Yvan Mayeur

Yvan Mayeur
Algemeen
Volledige naam	Yvan E.C. Mayeur
Geboortedatum	Etterbeek, 24 januari 1960
Geboorteplaats	Etterbeek
Kieskring	Brussel-Hoofdstad
Regio	Brussel Franse Gemeenschap
Land	België
Functie	Politicus
Partij	PS
Functies
1989 - 1995	Volksvertegenwoordiger
1999 - 2014	Volksvertegenwoordiger
1995 - 2017	Gemeenteraadslid Brussel
1995 - 2013	OCMW-voorzitter Brussel
2013 - 2017	Burgemeester Brussel
Officiële website
Portaal    Politiek

Yvan Mayeur (Etterbeek, 24 januari 1960) is een voormalig Belgisch politicus die tot in 2017 voor de PS opkwam.

Biografie

Mayeur groeide op in de Brusselse Marollenwijk en engageerde zich in de antiracistische en pacifistische beweging. Hij volgde een opleiding tot maatschappelijk assistent aan de Ilya Prigoginehogeschool en na zijn studies werd hij secretaris van de Coordination Nationale d'Action pour la Paix et la Démocratie (Nationale Coördinatie van de Actie voor de Vrede en de Democratie). Hierbij organiseerde hij samen met voorzitter Pierre Galand manifestaties tegen de stationering van Amerikaanse raketten op Belgisch grondgebied en de bloedbaden in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila aangericht door Libanese falangisten.

Hij sloot zich op negentienjarige leeftijd aan bij de jongerenafdeling van de PS en werkte van 1988 tot 1989 als kabinetsmedewerker op het kabinet van toenmalig vicepremier Philippe Moureaux, waarna hij in februari 1989 voor het arrondissement Brussel lid werd van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Hij volgde André Degroeve op, die provinciegouverneur van Brabant werd. Hij bleef in de Kamer zetelen tot in mei 1995, was er lid van de commissies Justitie (1989-1995), Volksgezondheid en Leefmilieu (1989-1991) en Herziening van de Grondwet (1992-1995) en legde zich toe op de strijd voor gelijkheid en de strijd tegen armoede en maatschappelijke uitsluiting. Tijdens zijn eerste periode in de Kamer was hij in 1991 rapporteur van de wet inzake huishuurcontracten en droeg hij bij aan de totstandkoming van de wet betreffende auteursrechten en naburige rechten (1994), de wet houdende de bestraffing van het ontkennen, minimaliseren, rechtvaardigen of verheerlijken van de Holocaust uitgevoerd door het Duitse naziregime tijdens de Tweede Wereldoorlog (1995) en de wet aangaande de oprichting van het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding (1993). Door het toenmalige dubbelmandaat zetelde Mayeur van 1989 tot 1995 tevens in de Raad van de Franse Gemeenschap. Daar was hij van 1989 tot 1991 lid van de commissie Gezondheid, Sociale Zaken en Jeugdbescherming, van 1992 tot 1995 voorzitter van de commissie Financiën, Algemene Zaken en Reglement en van 1993 tot 1995 secretaris.

In juni 1999 werd hij opnieuw verkozen tot Kamerlid en bleef deze functie ditmaal uitoefenen tot in mei 2014. In zijn tweede periode in de Kamer werd hij vanaf 1999 lid van de commissie Volksgezondheid, Leefmilieu en Maatschappelijke Hernieuwing, waarvan hij van 2003 tot 2007 voorzitter was. In deze functie werd hij aan de omvorming van het toenmalige bestaansminimum tot het leefloon en ijverde hij voor een toegankelijke en kwalitatief hoogwaardige gezondheidszorg. Vanaf 2007 zetelde Mayeur in de commissie Sociale Zaken, die hij voorzat tussen 2008 en 2014.

Van 1995 tot 2017 was hij gemeenteraadslid van Brussel en werd onmiddellijk OCMW-voorzitter, een functie die hij van 1995 tot 2013 uitoefende. Hij was ook van 2005 tot 2008 voorzitter van IRIS, de koepelorganisatie van de openbare ziekenhuizen in de hoofdstad.

Burgemeesterschap

Yvan Mayeur was een van de grondleggers van de autovrije Anspachlaan

In december 2013 besloot Freddy Thielemans zijn derde ambtstermijn als burgemeester van Brussel vroegtijdig af te breken om op pensioen te gaan. Philippe Close die Mayeur in 2017 opvolgde als burgemeester werd toen ook al genoemd als mogelijke opvolger. Doch ging de sjerp uiteindelijk naar partijgenoot Yvan Mayeur, die op 16 december benoemd werd als nieuwe burgemeester van de Belgische hoofdstad.

Op 8 juni 2017 nam hij ontslag als burgemeester naar aanleiding van zijn rol in het schandaal rond de zitpenningen van de daklozenorganisatie Samusocial (zie verder). Als burgemeester werd hij opgevolgd door Philippe Close. Enkele maanden later nam hij ook ontslag als gemeenteraadslid van Brussel.

Na zijn burgemeesterschap startte hij in 2018 een consultancybureau op, actief in adviesverlening voor bedrijven in de private en publieke sector, onder andere voor de sociale en de gezondheidssector. In 2022 werd hij tevens hoofd Business Unit bij TPF Engineering, een consultancybureau dat grote publieke en private organisaties helpt bij het uitwerken en het beheer van energiebesparende bouw- en infrastructuurprojecten in de industriële, energie-, distributie- en logistieke sector.

Controverse

Reeds van bij het begin van zijn burgemeesterschap had Mayeur de reputatie een zeer ambitieus, dynamisch maar ook, vooral bij de oppositiepartijen, autoritair en cassant figuur te zijn. Door zijn directe, brutale stijl van communiceren, zijn eigenzinnige optreden en zijn uitgebreide mandatenlijst in de Brusselse regio werd hij in de loop van zijn bijna vierjarige bestuur echter ook minder populair in bredere kringen. Vooral met de lokale politie, collega-politici en inwoners alsook zelfstandigen uit het centrum van de stad had hij een getroebleerde relatie.

Op 6 november 2014 kwam er na de nationale betoging in Brussel veel kritiek op de burgemeester, onder andere uit zijn eigen politiekorps. De politieagenten kregen meermaals het bevel om zich terug te trekken, waardoor een tweehonderdtal relschoppers - waaronder Antwerpse dokwerkers onder impuls van geïnfiltreerde anarchisten - de gelegenheid kregen de politie meerdere keren te bekogelen. Ook het feit dat de voor de manifestatie voorziene gevechtsuitrusting ontoereikend bleek en dat de burgemeester zelf meeliep in de betoging, viel bij de agenten in slechte aarde. Mayeur weerlegde weliswaar alle kritiek. Hij verklaarde later dat het Antwerps burgemeester Bart De Wever - die kritiek uitte op hoe Mayeur de betoging had aangepakt - was die zijn verantwoordelijkheid niet had opgenomen, omdat hij de dokwerkers in Antwerpen preventief had moeten opnemen.

Vlaamse hooligans

Na ongeregeldheden op het Brusselse Beursplein veroorzaakt door enkele honderden (extreemrechtse) hooligans op zondag 27 maart 2016 bij een herdenkingswake van de aanslagen in Brussel van 22 maart 2016, kwam Mayeur opnieuw in opspraak met de quote dat, "Vlaanderen Brussel had bevuild met extremisten". Later heeft Mayeur zich verontschuldigd voor deze uitspraak. In één adem beschuldigde hij burgemeester van Vilvoorde Hans Bonte en Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon onvoldoende maatregelen te hebben genomen om de komst van de relschoppers te verhinderen en hem tevens te laat (de avond voordien) te hebben verwittigd. Uit een mail van 25 maart 2016 gericht aan de politiezone Brussel-Elsene bleek echter dat burgemeester Mayeur reeds vrijdagochtend uitvoerig werd geïnformeerd over de plannen van de risicosupporters op zondag.

Voetgangerszone

Yvan Mayeur was een vurig pleitbezorger van de invoering van een ruimere voetgangerszone in het centrum van Brussel. Voor de financiering ervan (in totaal zo'n 33 miljoen euro) kon hij rekenen op de steun van het Brussels Gewest, de stad Brussel en het Beliris-fonds dat als bouwheer het leeuwendeel van de factuur voor zijn rekening neemt. Zijn voorganger Freddy Thielemans had al een eerste aanzet gegeven door de Anspachlaan op zondag autovrij te maken maar Mayeur wilde dit uitbreiden dit tot een permanente voetgangerszone voorzien van een nieuwe straatbedekking, fonteinen, kunstwerken, banken en bomen. In juni 2015 werd de straat uiteindelijk geheel verkeersvrij. Om de straten op te vrolijken werd tijdelijk straatmeubilair geplaatst zoals bloembakken, krijttekeningen en speeltuigen. Hoewel een verkeersvrije Anspachlaan vooral bij de toeristen en de voetgangersbeweging op veel sympathie kon rekenen, lokte het nieuwe circulatieplan van bij het begin ook heel wat tegenstand uit, zowel bij buurtbewoners als bij handelaars. Zij vreesden voor een verlaagde omzet door een verminderde toegankelijkheid en problemen op het vlak van (brand)veiligheid en netheid. Zowel de middenstand, intussen gesteund door oppositiepartij cdH, als de voetgangersbeweging (de 'piétonniers') voerden daarop een felle campagne door het indienen van petities en het gebruik van de sociale media. Het conflict escaleerde toen een restaurantuitbater, daarin spoedig gevolgd door andere horeca-uitbaters, op 15 juni 2016 weigerde de burgemeester en zijn entourage te bedienen in zijn zaak. Sindsdien hebben zowel handelaarsverenigingen als het burgerplatform Pentagone uit protest wegens het gebrek aan overleg, transparantie en visie in hoofde van burgemeester Mayeur beroepsprocedures aangetekend bij de Raad van State tegen het inmiddels uitgevaardigde milieueffectenrapport en de stedenbouwkundige vergunningen. Door dit juridisch getouwtrek en het vroegtijdig ontslag van initiatiefnemer Mayeur is de toekomst van het nieuwe circulatieplan met bijhorende voetgangerszone onzeker.

Samusocial en ontslag als burgemeester

In juni 2017 bleek na een parlementaire vraag van Brussels Parlementslid Alain Maron (Ecolo), dat Mayeur als voorzitter (van 2001 tot 2015) en daarna bestuurslid (van 2015 tot 2017) van de Brusselse vzw Samusocial, dat steun biedt aan Brusselse daklozen, jarenlang hoge zitpenningen had gekregen. Samen met OCMW-voorzitter en partijgenote Pascale Peraïta, die ook in het bestuur zetelde, zou hij € 18.900 bruto per jaar ontvangen hebben, vaak voor fictieve vergaderingen. Eerder werden vragen gesteld over de verhouding tussen Mayeur en Peraïta. In 2013 steunde hij haar nog toen ze in opspraak kwam vanwege haar hoge loon.

Hoewel Mayeur al begin 2017 uit het bestuur van Samusocial stapte, werd hij over de kwestie sterk aangepakt door de oppositie in de Brusselse gemeenteraad. De controverse versterkte omdat hij niet inging op de vragen van de gemeenteraadsleden over de kwestie. Ook bleken er geen bewijzen te zijn van geregelde vergaderingen die de zitpenningen zouden verantwoorden. Mayeur verloor zijn steun van coalitiepartners sp.a en Open Vld en nadat tevens premier Charles Michel (MR; eveneens coalitiepartner in de gemeenteraad van Brussel) in de Kamer zijn veroordeling had uitgesproken, restte er voor Mayeur geen andere mogelijkheid dan zijn ontslag als burgemeester van Brussel in te dienen.

Ook binnen zijn eigen partij ebde de steun weg. Peraïta heeft op dezelfde dag eveneens haar ontslag als voorzitter van het OCMW ingediend.

Op 13 juni 2017 werd bekendgemaakt dat er een gerechtelijk onderzoek zou worden geopend met betrekking tot de mogelijke malversaties bij Samusocial door Mayeur en Peraïta. Dit was de uitkomst van het gerechtelijk vooronderzoek in deze kwestie. De onderzoeksrechter diende te onderzoeken of Yvan Mayeur en Pascale Peraïta strafbare feiten hebben gepleegd. In november 2022 wilde de Brusselse raadkamer Mayeur en Peraïta doorverwijzen naar de correctionele rechtbank op verdenking van verduistering, misbruik van overheidsgeld, valsheid in de jaarrekening, valsheid in geschrifte en inbreuken op de wetboek van het economisch recht, maar de zaak werd teruggestuurd naar de onderzoeksrechter door de vraag van de verdediging van Mayeur tot bijkomend onderzoek.

Op 15 juni 2017 riep de Brusselse minister-president en prominent PS-lid Rudi Vervoort op om Mayeur en Peraïta beiden te schorsen als partijlid van de PS en dat Mayeur ook zijn zetel in de gemeenteraad van de stad Brussel diende op te geven.

Eind juni raakte bekend dat Mayeur behalve bij Samusocial nog kon rekenen op een verloning als bestuurder bij de Brusselse waterintercommunale Vivaqua, waarvan hij van 2014 tot 2017 voorzitter was. Hij vroeg en kreeg ook ruim twee jaar een parlementaire uittredingsvergoeding nadat hij niet herkozen werd als Kamerlid in 2014.

Op 30 juni 2017 stapte Mayeur uit de PS, net voordat de ethische commissie van de partij over zijn lidmaatschap zou beslissen. Hij schreef daarbij een publieke ontslagbrief.

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Yvan Mayeur van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bibliografische informatie

• Gemeinsame Normdatei: 1197726128
• International Standard Name Identifier: 0000 0000 3697 721X
• Système universitaire de documentation: 11169101X
• Virtual International Authority File: 1953157226592685410008