Vorst (Brussel)

**Vorst**
Forest
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	België
Arrondissement	Brussel-Hoofdstad
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	6,29 km² (2021); 3,77%; 30,39%; 65,84%
Coördinaten	50° 49' NB, 4° 19' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	56.616 (01/01/2022) ; 48,54% ; 51,46% ; 8980,95 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2022); 22,22%; 64,64%; 13,14%
Buitenlanders	35,49% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Mariam El Hamidine (Ecolo) (waarnemend)
Bestuur	Ecolo-Groen, LB
Zetels; Ecolo-Groen; LB; MR; DéFI; PTB*PVDA; cdH;	37; 11; 10; 6; 4; 4; 2;
Economie
Gemiddeld inkomen	16.069 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	16,54% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1190	Deelgemeente; Vorst
Zonenummer	02
NIS-code	21007
Politiezone	Zuid
Hulpverleningszone	DBDMH
Website	www.vorst.irisnet.be
Detailkaart
	ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Portaal	België

De voormalige abdij van Vorst
(Foto: G. Debognies)

De Sint-Denijskerk
(Foto: G. Debognies)

De oude bierbrouwerij Wielemans-Ceuppens aan de kruising van de van Volxemlaan en de Wielemans-Ceuppenslaan

Vorst (Frans: Forest) is een plaats en gemeente in het zuidwesten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De gemeente ligt op de oostelijke helling van de Zennevallei, is tegelijk woon- en industriegemeente en telt ruim 55.000 inwoners .

De gemeente grenst met de klok mee aan Anderlecht, Sint-Gillis, Elsene, Ukkel en de Vlaamse faciliteitengemeente Drogenbos.

Vorst heeft twee spoorwegstations. Station Vorst-Zuid ligt aan spoorlijn 96 en Station Vorst-Oost ligt aan spoorlijn 124.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Etymologie[bewerken | brontekst bewerken]

De naam Vorst gaat terug naar de Latijnse termen foris en forestum die een terrein aanduidden dat uitsluitend door de adel mocht worden gebruikt en niet voor het publiek toegankelijk was. Deze benaming werd overgenomen in de Nederlandse taal van de eerste bewoners van de gemeente: Vorstbosch betekent immers bos (bosch) van de prins (vorst).^[1]

Ontstaan[bewerken | brontekst bewerken]

Vorst ontstond in de 7e eeuw, rond het Sint-Denijsplein, aan de oevers van de – nu ondergrondse – Geleytsbeek. Het oude dorp bevindt aan de oostelijke zijde van de drassige Zenne-vallei. Een eerste kerk, op de plaats van de huidige Sint-Denijskerk, werd gewijd aan Sint Dionysios de Areopagiet, die door Sint Paulus bekeerd werd en de eerste bisschop van Athene werd.^[2]

Vorst groeide uit dankzij de voormalige benedictinessenabdij rond het huidige Sint-Denijsplein. In de middeleeuwen was Vorst door een weg verbonden met Brussel via Sint-Gillis. Ten zuidoosten van het dorp was er een brug waar de Zenne overgestoken kon worden richting de naburige gemeente Ruisbroek.

Sociaal-economische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Door de vestiging van industrie en daarmee gepaard gaande de komst van arbeiders, ambtenaren en gegoede burgerij, evolueerde het centrum van Vorst tussen 1830 en 1870 van landelijk dorp tot verstedelijkte gemeente. Tussen 1875 en 1900 werden nieuwe, grote lanen aangelegd (onder meer de Fonsny-, Van Volxem-, Brugmann-, en Albertlaan), alsook verschillende nieuwe woonwijken, waardoor de industrialisering en verstedelijking nog toenam. Tussen de beide wereldoorlogen raakte het volledige centrum bebouwd. In 1926 vestigde Citroën in de Sint-Denijsstraat haar eerste autofabriek buiten Frankrijk.^[3] Op een naburig terrein opende Volkswagen in 1948 een nog grotere fabriek. Citroën sloot in 1980 en de gebouwen werden zeven jaar later ingenomen door Volkswagen.

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij	10-10-1976^[4]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[5]		14-10-2012^[6]		14-10-2018
Stemmen / Zetels	%	37	%	37	%	37	%	35	%	35	%	35	%	37	%	37
PS¹/LB²	22,51¹	9	16,89¹	7	24,91¹	11	23,71¹	9	23,92¹	9	30,73¹	12	31,18¹	14	24,72²	10
ECOLO¹ / Ecolo-Groen²	-		7,34¹	2	7,16¹	2	8,43¹	2	19,12¹	7	19,38¹	7	17,72²	7	25,26²	11
PSC¹/PSCVP²/cdH³	11,06¹	4	7,81¹	2	10,33¹	3	4,98²	1	-		-		8,49³	3	7,56³	2
CVP-PVV¹ / VLD²/ VLD-CD&V-O³	-		3,6¹	0	-		-		1,71²	0	3,5³	0	-		-
PRL¹/PRL-FDF^C/LB^D/MR³	15,2¹	5	17,8¹	8	26,68¹	11	25,61¹	10	36,08^C	15	40,08^D	16	24,87³	10	15,33³	6
FDF¹/DéFI²	40,16¹	17	34,9¹	16	22,03¹	9	17,29¹	7	36,08^C	15	40,08^D	16	10,36¹	3	11,70²	4
PTB-PVA¹/PTB²/PTB-PVDA³/PTB*PVDA⁴	0,5¹	0	0,22¹	0	0,28²	0	0,52²	0	0,38³	0	-		-		10,85⁴	4
IF	-		-		-		-		10,83	3	-		-		-
IRIS	-		-		-		12,63	4	-		-		-		-
FN	-		-		-		9,64	3	-		-		-		-
VORST	-		-		4,46	1	-		-		-		-		-
UDRT-RAD	-		6,06	2	-		-		-		-		-		-
E Vorst	6,54	2	-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)	4,03	0	5,38	0	4,14	0	1,16	0	2,97	0	6,30	0	7,39	0	4,59	0
Totaal stemmen	32.434		27.590		24.438		22.079		22.242		24.152		24.028		25.242
Opkomst %					86,99		85,6		84,25		87,63		83,14
Blanco en ongeldig %	4,8		5,46		5,9		4,79		4,22		5,53		4,99		5,92

(*) 1976: VIVO (4,03%) / 1982: VIVO (2,46%), Volksunie (1,75%), MSN (1,17%) / 1988: AF (0,69%), EVA (1,59%), IC_GB (1,86%) / 1994: Vlaams Blok (1,66%), PLUS (0,5%) / 2000: FNB (2,78%), P.H. (0,19%) / 2006: Alternative Forestoise (3,55%), MCCF (2,75%) / 2012: Forest PLUS (3,92%), N-VA (2,23%), Nation (1,24%) / 2018: Forest En Mieux (3,80%), Chrétien (0,79%)
De grootste partij staat in kleur.

Representativiteit[bewerken | brontekst bewerken]

Voor Vorst, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totaal aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de 19 gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Vorst scoort nauwelijks beter met een verhouding van 45,07% uitgebrachte stemmen/inwoners.

Verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012[bewerken | brontekst bewerken]

Vorst: 54,21% (kiezers/inw.) – 16,86% (absenteïsme)
Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) – 17,14% (absenteïsme)

Ter vergelijking:

Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) – 12,12% (absenteïsme)
Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) – 17,31% (absenteïsme)

Burgemeesters van Vorst[bewerken | brontekst bewerken]

1903–1904 Auguste Heene
1946/7–1958/9 Henri Dulieu
1958/9–1970/1 Léon Wielemans (1889–1972), bierbrouwer
1971–1976 Jacques Lepaffe (FDF)
1977–1988 André Degroeve (PS)
1989–2000 Magda De Galan (PS)
2001–2007 Corinne De Permentier (MR)
2007–2012 Magda De Galan (PS)
2012–2018 Marc-Jean Ghyssels (PS)
2018-2022 Stéphane Roberti (Ecolo)^[7]^[8]
- 2020-heden: Mariam El Hamidine (Ecolo) (waarnemend)

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

In het oude centrum:
- het opmerkelijke gemeentehuis van Vorst van architect Jean-Baptiste Dewin in art-decostijl (ingehuldigd in 1938), met zijn imposante voorgevel (56 m lang) en toren (48m hoog).
- aan de overkant van de straat de in oorsprong 13e-eeuwse, maar diverse malen herbouwde en uitgebreide Sint-Dionysiuskerk of Sint-Denijskerk, met 15e-eeuwse kapel van Sint-Alena en interessant interieur.
- daarbij aansluitend de 18e-eeuwse gebouwen van de Abdij van Vorst (gesticht in 1106 en opgeheven in 1796), die nu dienstdoen als (Franstalig) cultureel centrum.
- de Sint-Dionysiusfontein.

BLI:B, openbare bibliotheek Vorst, in Van Volxemlaan 364 te 1190 Vorst.

BRASS, de machinezaal van de voormalige brouwerij Wielemans-Ceuppens in Van Volxemlaan 364 te 1190 Vorst.

Buiten het centrum:
- het schilderachtige Dudenpark (23 ha) en het ernaast gelegen Park van Vorst (13 ha).
- op het Hoogte Honderdplein (= geodetisch punt van 100 m hoogte boven de zeespiegel) staat de Sint-Augustinuskerk (1927-1935), in art-decostijl.
- Vorst Nationaal (1969-1970), een uitgestrekte evenementenhal, goed bekend in de wereld van amusement, kunst en cultuur, onder meer voor de talrijke optredens van allerlei internationale beroemdheden.
- het Nederlandstalig cultureel centrum Ten Weyngaert, dat plaats biedt voor theater- en kindervoorstellingen, muziek, cursussen en vorming en een bioscoopzaal
- de gerestaureerde gebouwen van de oude bierbrouwerij Wielemans-Ceuppens, bekend van het biermerk Wiels. Het gebouw Blomme is nu het kunstencentrum WIELS. In het Brassgebouw zijn het Forest Centre Culturel en bli:b, de Nederlandstalige openbare bibliotheek van Vorst gevestigd.
- de moskee in de Berthelotstraat, een voormalig zwembad in art deco.
- de eigen woning van architect Arthur Nelissen in de Kemmelbergstraat, een voorbeeld van geometrische art nouveau.
- Pius X-kerk
- Heilige Maria Moeder Godskerk
- Sint-Antonius van Paduakerk