Tramlijn 90 (NMVB)/Henegouwen

Tramlijn 90, Charleroi-Sud - La Louvière Gazomètre
Totale lengte	36,9 km
Type trein	Gelede dubbelrichtingtrams BN
Traject
Charleroi, Sud Charleroi, Villette Charleroi, Ouest Charleroi, Beaux-Arts Dampremy, Piges Dampremy Marchienne-au-Pont, Providence Marchienne-au-Pont, De Cartier Marchienne-au-Pont, Moulin Goutroux, Morgnies Leernes Fontaine-l'Évêque, Paradis Fontaine-l'Évêque, Fontaine Fontaine-l'Évêque, Pétria Fontaine-l'Évêque, Surschiste Anderlues, Route de Thuin Anderlues, Jonction Anderlues, Rue de la Station Anderlues, Monument Anderlues, Ansuelle Anderlues, Goegnies Anderlues, Trafic Leval-Trahegnies, Point du Jour Leval-Trahegnies, Béguinage Leval-Trahegnies, Voie Madeleine Ressaix, Charbonnages Ressaix, Rue des Garennes Ressaix, Place Ressaix, SNCB Ressaix, Pont Fichaux Binche, Fab. Gigounon Binche, Avenue Burlet Binche, Kursaal Binche, Grand-Rue Binche, Battignies Binche, Cimetière Péronnes-lez-Binche, Station Vicinale Péronnes-lez-Binche, Ecoles Trivières, Entrée du Village Trivières, Origine Trivières, Dépôt Saint-Vaast, Caissier Saint-Vaast, Station Vicinale Saint-Vaast, Wazoir Saint-Vaast, Bifurcation Saint-Vaast, Evitement La Louvière, Bouvy SNCB La Louvière, Plaine de Jeux La Louvière, Pont de l'Olive La Louvière, Gazomètre

Gelede tram op een kruisingsplaats in Saint-Vaast

Tramlijn 90 van de NMVB is een voormalige tramlijn op meterspoor die op 28 augustus 1993 werd opgeheven. De lijn verbond in de provincie Henegouwen de treinstations van Charleroi-Sud en La Louvière-Centre (halte La Louvière Gazomètre) via Marchienne-au-Pont, Fontaine-l'Évêque, Anderlues, Ressaix, Binche, Péronnes-lez-Binche, Trivières en Saint-Vaast.

De lijn werd tot aan de regionalisering van het stads- en streekvervoer uitgebaat door de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen (NMVB). Vanaf 1 januari 1991 kwam de exploitatie in handen van TEC-Charleroi, een van de vijf openbaarvervoerbedrijven in het Waals Gewest.

Geschiedenis

Na de bouw van het nieuw elektrisch traject tussen Bray and Binche werd op 15 februari 1931 de nieuwe doorgaande elektrische dienst, tramlijn 90, tussen Bergen en Charleroi geopend. Hiermee werden elektrische tramnetten van de Borinage, de centrumregio en de agglomeratie van Charleroi met elkaar verbonden. Deze tramlijn 90 reed tot 1973 van Charleroi via Binche naar Bergen. Het lijngedeelte tussen Binche en Bergen werd echter gesloten op 2 juni 1973 en de resterende sectie van lijn 90 tussen Charleroi en Binche werd samengevoegd met tramlijn 36 (Binche – La Louvière) tot de nieuwe tramlijn 90, Charleroi – Binche – La Louvière.

In 1980 werd de lijn tussen Anderlues en La Louvière gesloten om volledig heraangelegd te worden in functie van de komst van de nieuwe gelede trams. Zowel de sporen als de bovenleiding werden integraal vernieuwd. De lijn heropende op maandag 19 april 1982.

Deze integrale vernieuwing sloot aan op de bouw van de métro léger de Charleroi en waarvan lijn 90 stapsgewijs gebruik zou gaan maken tussen Fontaine-l'Évêque (metrostation Pétria) en Charleroi-Sud.

De opheffing van het lijnnummer 90 kwam neer op de inkorting van de lijn tot Anderlues. Dit was een rechtstreeks gevolg van de regionalisering van het stads- en streekvervoer in 1991 waardoor de tramlijn ongeveer voor de helft (tussen Charleroi en Anderlues) in het exploitatiegebied terechtkwam van TEC-Charleroi en voor de andere helft in dat van TEC-Hainaut (tussen Anderlues en La Louvière). Gezien enkel TEC-Charleroi over trams beschikte en dus voor de exploitatie moest instaan en TEC-Hainaut niet bereid was tussen te komen in de exploitatiekosten op haar grondgebied, werd de lijn ingekort tot Anderlues.
De lijn draagt tegenwoordig de lijnnummers M1 en M2.
Op de opgeheven sectie Anderlues - La Louvière rijdt de door TEC-Hainaut uitgebate buslijn 136, Anderlues - Binche - La Louvière (- La Hestre).

Traject

Tramlijn 90 was eigenlijk de allerlaatste typische buurttramlijn in België. Vertrekkend uit Charleroi maakte de lijn eerst gebruik van de westelijke tak van de Métro Léger de Charleroi. Voorbij het laatste metrostation Pétria begon een zeer afwisselend en soms pittoresk traject. De tramlijn lag afwisselend in volledig eigen bedding dwars door velden en landschappen, op een eigen bedding aan de rand van een straat of steenweg of in het midden of aan de zijkant van een straat. In dit laatste geval kwam het geregeld voor dat de tram tegen het gewone verkeer in reed. Tussen Anderlues en La Louvière was de tramlijn meestal enkelsporig maar met talrijke kruisingsmogelijkheden onderweg. De enkelspoortrajecten waren beveiligd met seinen.

Exploitatie

De lijn werd uitgebaat door de stelplaatsen van Jumet, Anderlues en (behalve in de laatste jaren) La Louvière. Onderweg bevond zich in Trivières ook nog een voormalige stelplaats. In 1933 duurde een rit tussen Bergen en Charleroi 105 minuten en deze reed elk uur. Voordat de modernere enkelgelede trams van BN werden ingezet, werden vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw de tramtype S ingezet die ook aanhangrijtuigen kon trekken. Deze werden bij de spits tussen Anderlues en Charleroi aan de trams gekoppeld voor het extra vervoer rond Charleroi.

De volledige rit (La Louviere - Charleroi) duurde gemiddeld circa 1 uur en 18 minuten. In de week was er een halfuurdienst, in de weekends een uurdienst. Tussen Charleroi en Anderlues was de frequentie dubbel zo hoog door de parallel rijdende tramlijn 89. Tramlijn 90 werd uitgebaat met de in het begin van de jaren 1980 geleverde enkelgelede tweerichtingtrams. Deze trams zijn vergelijkbaar met de kusttrams en werden gebouwd door BN Spoorwegmaterieel en Metaalconstructies (thans onderdeel van Bombardier Transportation) voor het mechanische gedeelte en ACEC (overgenomen door Alstom) voor het elektrische gedeelte.

• 
  Tram 90 in de avenue Wanderpepen te Binche
• 
  De vroegere veel gebruikte tramtype S op de versterkingslijn 89 van tramlijn 90.
• 
  NMVB-sein met rood en groen licht ter beveiliging van trajecten op enkelspoor
• 
  Maximale uitbreiding van de "Centre" tramnet in Henegouwen. Hier zijn de oude routes van 90 en 36 te zien
• 
  Dienstregeling tramlijn 90 in de zomer van 1933. (Toen werd nog de lettercode MC gebruikt van Mons Charleroi)

Externe link

Voor de oude route zie route lijn 90.

Bronnen, noten en/of referenties