Sint-Gillis

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Zie Sint-Gillis (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Sint-Gillis.
Sint-Gillis
Saint-Gilles
Gemeente in België Vlag van België
Sint-Gillis gezien vanop de Hallepoort
Sint-Gillis (België)
Sint-Gillis
Geografie
Gewest Vlag België België
Arrondissement Brussel-Hoofdstad
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
2,53 km² (2021)
0,95%
45,35%
53,7%
Coördinaten 50° 49' NB, 4° 21' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
49.323 (01/01/2023)
50,19%
49,81%
19466,05 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2023)
17,2%
73,08%
9,72%
Buitenlanders 50,02% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Jean Spinette (PS)
Bestuur LB, Ecolo-Groen
Zetels
LB
Ecolo-Groen
PTB*PVDA
MR
35
17
11
4
3
Economie
Gemiddeld inkomen 14.732 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 18,3% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
1060
Deelgemeente
Sint-Gillis
Zonenummer 02
NIS-code 21013
Politiezone Zuid
Hulpverleningszone DBDMH
Website stgillis.brussels
Detailkaart
ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Foto's
Het stadhuis uit 1896
Het stadhuis uit 1896
Portaal  Portaalicoon   België
Obbrussel in de 18e eeuw (tekening van Daniël Snellinks)
Bareel van Sint Gillis in 1980
Poortgebouwen van de gevangenis in Tudorstijl
Sint-Gillis heeft verschillende panden in art nouveau. Het Huis Hankar (1893) was zelfs het wereldwijde begin van deze architectuurstroming.
Modernistisch huis (Pierre Verbruggen, 1924)
Het Station Brussel-Zuid aan de kant van Sint-Gillis (Fonsnylaan)

Sint-Gillis (Frans: Saint-Gilles) is een plaats en gemeente in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Eertijds sprak men van Sint-Gillis-Obbrussel (Frans: Saint-Gilles-lez-Bruxelles). De gemeente telt ruim 49.000 inwoners.

Sint-Gillis ligt, met de klok mee, ingesloten tussen Anderlecht, Brussel-stad, Elsene en Vorst. In de noordoosthoek heeft de gemeente nog een kleine enclave van een aantal percelen aan de overzijde van de zuidelijke uitbreiding van Brussel met de Louizalaan. Het uiterste westen wordt ingenomen door NMBS-terreinen, waaronder het Station Brussel-Zuid met HST-terminal.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Gillis ontstond als het gehucht Obbrussel ("Op-Brussel", dat wil zeggen "Hoog-Brussel"), nabij de stadsmuur van Brussel. In 1216 kreeg de plaats vrijheidsrechten, om ze in 1296 weer te verliezen door aanhechting bij de Kuip van Brussel. Wel waren de brouwers en kroeghouders van het dorp het jaar voordien vrijgesteld van de biertaks die in het Brusselse ommeland werd geheven.

Vooral in de 16e eeuw ontwikkelde zich in Obbrussel de tuinbouw. De groentenkwekers of boerkozen bereikten rond 1650 een intensivering door massaal spruitjes te planten. De dorpsbewoners hielden er de naam Kuulkappers (kolenkappers) aan over.

De topografie wordt onder meer gekenmerkt door sterke hoogteverschillen. Op het hoogste punt werd in 1672 het Fort van Monterey aangelegd. Dat moest beschietingen helpen afweren, maar het stond machteloos tegen het bombardement van 1695.

Onder de Fransen werd het dorp in 1795 weer een zelfstandige gemeente met de huidige naam.[1] Hij verwijst naar de Heilige Egidius de Eremiet. Vanaf 1850-1860 kende het landelijke dorp een snelle verstedelijking.

Sint-Gillis kreeg in 1896 een imposant stadhuis, ontworpen door de architecten Albert Dumont en Auguste Hebbelynck. Het is centraal en hoog gelegen aan het Maurice van Meenenplein, genoemd naar de burgemeester die van 1893 tot 1896 en van 1900 tot 1909 in functie was.

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij 10-10-1976[2] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[3] 14-10-2012[4] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 37 % 35 % 35 % 35 % 35 % 35 % 35 % 35
PS1 / LB2 39,351 18 31,551 13 60,452 26 47,522 20 46,632 19 44,832 18 43,502 19 39,652 17
PSC1 / PSC-CD2 / cdH3 / cdH+CD&V4 8,551 3 8,971 3 6,521 1 6,721 2 6,842 2 13,223 4 7,993 2 3,674 0
ECOLO1 / Ecolo-Groen2 - 8,941 3 6,451 1 11,031 3 22,821 9 19,031 7 21,032 8 28,142 11
PL-LP1 / PRL2 / MR3 10,281 3 17,282 7 13,532 5 13,42 5 14,312 5 16,763 6 14,953 6 9,032 3
FDF1 / DéFI2 30,481 13 19,451 8 6,981 2 7,991 2 3,041 0 - 3,871 0 3,322 0
PTB-PVA1 / PTB-PVDA2 / PTB+PVDA+3 / PTB*PVDA+4 / PTB*PVDA5 0,791 0 0,491 0 0,441 0 1,031 0 1,272 0 1,173 0 3,834 0 13,025 4
FN - - - 9,42 3 2,87 0 - - -
UDRT-RAD - 5,41 1 - - - - - -
Anderen(*) 10,55 0 7,91 0 5,63 0 2,88 0 2,22 0 4,99 0 4,83 0 3,18 0
Totaal stemmen 23.534 17.855 16.207 14.571 16.352 19.067 18.633 19.764
Opkomst % 83,07 81,77 82,62 87,17 81,62
Blanco en ongeldig % 5,24 7,83 6 4,45 5,71 6,26 6,08 5,96

(*) 1976: KARTEL (3,93%), UAS-ESA (3,65%), IC-GEM (2,97%) / 1982: KARTEL (3,72%), UAS-ESA (1,91%), DCA (0,41%), MSN (0,75%), PRS-UNF (0,81%), UDB (0,31%) / 1988: VLAAMS (3,18%), EVA (0,72%), ICS (0,28%), MONDIN (0,14%), PFN (1,31%) / 1994: PCN-NCP (0,31%), PH-HP (0,58%), Vlaams Blok (1,99%) / 2000: Vlaams Blok (2,22%) / 2006: MAS-LSP (0,98%), Vlaams Belang (4,01%) / 2012: Égalité (1,18%), Gauches Communes (3,65%) / 2018: Gauches Communes (2,28%), BUB (0,44%), QQVF (0,46%). De grootste partij is in kleur.

Representativiteit[bewerken | brontekst bewerken]

Voor Sint-Gillis, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet-Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totaal aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de negentien gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Sint-Gillis scoort het slechtst met een verhouding van 37,65% uitgebrachte stemmen/inwoners.

Verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012[bewerken | brontekst bewerken]

  • Sint-Gillis: 46,12% (kiezers/inw.) - 18,38% (absenteïsme)
  • Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) - 17,14% (absenteïsme)

Ter vergelijking:

  • Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) - 12,12% (absenteïsme)
  • Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) - 17,31% (absenteïsme)

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1802-1813: Jacques Pierret
  • 1813-1813: François Van Schaftingen
  • 1813-1814: Joseph Wirix de Tercam
  • 1814-1815: graaf Cornet de Ways Ruart
  • 1815-1825: graaf Louis Cornet du Chenoy
  • 1825-1830: Egide Vanderschrick
  • 1840-1860: Jean Vanderschrick
  • 1861-1870: Jean-Toussaint Fonsny
  • 1870-1872: Frédéric Chômé-Steinbach
  • 1872-1881: Jean-Toussaint Fonsny
  • 1881-1893: Paul Dejaer
  • 1893-1896: Maurice Van Meenen
  • 1896-1899: Ferdinand Vanderschrick
  • 1900-1909: Maurice Van Meenen
  • 1909-1929: Antoine Bréart
  • 1929-1929: Fernand Bernier
  • 1929-1944: Arthur Diderich
  • 1944-1947: Jules Hanse
  • 1947-1952: Louis Coenen
  • 1952-1957: Paul-Henri Spaak
  • 1957-1973: Jacques Franck
  • 1973-1980: Jacques Vranckx
  • 1980-1985: Corneille Barca
  • 1985-2022: Charles Picqué
  • 2022-heden: Jean Spinette

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

In de gemeente is de Faculteit architectuur (LOCI) van de UCLouvain (université catholique de Louvain) gevestigd.

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

Union Sint-Gillis is een oude voetbalclub (stamnummer 10) met elf landstitels, het hoogste aantal na Anderlecht en Club Brugge. De ploeg speelt in het beschermde Joseph Marienstadion, dat op grondgebied Vorst ligt.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

  • Bron: NIS; Opm.: 1806 tot en met 1981 = volkstellingen, 1990 en later = inwonertal op 1 januari
Inwoners
van jaar tot jaar
Op 1 januari
1992 tot heden
Aantal[5]
1992 42.379
1993 42.598
1994 42.427
1995 42.663
1996 42.862
1997 42.867
1998 42.891
1999 42.291
2000 42.458
2001 42.254
2002 42.682
2003 43.395
2004 43.897
2005 43.733
2006 44.265
2007 44.767
2008 45.118
2009 45.712
2010 46.981
2011 48.439
2012 49.492
2013 50.377
2014 50.460
2015 50.472
2016 50.659
2017 50.471
2018 50.002
2019 50.267
2020 49.678
2021 49.196
2022 48.837
2023 49.323

Bekende inwoners[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

Inwoners[bewerken | brontekst bewerken]

Partnersteden[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Jean-Pierre De Staercke en Pierre Dejemeppe (eds.), Sint-Gillis. Acht eeuwen geschiedenis[sen], 1216-2016, 2016
  • Stéphane Demeter e.a., Architectuur in Sint-Gillis, 1999
  • Claude Vandewattyne (red.), Sint-Gillis. Van de Hallepoort tot de gevangenis Pdf-document, 1997 (= Brussel, stad van kunst en geschiedenis, nr. 21)
  • Vie économique à Saint-Gilles ... des origines à demain, Syndicat d'initiative de Saint-Gilles, 1992
  • Gilbert De Keyser, Les dossiers de l'urbanisme de Saint-Gilles, 1991
  • Albert Eylenbosch en Gilbert Lebrun, Dictionnaire raisonné des rues de Saint-Gilles, 1989
  • Jacques Dubreucq, Sint-Gillis in oude prentkaarten, 1981 (= In oude prentkaarten, nr. 89)
  • Joseph Kempeneers, La paroisse Saint-Gilles à Saint-Gilles-lez-Bruxelles, 1964
  • Joseph Kempeneers, Histoire d'Obbrussel Saint-Gilles, 1962
  • Aimé Bernaerts, Histoire de la paroisse de Saint-Gilles-lez-Bruxelles, 1954
  • Aimé Bernaerts, Saint-Gilles dans le passé, 1954
  • Fernand Bernier, Monographie de Saint-Gilles-lez-Bruxelles. Histoire et description illustrées, 1904
Zie de categorie Saint-Gilles (Brussels) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.