Orgelkast: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 17 nov 2020 16:34

Een orgelkas(t), soms ook orgelbuffet genoemd, is de houten kast waarin zich het pijpwerk van een pijporgel bevindt.^[1]^[2]

Het orgelfront (de voorkant van de orgelkas die men vanuit de kerk of concertzaal ziet) bestaat uit frontpijpen. Vaak is de kast versierd met houtsnijwerk. In deze versieringen zijn soms ook Bijbelse voorstellingen te zien. Soms staan er beelden op en zijn er wapens van de stad of gemeente in verwerkt.

Doorgaans werd of wordt de orgelkas ontworpen en vervaardigd door de orgelbouwer zelf. Hij moet dus niet alleen veel kennis hebben van muziek, mechaniek en klank, maar ook als timmerman en schrijnwerker zijn vak verstaan. De vormgeving van de orgelkas weerspiegelt vaak de stijl van de architectuur van de betrokken kerk of zaal, of van de tijd waarin het instrument gebouwd is. In vroeger eeuwen kwam het soms voor dat een gespecialiseerde kunstenaar werd aangetrokken voor het ontwerp of het houtsnijwerk.

Bij moderne orgels is de orgelkas vaak weggelaten, zodat het volle zicht op het pijpwerk geboden wordt.

Loos front

Soms bouwt men fraaie fronten zonder "sprekende pijpen", dat is met pijpen die niet met de windlade verbonden zijn, of geen echte pijpen zijn, maar er alleen zo uitzien. Zulk een front heet "loos". In sommige kerken staat of hangt een lege orgelkas met loze pijpen ter completering en verfraaiing van het kerkinterieur, zoals in de kerk van Opwierde en de kerk van Kiel-Windeweer, of in afwachting van de inbouw van nieuw binnenwerk bij een oud orgel, zoals het "Bolswarder orgel" in de Der Aa-kerk te Groningen.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ “Orgelkast” in: Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, 1999, blz. 2408
↑ «Uitkragende orgelkast», Glossarium, Brussel, Orgels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, s.d.

[1] “Orgelkast” in: Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, 1999, blz. 2408

[2] «Uitkragende orgelkast», Glossarium, Brussel, Orgels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, s.d.

[1]

[2]

@@ Regel 5: / Regel 5: @@
 Een '''orgelkas(t)''', soms ook '''orgelbuffet''' genoemd, is de houten kast waarin zich het pijpwerk van een [[pijporgel]] bevindt.<ref>“Orgelkast” in: Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, 1999,  blz. 2408</ref><ref>[http://www.orgues.irisnet.be/nl/Glossaire/40/Uitkragende-orgelkast.rvb «Uitkragende orgelkast»], ''Glossarium'', Brussel, Orgels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, ''s.d.''</ref>
-Het orgelfront (de voorkant van de orgelkas die men vanuit de [[Kerkgebouw|kerk]] of [[concertzaal]] ziet) bestaat uit frontpijpen. Vaak is de kast versierd met [[houtsnijwerk]]. In deze versieringen zijn soms ook [[Bijbel (christendom)|Bijbel]]se voorstellingen te zien. Soms staan er [[sculptuur|beelden]] op en zijn er [[wapen (heraldiek)|wapens]] van de stad of gemeente in verwerkt.
+Het [[orgelfront]] (de voorkant van de orgelkas die men vanuit de [[Kerkgebouw|kerk]] of [[concertzaal]] ziet) bestaat uit frontpijpen. Vaak is de kast versierd met [[houtsnijwerk]]. In deze versieringen zijn soms ook [[Bijbel (christendom)|Bijbel]]se voorstellingen te zien. Soms staan er [[sculptuur|beelden]] op en zijn er [[wapen (heraldiek)|wapens]] van de stad of gemeente in verwerkt.
 Doorgaans werd of wordt de orgelkas ontworpen en vervaardigd door de [[orgelbouwer]] zelf. Hij moet dus niet alleen veel kennis hebben van muziek, mechaniek en klank, maar ook als timmerman en [[meubelmaker|schrijnwerker]] zijn vak verstaan. De vormgeving van de orgelkas weerspiegelt vaak de [[stijl (kunst)|stijl]] van de [[architectuur]] van de betrokken kerk of zaal, of van de tijd waarin het instrument gebouwd is. In vroeger eeuwen kwam het soms voor dat een gespecialiseerde kunstenaar werd aangetrokken voor het ontwerp of het houtsnijwerk.