Krivitsjen: verschil tussen versies
zie Wikipedia:Verzoekpagina voor bots, replaced: jaren '70 → jaren 70 met AWB |
k aanvulling+cat |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De '''Krivitsjen''' ([[Russisch]]: Кривичи; ''Krivitsjí'', [[Wit-Russisch]]: Крывічы; ''Kryvičý'') was een van de [[stam (antropologie)|stamverbanden]] van de [[Oostelijke Slaven]] tussen de [[6e eeuw|6e]] en de [[12e eeuw]]. De Krivitsjen bewoonden de bovenlopen van de [[Wolga]], [[Dnjepr (rivier)|Dnjepr]], [[Westelijke Dvina]], gebieden ten zuiden van de benedenlopen van de rivier de [[Velikaja (Pskovmeer)|Velikaja]] en delen van het stroomgebied van de [[Neman (rivier)|Neman]]. |
De '''Krivitsjen''' ([[Russisch]]: Кривичи; ''Krivitsjí'', [[Wit-Russisch]]: Крывічы; ''Kryvičý'') was een van de [[stam (antropologie)|stamverbanden]] van de [[Oostelijke Slaven]] tussen de [[6e eeuw|6e]] en de [[12e eeuw]]. De Krivitsjen bewoonden de bovenlopen van de [[Wolga]], [[Dnjepr (rivier)|Dnjepr]], [[Westelijke Dvina]], gebieden ten zuiden van de benedenlopen van de rivier de [[Velikaja (Pskovmeer)|Velikaja]] en delen van het stroomgebied van de [[Neman (rivier)|Neman]]. Zij stammen af van de [[Polotsjanen]]<ref>Nestorkroniek; blz 12</ref>. |
||
== Etymologie en verspreiding == |
== Etymologie en verspreiding == |
||
Volgens [[Max Vasmer]] is de naam waarschijnlijk afkomstig van hun voorvader prins Kriv, wiens bijnaam afgeleid is van het bijvoeglijke naamwoord ''krivoj'' ("krom, scheef") vanwege een mogelijke [[geboorteafwijking]]. Ergens in de 6e eeuw verlieten de Krivitsjen de [[Karpaten]] en verspreiden zich naar het noordoosten, waarbij ze de daar woonachtige schaarse [[Fins-Oegrische volkeren]] en [[Balten|Baltische]] stammen opnamen in hun gelederen. De Krivitsjen speelden een belangrijke rol in de [[kolonisatie]] van het gebied tussen de Wolga en de [[Kljazma]]. Samen met de [[Dregovitsjen]], [[Radimitsjen]], |
Volgens [[Max Vasmer]] is de naam waarschijnlijk afkomstig van hun voorvader prins Kriv, wiens bijnaam afgeleid is van het bijvoeglijke naamwoord ''krivoj'' ("krom, scheef") vanwege een mogelijke [[geboorteafwijking]]. Ergens in de 6e eeuw verlieten de Krivitsjen de [[Karpaten]] en verspreiden zich naar het noordoosten, waarbij ze de daar woonachtige schaarse [[Fins-Oegrische volkeren]] en [[Balten|Baltische]] stammen opnamen in hun gelederen. De Krivitsjen speelden een belangrijke rol in de [[kolonisatie]] van het gebied tussen de Wolga en de [[Kljazma]]. Samen met de [[Dregovitsjen]], [[Radimitsjen]], Polotsjanen en enkele Baltische stammen vormden ze de voorvaders van de huidige [[Wit-Russen|Wit-Russische]] "[[natie]]". |
||
== Leefwijze == |
== Leefwijze == |
||
De Krivitsjen lieten veel archeologische monumenten na, zoals overblijfselen van landbouw, dorpen met sporen van ijzerbewerking, sieraden (glazen kralen en armbanden gemaakt van uitgerekt draad), smederijwerk en ander handwerk; lange [[grafheuvel]]s uit de 6e tot 9e eeuw met [[Crematie|gecremeerde]] lichamen en grafheuvels van rijke krijgers met hun wapentuig. Nadat ze zich hadden gevestigd rond de [[handelsroute van de Varjagen naar de Grieken]], begonnen de Krivitsjen te handelen met de [[Varjagen]]. Hun belangrijkste stamcentra waren [[Gnjozdovo]], [[Izborsk]] en [[Polatsk|Polotsk]]. |
De Krivitsjen lieten veel archeologische monumenten na, zoals overblijfselen van landbouw, dorpen met sporen van ijzerbewerking, sieraden (glazen kralen en armbanden gemaakt van uitgerekt draad), smederijwerk en ander handwerk; lange [[grafheuvel]]s uit de 6e tot 9e eeuw met [[Crematie|gecremeerde]] lichamen en grafheuvels van rijke krijgers met hun wapentuig. Na een overlijden werden de stoffelijke resten verbrand. De botten werden in een pot op een paal langs de weg gezet<ref>Nestorkroniek; blz 15</ref>. Nadat ze zich hadden gevestigd rond de [[handelsroute van de Varjagen naar de Grieken]], begonnen de Krivitsjen te handelen met de [[Varjagen]]. Hun belangrijkste stamcentra waren [[Gnjozdovo]], [[Izborsk]] en [[Polatsk|Polotsk]]. |
||
== Oorlogen en vermeldingen == |
== Oorlogen en vermeldingen == |
||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
== Nalatenschap == |
== Nalatenschap == |
||
In [[Letland]] wordt het woord "Krievs" gebruikt voor "Russisch" en het woord "Krievija" voor "Rusland". Vanuit het Baltische gebied verspreide het woord zich verder over Centraal-Europa. Een Duitse kroniekschrijver uit [[Duisburg]] schreef bijvoorbeeld in [[1314]]: "Frater Henricus Marschalcus... venit ad terram ''Crivitae'', et civitatem illam, guae parva Nogardiadicitur cepit". en in de Poolse uitgave "Kazanie na Pogrzeb Maryanny Korsakywnej" ([[Lublin]], [[1687]]. Б. II, 49) werd ''Paraxedis'', de heilige van Polatsk ''"Regina Krivitae"'' ("de koningin van de Kryviërs") genoemd. |
In [[Letland]] wordt het woord "Krievs" gebruikt voor "Russisch" en het woord "Krievija" voor "Rusland". Vanuit het Baltische gebied verspreide het woord zich verder over Centraal-Europa. Een Duitse kroniekschrijver uit [[Duisburg]] schreef bijvoorbeeld in [[1314]]: "Frater Henricus Marschalcus... venit ad terram ''Crivitae'', et civitatem illam, guae parva Nogardiadicitur cepit". en in de Poolse uitgave "Kazanie na Pogrzeb Maryanny Korsakywnej" ([[Lublin]], [[1687]]. Б. II, 49) werd ''Paraxedis'', de heilige van Polatsk ''"Regina Krivitae"'' ("de koningin van de Kryviërs") genoemd. |
||
== Voetnoten == |
|||
{{references|85%}} |
|||
[[Categorie:Slavisch volk]] |
[[Categorie:Slavisch volk]] |
||
[[Categorie:Historisch volk in Europa]] |
|||
[[Categorie:Geschiedenis van Oekraïne]] |
|||
[[Categorie:Geschiedenis van Rusland]] |
|||
[[Categorie:Geschiedenis van Wit-Rusland]] |
|||
[[Categorie:Kievse Rijk]] |
|||
Versie van 21 jan 2018 00:09
De Krivitsjen (Russisch: Кривичи; Krivitsjí, Wit-Russisch: Крывічы; Kryvičý) was een van de stamverbanden van de Oostelijke Slaven tussen de 6e en de 12e eeuw. De Krivitsjen bewoonden de bovenlopen van de Wolga, Dnjepr, Westelijke Dvina, gebieden ten zuiden van de benedenlopen van de rivier de Velikaja en delen van het stroomgebied van de Neman. Zij stammen af van de Polotsjanen[1].
Etymologie en verspreiding
Volgens Max Vasmer is de naam waarschijnlijk afkomstig van hun voorvader prins Kriv, wiens bijnaam afgeleid is van het bijvoeglijke naamwoord krivoj ("krom, scheef") vanwege een mogelijke geboorteafwijking. Ergens in de 6e eeuw verlieten de Krivitsjen de Karpaten en verspreiden zich naar het noordoosten, waarbij ze de daar woonachtige schaarse Fins-Oegrische volkeren en Baltische stammen opnamen in hun gelederen. De Krivitsjen speelden een belangrijke rol in de kolonisatie van het gebied tussen de Wolga en de Kljazma. Samen met de Dregovitsjen, Radimitsjen, Polotsjanen en enkele Baltische stammen vormden ze de voorvaders van de huidige Wit-Russische "natie".
Leefwijze
De Krivitsjen lieten veel archeologische monumenten na, zoals overblijfselen van landbouw, dorpen met sporen van ijzerbewerking, sieraden (glazen kralen en armbanden gemaakt van uitgerekt draad), smederijwerk en ander handwerk; lange grafheuvels uit de 6e tot 9e eeuw met gecremeerde lichamen en grafheuvels van rijke krijgers met hun wapentuig. Na een overlijden werden de stoffelijke resten verbrand. De botten werden in een pot op een paal langs de weg gezet[2]. Nadat ze zich hadden gevestigd rond de handelsroute van de Varjagen naar de Grieken, begonnen de Krivitsjen te handelen met de Varjagen. Hun belangrijkste stamcentra waren Gnjozdovo, Izborsk en Polotsk.
Oorlogen en vermeldingen
De Krivitsjen namen deel aan de militaire veldtochten van Oleg en Igor tegen het Byzantijnse Rijk. Ze worden ook genoemd in De Administrando Imperio als de Κριβιτζοί. In de jaren 70 van de 9e eeuw werd het Vorstendom Polotsk, dat door een Varjaagse clanleider, Rogvolod (Ragnvald) werd bestuurd, voor het eerst beschreven in de kronieken.
Nalatenschap
In Letland wordt het woord "Krievs" gebruikt voor "Russisch" en het woord "Krievija" voor "Rusland". Vanuit het Baltische gebied verspreide het woord zich verder over Centraal-Europa. Een Duitse kroniekschrijver uit Duisburg schreef bijvoorbeeld in 1314: "Frater Henricus Marschalcus... venit ad terram Crivitae, et civitatem illam, guae parva Nogardiadicitur cepit". en in de Poolse uitgave "Kazanie na Pogrzeb Maryanny Korsakywnej" (Lublin, 1687. Б. II, 49) werd Paraxedis, de heilige van Polatsk "Regina Krivitae" ("de koningin van de Kryviërs") genoemd.