Apen
- Dit artikel gaat over de infraorde der apen. Voor de Stad A'pen zie Antwerpen, zie voor de Duitse gemeente Apen Apen (Nedersaksen)
| Apen | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Bonobo (Pan paniscus) | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Infraorde | |||||||||||
| Simiiformes Haeckel, 1866 | |||||||||||
[[Bestand: |266px|alt=]] | |||||||||||
| Dwergmeerkat (Miopithecus talapoin) | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
| |||||||||||
Apen (Simiiformes; ook wel Simiae of Anthropoidea) zijn een infraorde van primaten. Naast de apen zijn er ook halfapen.
De apen zijn verdeeld in twee groepen ("parvordes"):
- Breedneusapen (Platyrrhini)
- Smalneusapen (Catarrhini), verdeeld in de superfamilies:
- Meerkatachtigen en slankapen (Cercopithecoidea)
- Mensachtigen (Hominoidea)
Apen van de Oude Wereld
De apen van Europa (Berberapen), Afrika en Azië. Hoewel ze bijna allemaal goed kunnen klimmen, brengen veel apen van de Oude Wereld minstens een deel van hun tijd op de grond door. Over het algemeen zijn ze groter dan de apen van de Nieuwe Wereld, en allemaal hebben ze platte nagels aan vingers en tenen. Grijpstaarten hebben ze niet.
Ze worden verder onderverdeeld in bavianen en makaken, slankapen en de meerkatten.
Bavianen en makaken
Bavianen en makaken leven veel op de grond. Ze hebben wangzakken waarin ze voedsel kunnen wegstoppen, als ze op handen en voeten lopen.
Bladapen of slankapen
Slankapen hebben een gespecialiseerde maag, waardoor ze van moeilijk verteerbare bladeren en onrijpe vruchten kunnen leven.
Meerkatten
Meerkatten leven doorgaans hoog in de bomen, hoewel er ook soorten zijn die de voorkeur geven aan de savanne. Er zijn ongeveer twintig verschillende soorten die allen leven in Afrika. Ze verschillen onderling sterk in kleur, maar komen overeen in lichaamsbouw. Meerkatten zijn tussen de 70 en 175 cm. lang en hebben een staart die eenderde tot de helft van hun totale lichaamslengte inneemt. Ze hebben een korte snuit, en zeer handige grijphanden en -voeten. De grote kleurverscheidenheid dient waarschijnlijk om de apen in staat te stellen hun soortgenoten snel te herkennen.
Apen van de Nieuwe Wereld
De apen van Zuid-Amerika, de 'Platyrrhini' (platneuzen) stellen de wetenschappers nog altijd voor een raadsel. DNA-onderzoek bevestigt dat ze allemaal nauw verwant zijn en voortkomen uit een gemeenschappelijke voorvader, maar onduidelijk is hoe die voorvader in Zuid-Amerika terechtkwam, dat al 100 miljoen jaar geleden was losgeraakt van de andere continenten.
In dit werelddeel komt ook het enige nachtdier onder de apen voor; de uilaap ofwel doeroecoeli. Er bestaan nog wel andere dieren die 'nachtaap' genoemd worden, maar dit zijn allen halfapen.
Ze worden verder onderverdeeld in grijpstaartapen en dwergapen:
Grijpstaartapen
Deze groep bevat onder andere de nachtapen, brulapen, spinapen en de slingerapen.
Dwergapen
Dwergapen (soms ook 'klauwapen' genoemd) zijn onder andere de oeistities en de tamarins.
Apen in Nederland en België
In Nederland en België zijn apen te bewonderen in diverse dierentuinen. De Apenheul in Apeldoorn is gespecialiseerd in apen. De apen zijn daar niet opgesloten, maar lopen voor een deel vrij tussen het publiek.
