Zoetermeersche Meerpolder
| Droogmakerij in Nederland | |||
|---|---|---|---|
 Locatie op de polderkaart van W.H. Hoekwater uit 1901
| |||
| Locatie | |||
| Provincie | Zuid-Holland | ||
| Coördinaten | 52°4'47,75"NB, 4°28'44,36"OL | ||
| Oppervlakte | 550 ha | ||
| Geschiedenis | |||
| Opgericht | 14 maart 1614 | ||
| Opgeheven | 1 januari 1979 | ||
| Opgegaan in | Ommedijck | ||
| |||
De Zoetermeersche Meerpolder is een polder en voormalig waterschap in de plaats Leidschendam en de gemeente Zoetermeer, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland.
Het waterschap was verantwoordelijk voor de vervening, drooglegging (voltooid in 1614) en later de waterhuishouding in de polders.
Het ovale Zoetermeerse Meer was tot de 17e eeuw ruim 500 hectare groot en gemiddeld 2,5 m diep.
In 1613 vroeg de ambachtsheer van Zoetermeer aan de Staten van Holland vergunning om het meer droog te maken. Als argument hiervoor werd aangedragen dat er schaarste aan vruchtbare grond was. Ook vormde het Zoetermeerse Meer een bedreiging voor zijn omgeving omdat het water de omringende lichte veengrond, toch al aangetast door turfwinning, gemakkelijk afsloeg.
In 1614 verleenden de Staten de gewenste vergunning en kon het werk beginnen. Met dit besluit is de Zoetermeerse Meerpolder een van de oudste droogmakerijen van Zuid-Holland geworden. Rondom het meer werd een ringsloot gegraven en een ringdijk opgeworpen. Vervolgens maalden drie achter elkaar geplaatste molens het meer droog. In de zomer van 1616 werd het drooggevallen meer verkaveld volgens een rechthoekig patroon van dertig kavels.
In tegenstelling tot andere droogmakerijen in Zuid-Holland die rond 1600 zijn ontstaan, is in de Meerpolder de ovale vorm van het oorspronkelijke meer nog te herkennen. Deze vorm staat in schril contrast met het strakke verkavelingspatroon in de polder: smalle noord-zuid georiënteerde graslandpercelen. De eerste boeren in dit gebied bouwden hun boerderijen langs de rand van de polder. Nog steeds heeft het landschap een open karakter met beplantingen rond boerderijen en gedeeltelijk langs vaarten met hier en daar een geriefhoutbosje.
De stad Zoetermeer dankt zijn naam aan dit natuurlijke meer. 'Zoeter' is volgens bepaalde opvattingen een verbastering van Zwetter, wat afwateren betekent. Het meer voerde zijn water af naar de Oude Rijn via 'de Zweth'. De naam Zweth is in de loop der tijd vervangen door Noord-Aa en Weipoortse Vliet. Toen het dorp Zoetermeer grotere bekendheid kreeg dan het oorspronkelijke meer, is de polder naar het dorp vernoemd: Zoetermeerse Meerpolder.
De Middelweg (N206) die midden door de polder loopt, werd in 1616 in gebruik genomen als 'rijweg naar Leyden'. In 1780 kregen het Zoetermeerse dorpsbestuur en het polderbestuur van de Meerpolder de toestemming om tol te heffen voor het onderhoud van de weg. De tol was gevestigd aan de Stompwijkse kant en heeft tot 1826 bestaan.
De Ringsloot van de Meerpolder met de dijken is aangewezen als archeologisch waardevol monument. Het betreft een dijklichaam van vóór 1616. Het dijklichaam bevat mogelijk bewoningsresten uit de tijd van de eerste bewoning van Zoetermeer (tiende eeuw). Veenlagen onder de dijk bevatten mogelijk resten uit de periode tussen 4.000 voor Christus en 1.300 na Christus.
In de toelichting op de gemeentelijk beschermd stadsgezichten zijn voor de Meerpolder de volgende typering en bijzondere kwaliteiten benoemd:
· de karakteristieke ovale vorm van de polder die zich duidelijk in het landschap aftekent;
· de kenmerkende verkaveling in langgerekte stroken;
· de openheid en weidsheid;
· gaaf bewaarde en goed herkenbare ringdijk en ringsloot;
· de aanwezigheid van cultuurhistorische waardevolle elementen als de weidemolentjes;
· de afgetopte molens als herinnering aan de historische polderbemaling.[1].
De polder heeft een voornamelijk agrarisch karakter. De NAM heeft sinds 1957 aardolie gewonnen uit elf olieplatforms in- en rond de Meerpolder met jaknikkers. Het Zoetermeerveld bracht in meer dan dertig jaar tijd 1,7 miljoen kubieke meter ruwe olie op.[2] De jaknikkers zijn in 2023 weggehaald.[3]
.JPG)
- ↑ Bestemmingsplan Meerpolder. www.planviewer.nl (B&W besluit 4 november 2014). Geraadpleegd op 16 maart 2024.
- ↑ ‘t Seghen Waert Historisch Genootschap Oud Soetermeer jaargang 40 nr. 4, 2021.
- ↑ NAM Linkedin.