San (volk): verschil tussen versies
k Wijzigingen door 188.204.94.154 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Grashoofd |
|||
| Regel 20: | Regel 20: | ||
*[[Wiltoncultuur]] |
*[[Wiltoncultuur]] |
||
{{Commonscat| |
{{Commonscat|San people}} |
||
[[Categorie:Geschiedenis van de Kaap]] |
[[Categorie:Geschiedenis van de Kaap]] |
||
Versie van 5 nov 2014 15:38
De San of Bosjesmannen is een verzamelnaam voor verschillende bevolkingsgroepen in zuidelijk Afrika, Zuid-Afrika, Namibië, Botswana en Angola. Ze behoren tot de Khoisan-groep en zijn verwant aan de Khoikhoi.
Ze spreken oorspronkelijk enkele aan elkaar verwante Khoisan-talen of kliktalen. Tegenwoordig spreken de San vooral Afrikaans. Bushmen en Basarwa zijn andere aanduidingen voor de San. Ze hebben voor zichzelf echter geen collectieve naam. Ze kennen een gebarentaal die wordt gebruikt voor de jacht.
Het etnoniem San was historisch gezien gegeven door hun etnische buren en historische rivalen, de Khoikhoi. Omdat de term 'buitenstaander' betekent, prefereren velen van deze groep de titel 'Bosjesman', ofschoon deze term als politiek incorrect wordt beschouwd door westerlingen.
De San vormden eeuwenlang kleine gemeenschappen van jagers en verzamelaars. De mannen gingen op jacht en de vrouwen verzamelden eetbare gewassen. De voorouders van de San bewoonden ooit in groten getale en als enigen de vlakten en bergen van heel zuidelijk Afrika. De rotstekeningen die ze er maakten worden gezien als de eerste menselijke kunstuitingen.
Tijdens de Mfecane werden (vooral tussen 1826 en 1835) in de Drakensbergen de meeste San uitgeroeid of wat overbleef naar de Kalahari verdreven, waardoor, verstoken van hun voorbeelden, de kennis van het rotstekenen bij de San verdween.
Er leven nu nog ongeveer 100.000 San verspreid in kleine gemeenschappen. Hun geschiedenis wordt getekend door een voortschrijdend verlies van hun land en strijd om te overleven. Tegelijkertijd zijn ze erin geslaagd een emancipatiebeweging in gang te zetten om hun cultureel erfgoed veilig te stellen en de gemeenschappelijke culturele identiteit te versterken.
In modern Zuid-Afrika zijn de San grotendeels opgegaan in de zogenaamde kleurlingen- of Kaap-kleurlingenpopulatie van de West- en Noord-Kaap.
In Namibië leven de San nu voornamelijk ten oosten van Waterberg. De San zijn in 1904 door de Duitse overheersers de woestijn richting het huidige Botswana in gedreven. Tienduizenden zijn daarbij omgekomen. Bij Waterberg is nog een Duitse begraafplaats te bezichtigen.
Zie ook
