Frits Veerman: verschil tussen versies
taalfouten eruit; relevante feiten terug; irrelevante eruit |
bij |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Frits Veerman''' (1944-[[Huizen]], 23 februari 2021) was een Nederlandse [[Klokkenluider (melder van misstanden)|klokkenluider]]. Hij werkte als technicus en fotograaf voor het Fysisch Dynamisch Onderzoekslaboratorium (Stork FDO), dat ultracentifuges voor [[URENCO]] ontwikkelde, en merkte dat |
'''Frits Veerman''' (1944-[[Huizen]], 23 februari 2021) was een Nederlandse [[Klokkenluider (melder van misstanden)|klokkenluider]]. Hij werkte als technicus en fotograaf voor het Fysisch Dynamisch Onderzoekslaboratorium (Stork FDO), dat ultracentifuges voor [[URENCO]] ontwikkelde, en merkte dat [[Abdul Kahn]], met wie hij een kamer deelde, op grote schaal geheime documenten mee naar huis nam om te kopiëren en te vertalen ter voorbereiding om de geheime informatie mee te nemen naar thuisland [[Pakistan]]. Toen hij dat bij URENCO en het eigen bedrijf aankaartte kreeg hij een spreekverbod; later werd hij het bedrijf uitgewerkt, eerst door hem geen opdrachten meer te geven en vervolgens te ontslaan wegens gebrek aan werk. Hij verwierf daarna een bescheiden administratieve functie tot zijn pensioen bij het [[Gemeenschappelijk Administratiekantoor|GAK]]. |
||
Na een aantal jaren zo gespioneerd te hebben kwam Kahn niet meer terug van vakantie in Pakistan en stichtte daar een kernindustrie, zodat Pakistan een [[kernwapen]] kreeg. Nog heel lang heeft Kahn een scala aan onderdelen voor kerncentrales in Nederland besteld, die probleemloos geleverd werden. Hij werd in 1983 wel tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens spionage, maar dit vonnis werd wegens een vormfout vernietigd, en een nieuwe zaak kwam er niet: het dossier bleek zoek.<ref>[https://nos.nl/artikel/2339856-huis-voor-klokkenluiders-melder-atoomspionage-in-jaren-70-benadeeld.html Huis voor Klokkenluiders: melder atoomspionage in jaren 70 benadeeld]</ref> |
Na een aantal jaren zo gespioneerd te hebben kwam Kahn niet meer terug van vakantie in Pakistan en stichtte daar een kernindustrie, zodat Pakistan een [[kernwapen]] kreeg. Nog heel lang heeft Kahn een scala aan onderdelen voor kerncentrales in Nederland besteld, die probleemloos geleverd werden. Hij werd in 1983 wel tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens spionage, maar dit vonnis werd wegens een vormfout vernietigd, en een nieuwe zaak kwam er niet: het dossier bleek zoek.<ref>[https://nos.nl/artikel/2339856-huis-voor-klokkenluiders-melder-atoomspionage-in-jaren-70-benadeeld.html Huis voor Klokkenluiders: melder atoomspionage in jaren 70 benadeeld]</ref> |
||
Versie van 12 apr 2021 12:49
Frits Veerman (1944-Huizen, 23 februari 2021) was een Nederlandse klokkenluider. Hij werkte als technicus en fotograaf voor het Fysisch Dynamisch Onderzoekslaboratorium (Stork FDO), dat ultracentifuges voor URENCO ontwikkelde, en merkte dat Abdul Kahn, met wie hij een kamer deelde, op grote schaal geheime documenten mee naar huis nam om te kopiëren en te vertalen ter voorbereiding om de geheime informatie mee te nemen naar thuisland Pakistan. Toen hij dat bij URENCO en het eigen bedrijf aankaartte kreeg hij een spreekverbod; later werd hij het bedrijf uitgewerkt, eerst door hem geen opdrachten meer te geven en vervolgens te ontslaan wegens gebrek aan werk. Hij verwierf daarna een bescheiden administratieve functie tot zijn pensioen bij het GAK.
Na een aantal jaren zo gespioneerd te hebben kwam Kahn niet meer terug van vakantie in Pakistan en stichtte daar een kernindustrie, zodat Pakistan een kernwapen kreeg. Nog heel lang heeft Kahn een scala aan onderdelen voor kerncentrales in Nederland besteld, die probleemloos geleverd werden. Hij werd in 1983 wel tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens spionage, maar dit vonnis werd wegens een vormfout vernietigd, en een nieuwe zaak kwam er niet: het dossier bleek zoek.[1]
Ruud Lubbers heeft later aangegeven dat de Binnenlandse Veiligheidsdienst de spionage (en levering van onderdelen) met opzet heeft laten doorgaan op verzoek van Amerikaanse inlichtingendiensten (zoals de CIA). Mogelijk wilden Amerikanen dat Pakistan, als bolwerk tegen het communisme, een kernwapen kreeg. Later werd de informatie verder geëxporteerd, onder meer naar Iran en Noord Korea, dat zo ook kernwapens kreeg.[2]
De BVD (later AIVD) heeft Veerman nog lang achtervolgd omdat hij zijn mond niet wilde houden (en in het buitenland werd hij door plaatselijke autoriteiten verhoord omdat hij vermeld was op internationale lijsten van verdachte personen), terwijl Kahn gesteund werd (o.a door Arthur Docters van Leeuwen[3]). De zaak Veerman was mede aanleiding voor de totstandkoming van de Wet Huis voor Klokkenluiders in 2016. Het Huis voor Klokkenluiders pakte de zaak op maar maakte trage voortgang. Pas in juli 2020, ruim veertig jaar later, werd Veerman gerehabiliteerd.[4]
Een documentaire van Frans Bromet "In de ban van de bom" ging op 8 december 2020 in premiere, waarbij Veerman de (eerste) Young TI Spotlight Award kreeg[5][6]; op 6 april 2021 werd deze documentaire op de Nederlandse televisie vertoond.[7][8]
Na eerder geopereerd te zijn aan darmkanker, overleed hij onverwachts op 23 februari 2021.[9]