Van Aylva

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Van Aylva
Van Aylva
Wapenbeschrijving Gevierendeeld: I en IV in blauw, een zilveren roos, goud geknopt, vergezeld boven van een ster en beneden van een lelie, alles goud; II en III in zilver een rode dwarsbalk, goud getralied (registratie 1814).
Wapenspreuk Virtus pretium sibi
Verheffing 1652 (verheffing tot rijksbaron)
1814 (erkenning als edele)
1822 (toekenning titel baron)
Fons honorum Keizer Leopold I
Willem I der Nederlanden
Stamvader Epo Aylva (vermeld 1450-1468)
Uitgestorven 1827
Etniciteit Nederlands
Hoofdtak Van Aylva
Zijtakken

Aylva van Witmarsum

  • Aylva van Elahuizen of Aylva van Koudum
  • Aylva op Melkema
  • Aylva toe Menaldum
  • Meckema van Aylva
  • Aylva op Hania
  • Aylva toe Herwey
  • Aylva van Hornhuizen
  • Aylva op Aylva en Wibranda
  • Van Aylva van Waardenburg en Neerijnen
Aylva van Bornwird
Titels
Notabele leden Hans Willem van Aylva
Hobbe Esaias van Aylva
Sicco Douwe van Aylva

Van Aylva (vermoedelijke uitspraak: [Aalwa][1]) is een oud adellijk geslacht, afkomstig uit Witmarsum dat sinds 1814 tot de (moderne) Nederlandse adel behoorde en in 1827 uitstierf.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De oudst bewezen stamvader is Epo Aylva (vermeld 1450-1468). Hij woonde te Witmarsum waar zijn stins in 1485 op bevel van de grietman van Westdongeradeel werd afgebrand. Een state met de naam Aylva werd door personen met de naam Aylva bewoond; een bewezen verband met de eerstbekende Epo Aylva is niet aangetoond.

Vele leden van de familie behoorden tot de edelen of grietmannen in Friesland.

States[bewerken | brontekst bewerken]

Er waren meerdere Aylva States in Friesland.

Familiewapen[bewerken | brontekst bewerken]

De oudste tak van de familie Van Aylva voerde een wapen dat de tak "Aylva van Bornwird" bleef voeren. Dit wapen wordt als volgt beschreven:

In groen een zilveren lelie.[2]

Het helmteken is een uitkomende zilveren vogel met omgewende kop met een gebladerd groen takje in de bek.

Later zouden aan dit wapen meer stukken toegevoegd worden. Door volgende generaties werden in eerste instantie een Friese adelaar en een roos toegevoegd. Later zou nog een zespuntige ster tussen de lelie en de roos worden toegevoegd.[3] In de 16e eeuw komt zo een wapen tot stand met de volgende blazoenering:

Gedeeld: I de Friese adelaar; II in blauw een zilveren roos, goud geknopt, vergezeld boven van een gouden ster en onder van een gouden lelie.[4]

In de 17e eeuw verdween de Friese adelaar uit het wapen en werd het helmteken een uitkomende zilveren eenhoorn, goud gehoornd en gehoefd. Het wapen kreeg daardoor de volgende beschrijving:

In blauw een zilveren gepunte roos, goud geknopt, vergezeld boven van een ster en beneden van een lelie, alles goud.[5]

Op dit wapen zijn meerdere varianten gemaakt met onder meer een zilveren lelie en een rode roos. De tak Meckema van Aylva voerde een wapen waarbij het schild werd gedeeld met het wapen Van Meckema (In blauw een zilver zwaard met gouden gevest, vergezeld boven van drie zilveren rozen (1-2), goud geknopt, de linkse en rechtse geplaatst naast de punt van het zwaard.). Door Hans Willem van Aylva werd het wapen Van Aylva gecombineerd met het wapen Van Meckema en Houwerda en werden de helmtekens (een adelaar of valk en een eenhoorn) opgenomen in het wapen:

Gevierendeeld: I in blauw een zilveren roos, vergezeld boven van een ster en onder van een lelie, alles goud; II in blauw een steigerende zilveren eenhoorn, goud gehoornd en gehoefd; III in blauw een omgewende, goud gesnavelde, zilveren arend met opgeheven neerwaardse vlucht; IV in blauw een zilveren zwaard met gouden gevest, bij de punt vergezeld van drie zilveren rozen (1-2). Hartschild: In rood een gouden leeuw, rood getongd.[6]

Voor het wapen dat in 1814 werd geregistreerd werd het wapen Van Aylva gekwartileerd met het wapen Van Gendt:

Gevierendeeld: I en IV in blauw, een zilveren roos, goud geknopt, vergezeld boven van een ster en beneden van een lelie, alles goud; II en III in zilver een rode dwarsbalk, goud getralied[7]

Adelsbesluiten[bewerken | brontekst bewerken]

Op 11 april 1652 werd Hessel Meckema van Aylva verheven tot baron des H.R.Rijks. Bij diploma's van keizer Leopold I werden de broers Ernst van Aylva (1659-1714) en Sicco verheven tot baron des H.R.Rijks.

Bij Souverein Besluit van 28 augustus 1814 werd Hans Willem van Aylva van Waardenburg en Neerijnen (1751-1827) erkend als Edele in Friesland; bij KB in 1822 werd voor hem en zijn nakomelingen de titel van baron erkend.

Enkele telgen[bewerken | brontekst bewerken]

Epo Aylva (vermeld 1450-1468), grietman van Wonseradeel

  • Epo Aylva (vermeld 1485), grietman van Wonseradeel
    • Epo Aylva (vermeld 1495-1532), grietman van Wonseradeel
      • Tjaard Epesz. Aylva (vermeld 1528-1543), grietman van Wonseradeel
        • Douwe van Aylva (vermeld 1566/1567)
          • Ernst van Aylva (†1627), grietman van Wonseradeel
            • Douwe van Aylva (1579-1638), grietman van Wonseradeel
              • Hessel Meckema des H.R.Rijksbaron van Aylva (1608-1660), kolonel en commandant van Emden
              • Douwe van Aylva (†1665), grietman van Wonseradeel
                • Ernst Sicco van Aylva (1635-1679), grietman van Wonseradeel
                  • Ernst des H.R.Rijksbaron van Aylva (1659-1714), grietman van Wonseradeel, verheven tot baron des H.R.Rijks in 1696

Andere telgen[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Van Aylva van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.