Etsen: verschil tussen versies
k Wijzigingen door 77.248.241.110 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Edoderoo |
|||
| Regel 10: | Regel 10: | ||
* Binnen de wereld van de kunst wordt het etsen gebruikt als [[diepdruk]]techniek waarbij er getekend wordt op een met vernis afgedekte koperen of zinken plaat. De tekening wordt vervolgens ingebeten in zuur en op vochtig papier afgedrukt. Zie verder: [[Ets]] |
* Binnen de wereld van de kunst wordt het etsen gebruikt als [[diepdruk]]techniek waarbij er getekend wordt op een met vernis afgedekte koperen of zinken plaat. De tekening wordt vervolgens ingebeten in zuur en op vochtig papier afgedrukt. Zie verder: [[Ets]] |
||
| ⚫ | |||
== Etsmiddelen == |
|||
Om bepaalde bestanddelen van een metaaloppervlak reliëf te geven of met specifieke kleuren op te doen lichten gebruikt men chemische middelen, waardoor het beeld onder een [[microscoop]] beter zichtbaar of herkenbaar wordt. Bij het voorafgaande [[polijsten (bewerking)|polijsten]] wordt vaak een dun laagje metaal als het ware uitgesmeerd, en juist dit laagje wordt verwijderd door het etsproces. Enige voorzichtigheid hierbij is wel raadzaam (kleding- en oog/huid-bescherming) omdat het vaak om vrij agressieve chemicaliën gaat, zoals [[zoutzuur]] (1 deel geconcentreerd zoutzuur + 1 deel water) voor het aantonen van poreuze plaatsen, scheurtjes, vezelrichtingverloop enz. in gewoon [[Staal (legering)|staal]]. |
|||
Onderstaande tabel geeft een overzicht van een aantal veel gebruikte etsmiddelen bij metaalkundig onderzoek:<ref>''Preparaatvoorbereiding proef 2'', Praktikumhandleiding voor materiaalkundigen G.M.P. 1, Faculteit Scheikundige Technologie en Materiaalkunde, [[Technische Universiteit Delft|TU Delft]], 1997</ref> |
|||
| ⚫ | |||
! Legering || Etsmiddel || Samenstelling || Opmerking |
! Legering || Etsmiddel || Samenstelling || Opmerking |
||
|- |
|- |
||
Versie van 26 sep 2017 12:41
Voor etsen als kunstvorm, zie Ets
Etsen is een oppervlaktebehandeling waarbij een oppervlak (zoals een metaal) met een – meestal vloeibaar – middel behandeld wordt. Hierbij treedt een chemische reactie op waarbij het oppervlak gedeeltelijk oplost. In het geval van een metaal en een zuur gaat het om een redoxreactie. In feite zou men het een vorm van gecontroleerde, gewenste corrosie kunnen noemen.
Enkele toepassingen van etsen
- Binnen het metaalkundig onderzoek wordt het etsen gebruikt om bepaalde details van een microstructuur te laten corroderen, zodat ze zichtbaar worden op een oppervlak en ze met de lichtmicroscoop bekeken kunnen worden. Het gebruikte etsmiddel is afhankelijk van het materiaal dat geëtst wordt, en de precieze details die er bekeken moeten worden.
- Glas kan worden geëtst met waterstoffluoride of ammoniumfluoride om er afbeeldingen op aan te brengen. Met een mal wordt een patroon aangebracht. Het glas wordt in een zuur gedompeld. Het fluorwaterstof reageert met het glas. De uitvinding werd in 1787 gedaan door Jean-Pierre Marcassus de Puymaurin in Toulouse.[1]
- Elektronische schakelingen worden vaak gemaakt door een dunne laag koper op een isolerende ondergrond zodanig te etsen (met ammoniumpersulfaat, ferrichloride of een mengsel van zoutzuur en waterstofperoxide) dat er verbindingen overblijven tussen de verschillende elektronische onderdelen ('gedrukte bedrading').
- Binnen de wereld van de kunst wordt het etsen gebruikt als diepdruktechniek waarbij er getekend wordt op een met vernis afgedekte koperen of zinken plaat. De tekening wordt vervolgens ingebeten in zuur en op vochtig papier afgedrukt. Zie verder: Ets
== {| class="wikitable" width="40%" ! Legering || Etsmiddel || Samenstelling || Opmerking |- | Staal (algemeen) || 2% nital |- | Staal (perliet) || 4% picrinezuur in alcohol || || de laagjes cementiet zijn hiermee beter te zien |- | Staal (cementiet) || alkalisch natriumpicraat |- | Staal (gehard) || Kourbatoff |- | Staal (austeniet) || Kalling of Vilella || Villela: 3 delen glycerine, 2 delen zoutzuur en 1 deel salpeterzuur || Kalling om carbiden te zien, Vilella voor korrelgrenzen |- | Koper en -legeringen (algemeen) || ammoniumpersulfaat of ammoniak |- | Koper-nikkel en α-β-messing || ijzer(III)chloride in alcohol || || Snelle etser voor moeilijk aantastbare legeringen |- | Aluminium (macro-niveau) || eerst vloeizuur (HF), daarna koningswater || || HF tot gasontwikkeling begint, diepetsen met koningswater |- | Aluminium (micro-niveau) || Keller & Wilcox || || Snelle etser |- | Aluminiumlegering || NaOH in water || || Etstemperatuur 50° |- | Tin en -legeringen || HCl in alcohol |- | Zink en -legeringen || HCl in alcohol |- | Nikkel en -legeringen || ammoniumpersulfaat |- | Glas || Waterstoffluoride |}
Bronnen, noten en/of referenties
|