Karel V van Lotharingen: verschil tussen versies

Karel V van Lotharingen
	1643-1690
Hertog van Lotharingen
Periode	1675-1690
Voorganger	Karel IV
Opvolger	Leopold
Vader	Nicolaas II van Lotharingen
Moeder	Claude van Lotharingen

Interactief door geschiedenis bladeren

Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 21 mrt 2017 10:59

Karel V Leopold Nicolaas Sixtus van Lotharingen (Wenen, 3 april 1643 – Wels, 18 april 1690) was van 1675 tot 1690 hertog van Lotharingen. Hij behoorde tot het huis Lotharingen.

Achtergrond

Karel V was de neef van hertog Karel IV van Lotharingen, die in 1634 tijdens de Franse invasie van Lotharingen verplicht werd om af te treden ten voordele van Karels vader Nicolaas II. De Fransen trokken zich in 1661 terug uit Lotharingen, maar vielen het in 1670 nogmaals binnen.

Jonge leven

Karel V werd in 1643 geboren in Wenen als tweede zoon van hertog Nicolaas II van Lotharingen en diens echtgenote Claude. Oorspronkelijk was hij bestemd voor de geestelijke stand. In 1648 werd hij tot proostvan Saint-Dié benoemd en in 1649 tot abt van Gorze. In 1659 overleed zijn oudere broer Ferdinand echter, waardoor Karel de erfgenaam van het hertogdom werd. In 1661 stond zijn vader het hertogdom Opper-Lotharingen af aan de Franse koning, waarna het in leen aan zijn oom Karel IV gegeven werd. Die erkende de aanspraken van Karel V op het hertogdom Lotharingen niet.

Omdat de kansen op de troon voor Karel er niet goed uit zagen, trad hij in 1662 officieel toe tot het keizerlijke hof in Wenen.

Militaire loopbaan

In 1663 trad Karel V in dienst van het Habsburgse leger. In 1664 kon hij zich voor het eerst onderscheiden in de Slag bij Szentgotthárd. Hij vocht onder Raimondo Montecuccoli, de toenmalige keizerlijke opperbevelhebber. Toen ze geflankeerd werden door de vijand, was Karel V in staat om hen terug te drijven en hielp hij de veldslag te winnen. Ook werd hij steeds betrokken in de oorlogen tussen de Habsburgers en de Fransen. In 1674 raakte hij gewond aan zijn hoofd tijdens de Slag bij Seneffe en in 1676 was hij aanwezig bij de slag bij Philippsburg. Datzelfde jaar kreeg hij ook de titel van veldmaarschalk. Tijdens zijn periode overleefde Karel ook een pokkenaanval en in 1678 overleefde hij de val van een brug in Philippsburg. Daarna werd hij benoemd tot onderkoning van de keizer in Tirol en in 1683 werd hij tot opperbevelhebber van het keizerlijke leger benoemd.

Intussen was Karel V in 1675, na de dood van zijn oom Karel IV, hertog van Lotharingen geworden, maar hij had geen feitelijke macht: Frankrijk was Lotharingen binnengevallen en trok alle macht naar zich toe. Dit bleef ook zo nadat Karel IV in 1679 bij de Vrede van Nijmegen officieel bevestigd werd als hertog van Lotharingen.

Ook stelde Karel zich tweemaal kandidaat om koning van Polen te worden, maar dit mislukte omdat hij tijdens de verkiezing in 1669 verslagen werd door Michaël Korybut Wiśniowiecki en tijdens de verkiezing in 1674 door Jan III Sobieski

Grote Turkse Oorlog

Belegering van Wenen (1683)

Wenen werd bedreigd door de troepen van grootvizier Kara Mustafa Pasha, uit het Ottomaanse Rijk. Met 36 000 soldaten poogde hij de stad te helpen. 6000 van hen stierven al onderweg naar Wenen. Hij stelde zich met zijn leger een paar kilometer ten noorden van Wenen op en bevoorraadde de stad. Hij deed ook raids op het Turkse leger. Uiteindelijk versloeg hij het Turkse leger bij de Slag bij Kahlenburg op 12 september 1683. Daarna volgden nog een hele rij zeges.

Andere verwezenlijkingen

Hij won slag na slag, tot Hongarije volledig onder Habsburgs gezag stond. Daarna richtte hij zijn aandacht op Transsylvanië. Ook dat gebied kon hij onder de bescherming van de Habsburgse kroon krijgen.

Problemen met Frankrijk

Na zijn overwinningen tegen de Turken werd hij naar de Rijn gestuurd, waar koning Lodewijk XIV van Frankrijk begon op te rukken. Hij kende korte tijd enkele successen, maar werd toen ziek en stierf plots in 1690. Velen treurden om zijn dood. Zelfs de Franse vorst Lodewijk XIV had lovende woorden voor hem over: “Ik ben de grootste, meest wijze en meest genereuze van mijn vijanden verloren.”

Persoonlijk leven

Karel V van Lotharingen was in 1662 verloofd met Maria Johanna van Savoye, maar huwde haar niet toen hij militair werd in dienst van het Habsburgse rijk.

Hij huwde met Eleonora van Oostenrijk (1653-1697) in 1678. Zij was de dochter van keizer Ferdinand III van het Heilig Roomse Rijk en de weduwe van koning van Michaël Korybut Wiśniowiecki van Polen. Ze kregen zes kinderen:

Leopold (1679-1729), hij erfde het hertogdom Lotharingen.
Karel Jozef (1680-1715), hij werd de aartsbisschop van Trier (1711-1715)
Eleonora (1682-1682)
Karel Ferdinand (1683-1685)
Jozef (1685-1705), hij werd generaal in het keizerlijk leger.
Frans (1689-1715), hij werd de abt van Malmédy.

Referenties

Labrune, Jean de,The life of that most illustrious prince, Charles V, late Duke of Lorrain and Bar, generalissimo of the imperial armies rendred into English from the copy lately printed at Vienna, written by a person of quality, and a great officer in the imperial army.
Crabb G. 1833. Universal Historical Dictionary: Or Explanation of the Names of Persons and Places in the departments of biblical, political, and ecclesiastical history, mythology, heraldry, biography, bibliography, geography and numismatics. Volume 1.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+{{Infobox dynastie
-'''Karel Leopold Nicolaas Sixtus''' (3 april 1643 – 18 april 1690), ook wel '''Karel V van Lotharingen''' genoemd, werd geboren in [[Wenen]] als zoon van hertog [[Nicolaas II van Lotharingen]] en zijn vrouw Claude. Hij werd beroemd door zijn rol in de [[Grote Turkse Oorlog]].
+| naam = Karel V van Lotharingen
+| leven = [[1643]]-[[1690]]
+| afbeelding = Charles V, Duke of Lorraine.jpg
+| functie = [[Lijst van heersers van Lotharingen|Hertog van Lotharingen]]
+| periode = [[1675]]-[[1690]]
+| voorganger = [[Karel IV van Lotharingen|Karel IV]]
+| opvolger = [[Leopold van Lotharingen|Leopold]]
+| vader = [[Nicolaas II van Lotharingen]]
+| moeder = [[Claude van Lotharingen (1612-1657)|Claude van Lotharingen]]
+}}
+'''Karel V Leopold Nicolaas Sixtus van Lotharingen''' ([[Wenen]], [[3 april]] [[1643]] – [[Wels (stad)|Wels]], [[18 april]] [[1690]])  was van 1675 tot 1690 hertog van [[Hertogdom Opper-Lotharingen|Lotharingen]]. Hij behoorde tot het huis Lotharingen.
+== Achtergrond ==
+Karel V was de neef van hertog [[Karel IV van Lotharingen]], die in 1634 tijdens de Franse invasie van Lotharingen verplicht werd om af te treden ten voordele van Karels vader [[Nicolaas II van Lotharingen|Nicolaas II]]. De Fransen trokken zich in 1661 terug uit Lotharingen, maar vielen het in 1670 nogmaals binnen.
 == Jonge leven ==
-Karel was de tweede zoon en dus verplicht om in het religieuze leven te stappen. Dit veranderde echter toen zijn broer, Ferdinand, in 1659 stierf. Hij werd de erfgenaam van het hertogdom. Zijn vader stond [[Lotharingen]] af aan de Franse koning en de titel van hertog aan zijn broer, [[Karel IV]]. Die erkende de aanspraken van Karel V op het hertogdom niet.
+Karel V werd in 1643 geboren in Wenen als tweede zoon van hertog Nicolaas II van Lotharingen en diens echtgenote [[Claude van Lotharingen (1612-1657)|Claude]]. Oorspronkelijk was hij bestemd voor de geestelijke stand. In 1648 werd hij tot [[proost (ambt)|proost]]van [[Saint-Dié]] benoemd en in 1649 tot [[abt (abdij)|abt]] van [[Gorze]]. In 1659 overleed zijn oudere broer Ferdinand echter, waardoor Karel de erfgenaam van het hertogdom werd. In 1661 stond zijn vader het hertogdom Opper-Lotharingen af aan de Franse koning, waarna het in leen aan zijn oom Karel IV gegeven werd. Die erkende de aanspraken van Karel V op het hertogdom Lotharingen niet.
+Omdat de kansen op de troon voor Karel er niet goed uit zagen, trad hij in 1662 officieel toe tot het keizerlijke hof in Wenen.
-== Carrière ==
-In 1663 trad Karel V in dienst van het Habsburgse leger. In 1675, na de dood van zijn oom Karel IV, werd hij hertog van Lotharingen, maar hij had geen feitelijke macht: [[Frankrijk]] was Lotharingen binnengevallen en trok alle macht naar zicht toe. Tot twee maal toe stelde Karel V van Lotharingen zich kandidaat om koning van [[Polen]] te worden, maar deze titel kreeg hij nooit. Hij klom op tot opperbevelhebber (1683) van het Habsburgse leger en leidde vele veldslagen.
+== Militaire loopbaan ==
+In 1663 trad Karel V in dienst van het Habsburgse leger. In 1664 kon hij zich voor het eerst onderscheiden in de [[Slag bij Szentgotthárd (1664)|Slag bij Szentgotthárd]]. Hij vocht onder [[Raimondo Montecuccoli]], de toenmalige keizerlijke opperbevelhebber. Toen ze geflankeerd werden door de vijand, was Karel V in staat om hen terug te drijven en hielp hij de veldslag te winnen. Ook werd hij steeds betrokken in de oorlogen tussen de Habsburgers en de Fransen. In 1674 raakte hij gewond aan zijn hoofd tijdens de [[Slag bij Seneffe]] en in 1676 was hij aanwezig bij de slag bij [[Philippsburg (Karlsruhe)|Philippsburg]]. Datzelfde jaar kreeg hij ook de titel van veldmaarschalk. Tijdens zijn periode overleefde Karel ook een pokkenaanval en in 1678 overleefde hij de val van een brug in Philippsburg. Daarna werd hij benoemd tot onderkoning van de keizer in [[Tirol (gebied)|Tirol]] en in 1683 werd hij tot opperbevelhebber van het keizerlijke leger benoemd.
+Intussen was Karel V in 1675, na de dood van zijn oom Karel IV, hertog van Lotharingen geworden, maar hij had geen feitelijke macht: [[Frankrijk]] was Lotharingen binnengevallen en trok alle macht naar zich toe. Dit bleef ook zo nadat Karel IV in 1679 bij de [[Vrede van Nijmegen]] officieel bevestigd werd als hertog van Lotharingen.
+Ook stelde Karel zich tweemaal kandidaat om koning van [[Pools-Litouwse Gemenebest|Polen]] te worden, maar dit mislukte omdat hij tijdens de verkiezing in 1669 verslagen werd door [[Michaël Korybut Wiśniowiecki]] en tijdens de verkiezing in 1674 door [[Jan III Sobieski]]
 === Grote Turkse Oorlog ===
@@ Regel 18: / Regel 39: @@
 == Persoonlijk leven ==
-Karel V van Lotharingen was verloofd met [[Maria Johanna van Savoye]], maar huwde haar niet toen hij militair werd in dienst van het [[Habsburgse rijk]].
+Karel V van Lotharingen was in 1662 verloofd met [[Maria Johanna van Savoye]], maar huwde haar niet toen hij militair werd in dienst van het [[Habsburgse rijk]].
-Hij huwde met [[Eleonora van Oostenrijk]] in 1678. Zij was de dochter van keizer [[Ferdinand III]] van het [[Heilig Roomse Rijk]] en de weduwe van de koning van [[Polen]]. Ze kregen zes kinderen:
+Hij huwde met [[Eleonora van Oostenrijk]] (1653-1697) in 1678. Zij was de dochter van [[keizer Ferdinand III]] van het [[Heilig Roomse Rijk]] en de weduwe van koning van Michaël Korybut Wiśniowiecki van Polen. Ze kregen zes kinderen:
 * [[Leopold]] (1679-1729), hij erfde het hertogdom Lotharingen.
 * [[Karel Jozef]] (1680-1715), hij werd de aartsbisschop van [[Trier]] (1711-1715)
@@ Regel 30: / Regel 52: @@
 * Labrune, Jean de,The life of that most illustrious prince, Charles V, late Duke of Lorrain and Bar, generalissimo of the imperial armies rendred into English from the copy lately printed at Vienna, written by a person of quality, and a great officer in the imperial army.
 * Crabb G. 1833. Universal Historical Dictionary: Or Explanation of the Names of Persons and Places in the departments of biblical, political, and ecclesiastical history, mythology, heraldry, biography, bibliography, geography and numismatics. Volume 1.
+[[Categorie:Hertog van Opper-Lotharingen]]
+[[Categorie:Huis Lotharingen]]