Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Kampen (1888-1918)
.jpg)
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Kampen (1888-1918) geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Kampen in de periode 1888-1918.[1]
Het kiesdistrict Kampen was eerder ingesteld geweest in de periode 1848-1850. Het kiesdistrict werd opnieuw ingesteld na de grondwetsherziening van 1887. Tot het kiesdistrict behoorden vanaf dat moment de volgende gemeenten: Doornspijk, Elburg, Grafhorst, Hattem, Heerde, Kampen, Kamperveen, Oldebroek, Wilsum, IJsselmuiden en Zalk en Veecaten.
Het kiesdistrict Kampen vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
6 maart 1888[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[2]
| 6 maart | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 2.605 |
| Opkomst | 2.324 |
| Geldige stemmen | 2.308 |
| Blanco stemmen | 15 |
| Kandidaten | |
| T.A.J. van Asch van Wijck[3] | 1.340 |
| T. Ruijs | 938 |
Titus van Asch van Wijck trad af op 12 mei 1891 vanwege zijn benoeming als gouverneur van Suriname. Gezien de korte resterende duur van de zittingsperiode van de Tweede Kamer tot de verkiezingen van 9 juni 1891 werd er niet meer in de vacature voorzien.
9 juni 1891[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 9 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 2.653 |
| Opkomst | 2.380 |
| Geldige stemmen | 2.362 |
| Blanco stemmen | 17 |
| Kandidaten | |
| M. Noordtzij | 1.475 |
| T. Ruijs | 876 |
10 mei 1892[bewerken | brontekst bewerken]
Maarten Noordtzij, gekozen bij de verkiezingen van 9 juni 1891, trad op 18 april 1892 af om gezondheidsredenen. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.
| 10 mei | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 2.643 |
| Opkomst | 2.252 |
| Geldige stemmen | 2.222 |
| Blanco stemmen | 21 |
| Kandidaten | |
| Æ. Mackay | 1.188 |
| E. van Weede van Dijkveld | 1.003 |
10 april 1894[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.
| 10 april | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 2.653 |
| Opkomst | 1.825 |
| Geldige stemmen | 1.803 |
| Blanco stemmen | 16 |
| Kandidaten | |
| Æ. Mackay[4] | 1.095 |
| H. Goeman Borgesius | 695 |
15 juni 1897[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 15 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 5.778 |
| Opkomst | 4.366 |
| Geldige stemmen | 4.304 |
| Blanco stemmen | 62 |
| Kandidaten | |
| Æ. Mackay[4] | 2.294 |
| B. Cuperus | 1.246 |
| A.L. van Hasselt | 764 |
14 juni 1901[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 14 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 5.637 |
| Opkomst | 4.109 |
| Geldige stemmen | 4.076 |
| Blanco stemmen | 33 |
| Kandidaten | |
| Æ. Mackay[4] | 2.404 |
| F.O. van der Dussen | 1.672 |
16 juni 1905[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 16 juni | 28 juni[5] | |
|---|---|---|
| Kiesgerechtigden | 6.791 | 6.791 |
| Opkomst | 6.082 | 6.426 |
| Geldige stemmen | 6.018 | 6.337 |
| Blanco stemmen | 64 | 89 |
| Kandidaten | ||
| K. Reyne | 2.542 | 3.210 |
| M. Noordtzij | 2.358 | 3.127 |
| J. Schokking | 1.043 | |
| J. Loopuit | 75 |
11 juni 1909[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 11 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 7.655 |
| Opkomst | 6.870 |
| Geldige stemmen | 6.798 |
| Blanco stemmen | 72 |
| Kandidaten | |
| F.A.C. van Lynden van Sandenburg | 4.027 |
| N.J. Bosch | 2.595 |
| J.E.W. Duijs | 176 |
17 juni 1913[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 17 juni | 25 juni[5] | |
|---|---|---|
| Kiesgerechtigden | 8.093 | 8.093 |
| Opkomst | 7.169 | 7.671 |
| Geldige stemmen | 7.042 | 7.601 |
| Blanco stemmen | 127 | 70 |
| Kandidaten | ||
| E.J. Beumer | 3.430 | 3.877 |
| J.C. de Gast | 2.430 | 3.724 |
| J.C.B. Eykman | 660 | |
| J.H.A. Schaper | 371 | |
| P. Tideman | 137 | |
| N.J. Bosch | 14 |
15 juni 1917[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
| 15 juni | |
|---|---|
| Kiesgerechtigden | 8.968 |
| Kandidaten | |
| E.J. Beumer[4] |
De zeven in de vorige Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen hadden afgesproken in elkaars kiesdistricten geen tegenkandidaten te stellen.[6] Beumer was derhalve de enige kandidaat; hij werd zonder nadere stemming gekozen verklaard.
Opheffing[bewerken | brontekst bewerken]
De verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Kampen. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Kampen op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
- ↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
- ↑ Van Asch van Wijck was aftredend Kamerlid voor Zwolle, waarvan het kiesdistrict Kampen in 1888 een afsplitsing was.
- ↑ a b c d Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Kampen.
- ↑ a b Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ Na de verkiezingen in 1917 zou een grondwetsherziening van kracht worden waarbij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging werd ingevoerd ter vervanging van het districtenstelsel. Het was daarom te verwachten dat er op korte termijn nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden. Zie ook het artikel over de Pacificatie van 1917.