Fitis
Fitis IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2016) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
Soort | |||||||||||||
Phylloscopus trochilus (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||
Verspreidingsgebied van de fitis ■ broedgebied (groen)
■ migratie (lichtblauw)
■ niet-broedgebied (donkerblauw)
| |||||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||||
Fitis op Wikispecies | |||||||||||||
|
De fitis (Phylloscopus trochilus) (ⓘ) is een zangvogel uit de familie Phylloscopidae.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De fitis en de tjiftjaf zijn tweelingsoorten, dat wil zeggen, dat ze uiterlijk zeer op elkaar lijken. Ze zijn wel te onderscheiden door de zang. Deze is bij de fitis muzikaal, vloeiend en aflopend, terwijl bij de tjiftjaf de zang bestaat uit het herhaaldelijk roepen van tjif-tjaf. Fitissen hebben een grijsgroene rug, gelige onderzijde, witte oogstreep en doorgaans lichte poten. De lichaamslengte bedraagt 11 tot 12 cm.
Nestbouw
[bewerken | brontekst bewerken]Het op de grond gebouwde nest heeft een kleine vliegopening, waardoor de eieren nauwelijks zichtbaar zijn. De binnenbekleding bestaat uit een dikke laag veren.
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]De fitis komt tijdens het broedseizoen (maart tot augustus) in geheel Midden- en Noord-Europa voor, met uitzondering van IJsland. Ook in Nederland en België zijn de vogels waar te nemen.
De soort telt drie ondersoorten:
- P. t. trochilus: zuidelijk Zweden, westelijk en centraal Europa.
- P. t. acredula: van Scandinavië (behalve zuidelijk Zweden) tot oostelijk Europa en westelijk Siberië.
- P. t. yakutensis: centraal en oostelijk Siberië.
De fitis is een trekvogel. Hij overwintert in Afrika ten zuiden van de Sahara, een hele trek dus, en in tegenstelling tot de tjiftjaf die slechts tot het Middellandse Zeegebied trekt en in zachte winters zelfs gewoon helemaal niet wegtrekt. De fitis arriveert begin april in Nederland, duidelijk later dan de tjiftjaf.
Kruising met tjiftjaf?
[bewerken | brontekst bewerken]In 2004 en 2005 is er bij Groenekan een vogel waargenomen die in zijn zang zowel elementen van een fitis als een tjiftjaf heeft.[2] Ook bij Amsterdam werd in 2004 een vergelijkbare vogel gevonden. In 2007 was er weer een mengzanger bij Groenekan, uiterlijk geheel als fitis. Of dit soort vogels echt een kruising zijn of dat er alleen met de zang iets aan de hand is, blijft de vraag.
Video
[bewerken | brontekst bewerken]-
Zingende fitis
Voetnoten
- ↑ (en) Fitis op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Vreemde zangertjes (pagina met beschrijving en geluidsopname van de kruising tussen de fitis en de tjiftjaf)
Literatuur
- De grote dierenencyclopedie, (1993) Zuidnederlandse Uitgeverij N.V., Aartselaar, België. ISBN 90-243-5204-5.
Externe links
- SoortenBank.nl beschrijving, afbeeldingen en geluid
- Sovon Aantallen en verspreiding fitis in Nederland
- Kaarten met waarnemingen:
- Fitis Phylloscopus trochilus in Onze vogels in huis en tuin (deel 2) van J.G. Keulemans (1873) op de Nederlandstalige Wikisource (Keulemans spreekt van de “zomerzanger”).