Etterbeek

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Etterbeek
Gemeente in België Vlag van België
Etterbeek (België)
Etterbeek
Geografie
Gewest Vlag België België
Arrondissement Brussel-Hoofdstad
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
3,17 km² (2021)
1,72%
46,95%
51,34%
Coördinaten 50° 50' NB, 4° 23' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
49.558 (01/01/2023)
47,92%
52,08%
15612,77 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2023)
16,74%
72,4%
10,86%
Buitenlanders 50,85% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Vincent De Wolf (LB)
Bestuur LB, Ecolo-Groen, PS-Vooruit
Zetels
LB
Ecolo-Groen
PS-Vooruit
DéFI
Alternative cdH
35
16
11
4
2
2
Economie
Gemiddeld inkomen 15.985 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 13,1% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
1040
Deelgemeente
Etterbeek
Zonenummer 02
NIS-code 21005
Politiezone Montgomery
Hulpverleningszone DBDMH
Website www.etterbeek.be
Foto's
Het gemeentehuis van Etterbeek.
Het gemeentehuis van Etterbeek.
Portaal  Portaalicoon   België

Etterbeek is een plaats en gemeente in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in België. De gemeente telt ruim 49.000 inwoners.

De gemeente grenst, met de klok mee, aan Elsene, Brussel-stad (de Europese wijk), een klein stukje Schaarbeek, Sint-Lambrechts-Woluwe, Sint-Pieters-Woluwe en Oudergem.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De klokken van de voormalige Sint-Gertrudiskerk

Het dorp Etterbeek ontstond aan de Maalbeek rond het huidige Van Meyelplein. De naam Etterbeek werd voor de eerste maal vermeld als "Ietrebecca" in het jaar 1127. De origine van de naam komt uit het Keltische 'ett', wat 'snelle beweging' betekent. Etterbeek kan dan vertaald worden als "snel vliedende beek".

Etterbeek hing lange tijd af van de meierij van Rode. De eerste kerk in Etterbeek werd vermoedelijk in de negende eeuw gebouwd op het huidige Van Meyelplein. Het werd pas in 1673 een eigen heerlijkheid. Na de Franse invasie werd Etterbeek als gemeente ingedeeld bij het kanton Sint-Stevens-Woluwe van het Dijledepartement.[1]

In de 17e eeuw werd de eerste kerk van Etterbeek vervangen door een nieuwe kerk, die op zijn beurt in 1750 werd afgebroken. De laatste Sint-Gertrudiskerk werd in 1889 gebouwd, achter de bestaande kerk. Nadien werd de oude kerk afgebroken en deze ruimte samen met het rondliggende kerkhof werd het Van Meyelplein. Op 11 mei 1993 verwittigde een inwoner de burgemeester dat er scheuren in de torenmuur waren. Op vrijdag 14 mei 1993 nam de burgemeester een spoedbeslissing om de kerk af te breken wegens instortingsgevaar. 's Anderendaags in de vroege ochtends werd begonnen met de afbraak.[2]

Rond 1800 strekte de bebouwing zich uit langsheen de steenweg naar Sint-Pieter van het huidige Sint-Pietersplein tot de vijvers aan de huidige Vijverstraat en de locatie van het ziekenhuis. Etterbeek telde toen 1100 à 1200 inwoners.[1]

Oorspronkelijk was Etterbeek veel groter in oppervlakte. In 1853 annexeerde de stad Brussel, met goedkeuring van de regering, de vallei van de Maalbeek van aan het Jourdanplein tot iets verder dan de Wetstraat, met de Belliardstaat, de Wetstraat, het Jubelpark en al het tussenliggend gebied. Van het Jubelpark is enkel de driehoek met de vijver aan het begin van de Tervurenlaan nog het grondgebied van Etterbeek. Ten tijde van de annexatie bestond het Jubelpark nog niet, dit was grotendeels het militair oefenveld dat de stad Brussel moest ter beschikking stellen aan het leger.[3]

In het begin van de 20e eeuw kreeg Etterbeek er nog een tweede kerk en parochie bij aan de Jachtwijk: de Sint-Antoniuskerk aan het gelijknamige plein. Later in de 20e eeuw kwam er dan nog een derde kerk en parochie: de kerk van het Heilig Hart.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Etterbeek ligt in het dal van de Maalbeek op een hoogte van 57-88 meter. De plaats is geheel verstedelijkt want ligt binnen de Brusselse agglomeratie.

Enkele groene ruimten zijn:






Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners
van jaar tot jaar
Op 1 januari
1992 tot heden
Aantal[4]
1992 38.804
1993 38.668
1994 38.522
1995 38.727
1996 38.400
1997 38.315
1998 39.235
1999 39.162
2000 39.404
2001 39.634
2002 40.378
2003 41.019
2004 41.342
2005 41.097
2006 41.740
2007 42.342
2008 42.972
2009 43.512
2010 44.352
2011 45.257
2012 45.502
2013 46.228
2014 46.427
2015 46.773
2016 47.180
2017 47.414
2018 47.786
2019 48.367
2020 48.473
2021 48.331
2022 48.535
2023 49.558

Aangrenzende gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

   Aangrenzende gemeenten   
 Brussel       Schaarbeek       Sint-Lambrechts-Woluwe 
           
 Brussel   Sint-Pieters-Woluwe 
           
 Elsene       Elsene       Oudergem 

Etterbeek is een van de 6 Brusselse gemeenten die niet grenzen aan een Vlaamse gemeente.

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij 10-10-1976[5] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[6] 14-10-2012[7] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 37 % 35 % 35 % 33 % 33 % 35 % 35 % 35
PRL1 / PRL-PSCA / LB2 8,271 3 26,57A 10 19,81 8 16,811 8 44,712 17 47,972 19 42,012 17 41,462 16
PSC1 / PRL-PSCA / cdH2 / Alternative cdH3 12,221 4 14,521 5 14,811 5 14,51 4 16,032 6 13,192 4 7,713 2
ECOLO1 / Ecolo-Groen2 - 6,321 1 8,01 2 9,041 2 21,991 8 16,811 6 16,982 6 27,842 11
FDF1 / FDE2 / Défi3 55,671 25 46,191 19 23,591 10 16,252 6 - - 9,961 3 9,073 2
PS1 / LB2 / PS-sp.a+3 9,881 3 8,01 2 19,492 8 9,321 3 12,551 4 13,031 4 13,391 5 12,393 4
KARTEL 8,13 2 7,14 2 5,33 1 5,38 1 - - - -
FN - - - 8,81 2 - - - -
ECE - - 4,53 1 - - - - -
UDRT-RAD - 5,24 1 - - - - - -
PTB-PVA1 / PTB-PVDA2 0,671 0 0,311 0 0,221 0 0,491 0 0,852 0 - - -
Anderen(*) 5,18 0 0,24 0 4,52 0 1,86 0 5,4 0 6,16 0 4,48 0 1,53 0
Totaal stemmen 29.638 23.978 21.805 18.676 18.948 19.906 18.877 19.886
Opkomst % 85,01 82,97 83,17 87,65 84,39 86,60
Blanco en ongeldig % 4,38 4,51 5,82 4,2 5,62 4,20 5,13 5,70

(*) 1976: INTCOM (3,2%), PCB-KPB (1,98%) / 1982: MS / 1988: NOEL (3,59%), EVA (0,51%), ET (0,25%), L17 (0,17%) / 1994: LFB (0,53%), MERCI (0,73%), PLUS (0,6%) / 2000: FNB (3,12%), VU&ID (2,28%) / 2006: Vlaams Belang (3,88%), Etterbeek MON Village (2,28%) / 2012: Gauche (2,45%), Etterbeek MON Village (2,03%) / 2018: VOLT (1,53%)

Al voor de verkiezingen van 14 oktober 2018 hadden de drie coalitiepartners die sinds 2012 besturen een voorakkoord gesloten om zo mogelijk de coalitie verder te zetten. Dit voorakkoord werd gezien de uitslag werkelijkheid.

Representativiteit[bewerken | brontekst bewerken]

Voor Etterbeek, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totaal aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de 19 gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Etterbeek scoort slechter met een verhouding van 41,49% uitgebrachte stemmen/inwoners.

Verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012[bewerken | brontekst bewerken]

  • Etterbeek: 49,16% (kiezers/inw.) - 15,61% (absenteïsme)
  • Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) - 17,14% (absenteïsme)

Ter vergelijking:

  • Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) - 12,12% (absenteïsme)
  • Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) - 17,31% (absenteïsme)

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Bestuur 2013-2018[bewerken | brontekst bewerken]

Het bestuur van Etterbeek bestaat uit een coalitie van de LB (lijst van de burgemeester), een kartellijst van MR, CD&V, en onafhankelijken, met Ecolo waarin ook Groen vertegenwoordigd is en met de PS waarin ook sp.a vertegenwoordigd is. Het CdH en FDF vormen de oppositie in de gemeenteraad.

De volgende personen maken deel uit van het bestuur:

College van burgemeester en schepenen
Burgemeester Vincent De Wolf LB (MR)
Schepenen Patrick Lenaers LB (MR)
Marie-Rose Geuten Ecolo
Rik Jellema Groen
Frank Van Bockstal LB (CD&V)
Bernard de Marcken de Merken LB (onafh.)
Colette Njomgang-Fonkeu PS
Rik Baeten PS (sp.a)
Jean-Laurent LB (MR)

Verkeer en vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

Etterbeek kan bereikt worden via drie treinstations, waarvan enkel station Merode binnen de gemeentegrenzen ligt. Station Etterbeek zelf ligt net over de grens op het grondgebied van Elsene. De twee stations die zich het dichtste bij het centrum bevinden zijn station Merode op lijn 26 en station Brussel-Luxemburg (Brussel) op lijn 161. Hiervan is station Merode het meest recente: het werd pas in 1976, samen met het gelijknamige metrostation, geopend op de reeds bestaande goederenspoorlijn. Etterbeek wordt doorkruist door metrolijn 5 met drie stations, Merode, Thieffry en Pétillon. Bovengronds zijn er tram 81 die vanuit Elsene via het Sint-Pietersplein en Merode naar Montgomery spoort en tramlijnen 7 en 25 die in Etterbeek het traject van de R21 volgen.

Culturele plaatsen[bewerken | brontekst bewerken]

Het oud gemeentehuis van Etterbeek.
Het Jean-Félix Happark.
  • Nederlandstalige bibliotheek
  • Gemeenschapscentrum De Maalbeek
  • Nederlandstalige kunstacademie RHoK-ACADEMIE
  • L'Arrière-Scène, café-theater

Vaak wordt gedacht dat de hoofdcampus van de Vrije Universiteit Brussel in Etterbeek ligt, maar de hele campus Oefenplein (inclusief het gedeelte van de Université Libre de Bruxelles) ligt op het grondgebied van Elsene. Verwarrend genoeg heeft de universiteit het zelf altijd over de campus Etterbeek. Ook het NMBS-station Etterbeek ligt eigenlijk op het grondgebied van Elsene.

Partnersteden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Nabijgelegen kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Brussel, Elsene, Oudergem, Sint-Lambrechts-Woluwe

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Etterbeek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.