is er een gedetailleerd beeld te schetsen van het dagelijkse leven aan het hof van Versailles. Deze al in de achttiende eeuw gepubliceerde brieven (ca. 60.000) bevatten een schat aan informatie. Haar kleurrijke levensstijl en vreemde afkomst wekten afkeer bij de meeste hovelingen. In haar brieven trekt ze fel van leer tegen haar aartsvijand madame de Maintenon, die ze de "oude sloerie" noemt en beschrijft als de "duivel in persoon".

Toen haar zwager Lodewijk XIV stierf, werd haar zoon regent van Frankrijk, waardoor ze alsnog eerste dame van Frankrijk werd. In 1722, op weg naar Reims voor de kroning en zalving van Lodewijk XV, voelde ze haar einde naderen.

Bibliografie

Liselotte van de Palts, Arlette Lebrige; Hadewyck.

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Lieselotte von der Pfalz op Wikimedia Commons.

@@ Regel 4: / Regel 4: @@
 '''Elisabeth Charlotte (''Liselotte'') van de Palts''' ([[Heidelberg (Duitsland)|Heidelberg]], [[27 mei]] [[1652]] - [[Saint-Cloud]], [[9 oktober]] of [[8 december]] [[1722]]), (correct: prinses Elisabeth Charlotte, paltsgravin bij de Rijn), prinses in Beieren, hertogin van Orléans.
-Ze was een Duitse prinses die door haar huwelijk met [[Filips van Orléans (1640-1701)|Filips, de hertog van Orléans]], de schoonzuster werd van [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]]. Zij werd geboren als dochter van [[Karel Lodewijk van de Palts|Karel I Lodewijk]], [[keurvorst]] van de [[Paltsgraafschap aan de Rijn|Palts]], en [[Charlotte van Hessen-Kassel]].
+Ze was een Duitse prinses die door haar huwelijk met [[Filips van Orléans (1640-1701)|Filips, de hertog van Orléans]], de schoonzuster werd van [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]]. Zij werd geboren als dochter van [[Karel I Lodewijk van de Palts|Karel I Lodewijk]], [[keurvorst]] van de [[Paltsgraafschap aan de Rijn|Palts]], en [[Charlotte van Hessen-Kassel]].
 Ze was, via de zus van haar vader, een volle nicht van [[George I van Groot-Brittannië]]; haar grootvader was keurvorst [[Frederik V van de Palts]]. Via de moeder van haar moeder, [[Amalia Elisabeth van Hanau-Münzenberg]], was zij verwant aan de [[Huis Oranje-Nassau|Oranjes]]. Amalia Elisabeth was namelijk een dochter van [[Catharina Belgica van Nassau]], een dochter van [[Willem van Oranje]].