Voorkomen van elementen in de aardkorst

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Voorkomen naar aantallen atomen[bewerken | brontekst bewerken]

In de figuur hiernaast is het voorkomen van de chemische elementen (op basis van aantallen atomen) in de bovenste lagen van de aardkorst als functie van het atoomnummer weergegeven. De meest zeldzame elementen (weergegeven in het gele vlak) zijn niet de zwaarste, maar veeleer de siderofiele (ijzerminnende) elementen. Deze elementen zijn minder aanwezig in de aardkorst doordat ze tijdens de vorming van de aarde meer in de diepere lagen terecht zijn gekomen. In meteorieten hebben deze elementen een hoger gehalte.

Tellurium en selemium zijn als sulfides meer in de kern van de aarde geconcentreerd. Daarnaast is het gehalte ook lager doordat tijdens de vorming van de aarde uit de nevel waaruit het zonnestelsel is ontstaan, deze elementen vluchtige waterstofverbindingen konden vormen.[1]

Voorkomen naar massa van een element[bewerken | brontekst bewerken]

In onderstaande tabel is het voorkomen van de chemische elementen in de (continentale) aardkorst weergegeven in mg/kg. Getalsmatig is dit hetzelfde als ppm. In tegenstelling tot de figuur hierboven die gebaseerd is op het aantal atomen, is onderstaande tabel gebaseerd op massa. Naast het voorkomen in ppm is ook het voorkomen in massa% gegeven, 1% = 10.00 ppm.

Schattingen ovber de samenstelling van de aardkorst hebben een grote foutenmarge. Dit heeft te maken met de volgende factoren:[2]

  1. De samenstelling van de allerbovenste lagen van de aardkorst verschilt aanzienlijk van die van diepere lagen.
  2. De samenstelling van de contentale korst kan van plaats tot plaats enorm verschillen.

Een gevolg van de genoemde variatie is dat er meerdere lijsten circuleren. Hieronder zijn vier lijsten weergegeven. Hoewel er weinig reden is om de ene lijst boven de andere te waarderen wordt de lijst van het "Handbook", vanwege de ruime verspreiding van het Handbook, het meest gebruikt.

Voorkomen van de chemische elementen in de (continentale) korst van de aarde

Z Naam Symbool Lijst 1
(ppm)[3] 		Lijst 2
(ppm)[4] 		Lijst 3
(ppm)[5] 		Handbook[6]

ppm     %

Jaarlijkse productie
(2016, Ton)[7]
8 zuurstof O 466.000 460.000 467.100 461.000 46,1
14 silicium Si 277.200 270.000 276.900 282.000 28,2 7.200.000
13 aluminium Al 81.300 82.000 80.700 82.300 8,23 57.600.000
26 ijzer Fe 50.000 63.000 50.500 56.300 5,63 1.150.000.000
20 calcium Ca 36.300 50.000 36.500 41.500 4,15
11 natrium Na 28.300 23.000 27.500 23.600 2,36 255.000.000
12 magnesium Mg 20.900 29.000 20.800 23.300 2,33 27.700.000
19 kalium K 25.900 15.000 25.800 20.900 2,09
22 titanium Ti 4.400 6.600 6.200 5.650 0,565 6.600.000
1 waterstof H 1.400 1.500 1.400 1.400 0,14
15 fosfor P 1.200 1.000 1.300 1.050 0,105
25 mangaan Mn 1.000 1.100 900 950 0,095 16.000.000
9 fluor F 800 540 290 585 0,0585
56 barium Ba 500 340 500 425 0,0425
38 strontium Sr 360 370 0,037 350.000
16 zwavel S 500 420 520 350 0,035 69.300.000
6 koolstof C 300 1.800 940 200 0,02 9.700.000.000
40 Zirkonium Zr 130 250 165 0,0165 1.460.000
17 chloor Cl 500 170 450 145 0,0145
23 vanadium V 100 190 120 0,012 76.000
24 chroom Cr 100 140 350 102 0,0102 26.000.000
37 rubidium Rb 300 60 90 0,009
28 nikkel Ni 90 190 84 0,0084 2.250.000
30 zink Zn 79 70 0,007 11.900.000
58 cerium Ce 60 66,5 0,00665
29 koper Cu 100 68 60 0,006 19.400.000
60 neodymium Nd 33 41,5 0,00415
57 lanthaan La 34 39 0,0039
39 yttrium Y 29 33 0,0033 6.000
7 stikstof N 50 20 19 0,0019 140.000.000
27 kobalt Co 30 25 0,0025 123.000
21 scandium Sc 26 22 0,0022
3 lithium Li 17 20 0,002 35.000
41 niobium Nb 17 20 0,002 64.000
31 gallium Ga 19 19 0,0019 315
82 lood Pb 10 14 0,0014 4.820.000
5 boor B 8,7 10 0,001 9.400.000
90 thorium Th 6 9,6 0,00096
59 praseodymium Pr 8,7 9,2 0,00092
62 samarium Sm 6 7,05 0,000705
64 gadolinium Gd 5,2 6,2 0,00062
66 dysprosium Dy 6,2 5,2 0,00052
68 erbium Er 3,0 3,5 0,00035
18 argon Ar 3,5 0,00035
70 ytterbium Yb 2,8 3,2 0,00032
72 hafnium Hf 3,3 3,0 0,0003
55 cesium Cs 1,9 3,0 0,0003
4 beryllium Be 1,9 2,8 0,00028 220
92 uranium U 1,8 2,7 0,00027 74.119
35 broom Br 3 2,4 0,00024 391.000
50 tin Sn 2,2 9,8 0,00098 280.000
73 tantaal Ta 1,7 2,0 0,0002 1.100
63 europium Eu 1,8 2,0 0,0002
33 arseen As 2,1 1,8 0,00018 36.500
32 germanium Ge 1,4 1,5 0,00015 155
74 wolfraam W 1,1 1,25 0,000125 86.400
67 holmium Ho 1,2 1,3 0,00013
42 molybdeen Mo 1,1 1,2 0,00012 227.000
65 terbium Tb 0,9400 1,2 0,00012
81 thallium Tl 0,5300 0,85 8,5·10−5 10
71 lutetium Lu 0,8 8·10−5
69 thulium Tm 0,4500 0,52 5,2·10−5
53 jood I 0,4900 0,45 4,5·10−5 31.600
49 indium In 0,1600 0,25 2,5·10−5 655
51 antimoon Sb 0,2000 0,2 2·10−5 130.000
48 cadmium Cd 0,15 0,15 1,5·10−5 23.000
80 kwik Hg 0,0670 0,085 8,5·10−6 4.500
47 Zilver Ag 0,0800 0,075 7,5·10−6 27.000
34 seleen Se 0,0500 0,05 5·10−6 2.200
46 palladium Pd 0,0063 0,015 1,5·10−6 208
83 bismut Bi 0,0250 0,0085 8,5·10−7 10.200
2 helium He 0,008 8·10−7
10 neon Ne 0,0051 5,1·10−7
78 platina Pt 0,0037 0,005 5·10−7 172
79 goud Au 0,0031 0,004 4·10−7 3.100
76 osmium Os 0,0018 0,0015 1,5·10−7
52 telluur Te 0,0010 0,001 1·10−7 2.200
44 ruthenium Ru 0,0010 0,001 1·10−7
77 iridium Ir 0,0004 0,001 1·10−7
45 rodium Rh 0,0007 0,001 1·10−7
75 renium Re 0,0026 0,0007 7·10−8 47,2
36 krypton Kr 0,0001 1·10−8
54 xenon Xe 3·10−5 3·10−9
91 protactinium Pa 1,4·10−6 1,4·10−10
88 radium Ra 9·10−7 9·10−11
84 polonium Po 2·10−10 2·10−14
94 plutonium Pu 3·10−11 3·10−15
93 neptunium Np 3·10−12 3·10−16
43 technetium Tc 1,35·10−12 1,35·10−16
89 actinium Ac 6·10−13 6·10−17
86 radon Rn 4·10−13 4·10−17
61 promethium Pm 2·10−17 2·10−21
87 francium Fr 1·10−18 1·10−22
85 astaat At 3·10−20 3·10−24
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Voorkomen_van_elementen_in_de_aardkorst&oldid=67048020"