Naar inhoud springen

Aniksosaurus: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 2 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q136420
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 11: Regel 11:
| datum = 2006
| datum = 2006
}}
}}
'''''Aniksosaurus''''' is een geslacht van [[theropoda|theropode]] [[dinosauriërs]], behorend tot de groep van [[Tetanurae]], dat tijdens het Late [[Krijt (tijdvak)|Krijt]] leefde in het huidige [[Argentinië]].
'''''Aniksosaurus''''' is een geslacht van [[theropoda|theropode]] [[dinosauriërs]], behorend tot de groep van [[Tetanurae]], dat tijdens het Late [[Krijt (periode)|Krijt]] leefde in het huidige [[Argentinië]].


==Vondst en naamgeving==
De [[typesoort]] '''''Aniksosaurus darwini''''' is in 2006 beschreven door Novas. De geslachtsnaam betekent "lentereptiel". De soortaanduiding eert [[Charles Darwin]]. Een eigenaardigheid is dat de naam "Aniksosaurus" al in 1995 gepubliceerd werd, maar zonder enige beschrijving zodat het een ''[[nomen nudum]]'' bleef.
De [[typesoort]] '''''Aniksosaurus darwini''''' is in 2006 benoemd en beschreven door [[Rubén Martínez]] en [[Fernando Novas]]. De geslachtsnaam betekent "lentesauriër". De soortaanduiding eert [[Charles Darwin]]. Een eigenaardigheid is dat de naam "Aniksosaurus" al in 1995 gepubliceerd werd, maar zonder enige beschrijving zodat het een ''[[nomen nudum]]'' bleef.
[[File:Aniksosaurus.png|left|thumb|Een dijbeen en scheenbeen van een jong dier]]
De vondst uit 1995, is gedaan in [[Patagonië]], op het terrein van de ''Laguna Palacios''-ranch, in een laag van de [[Bajo Barrealformatie]], [[Cenomanien]], ongeveer 95 miljoen jaar oud. Het bestaat uit grotendeels losse beenderen aangetroffen op een oppervlakte van vier bij twee meter, met daarop delen van de ruggengraat, bekken, armen en benen; een schedel ontbreekt. Het [[holotype]] '''MDT-PV 1/48''', bestaat uit de in verband liggende beenderen van een achterpoot. Daarnaast is een vijftigtal losse beenderen aangewezen als [[paratype]]n.


In 2013 werd deze opeenstapeling van botten van minstens vijf individuen gezien als een aanwijzing voor het bestaan van een jeugdgroep, nadat [[histologie|histologisch]] onderzoek hun jonge leeftijd had aangetoond. Een dubbele groeiring wijst op een mogelijke leeftijd van twee jaar.
De vondst uit 1995, is gedaan in [[Patagonië]], in een laag van de [[Bajo Barrealformatie]], [[Cenomanien]], ongeveer 95 miljoen jaar oud. Het bestaat uit een fragmentarisch fossiel, met delen van de ruggengraat, armen en benen; de schedel ontbreekt. Het [[holotype]] '''MDT-PV 1/48''' zijn de botten van de achterpoten. Het dier was een kleine roofsauriër van zo'n twee meter lang.


==Beschrijving==
''Aniksosaurus'' bevond zich volgens een eerste analyse basaal in de [[Coelurosauria]], maar was meer geavanceerd dan de [[Compsognathidae]].
''Aniksosaurus'' is een kleine roofsauriër waarvan de lengte in 2006 geschat werd op twee meter lang, het gewicht op vijfenveertig tot vijfenzestig kilogram. In 2010 schatte [[Gregory S. Paul]] de lichaamslengte op tweeënhalve meter, het gewicht op dertig kilogram. De oorspronkelijke auteurs zouden zich later bij deze herziene schatting aansluiten.

''Aniksosaurus'' is tamelijk robuust gebouwd voor zulk een kleine roofsauriër. Vooral het achterste bekken is opvallend breed. Het scheenbeen is langer dan het dijbeen. Het dijbeen heeft onderaan een opvallend zijwaarts uitstekende buitenste gewrichtsknobbel. De voorste staartwervels zijn gekield. De richel op het darmbeen voor de aanhechting van de ''Musculus caudofemoralis'' is naar de buitenkant verbreed.

De beschrijvers wisten enkele onderscheidende kenmerken vast te stellen. De halswervels hebben wervelbogen waarvan het voetstuk ver uitsteekt, met een hoogt van tweeënhalf maal het wervellichaam. De halswervels hebben brede ruggemergkanalen. De duimklauw is overdwars breed. Aan de achterzijde van de buitenste zijkant van de bovenkant van het dijbeen bevindt zich een diepe ruw uitholling, vermoedelijk voor de aanhechting van de ''[[Musculus ischiotrochantericus]]''. Het vierde middenvoetsbeen en de vierde teen zijn smal.

==Fylogenie==
''Aniksosaurus'' bevond zich volgens een eerste analyse basaal in de [[Coelurosauria]], maar was meer geavanceerd dan de [[Compsognathidae]]. Latere analyses wezen op de mogelijkheid dat het en basaal lid was van de [[Alvarezsauroidea]].


{{appendix||2=
{{appendix||2=
== Literatuur ==
== Literatuur ==
*{{cite journal |author=Martínez, R.D. |coauthors=Novas, F.E. |year=2006 |title= ''Aniksosaurus darwini'' gen. et sp. nov., a new coelurosaurian theropod from the early Late Cretaceous of central Patagonia, Argentina |journal=Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, n.s. |publisher= |volume=8 |issue=2 |pages=243-259 |url= |doi= |pmid= |pmc= }}
*{{cite journal |author=Martínez, R.D. |coauthors=Novas, F.E. |year=2006 |title= ''Aniksosaurus darwini'' gen. et sp. nov., a new coelurosaurian theropod from the early Late Cretaceous of central Patagonia, Argentina |journal=Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, n.s. |publisher= |volume=8 |issue=2 |pages=243-259 |url= |doi= |pmid= |pmc= }}
*{{cite journal |author=Ibiricu, L.M.|coauthors=Martínez, R.D., Casal, G.A., Cerda, I.A. |year=2013 |title=The Behavioral Implications of a Multi-Individual Bonebed of a Small Theropod Dinosaur|journal=PLoS ONE |publisher= |volume=8 |issue=5 |pages= |url= |doi=10.1371/journal.pone.0064253 |pmid= |pmc= }}
}}
}}



Versie van 16 mei 2013 08:29

Aniksosaurus
Status: Uitgestorven, als fossiel bekend
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Superorde:Dinosauria (Dinosauriërs)
Orde:Saurischia
Onderorde:Theropoda
Geslacht
Aniksosaurus
Martinez & Novas, 2006
Typesoort
Aniksosaurus darwini
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Aniksosaurus is een geslacht van theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van Tetanurae, dat tijdens het Late Krijt leefde in het huidige Argentinië.

Vondst en naamgeving

De typesoort Aniksosaurus darwini is in 2006 benoemd en beschreven door Rubén Martínez en Fernando Novas. De geslachtsnaam betekent "lentesauriër". De soortaanduiding eert Charles Darwin. Een eigenaardigheid is dat de naam "Aniksosaurus" al in 1995 gepubliceerd werd, maar zonder enige beschrijving zodat het een nomen nudum bleef.

Een dijbeen en scheenbeen van een jong dier

De vondst uit 1995, is gedaan in Patagonië, op het terrein van de Laguna Palacios-ranch, in een laag van de Bajo Barrealformatie, Cenomanien, ongeveer 95 miljoen jaar oud. Het bestaat uit grotendeels losse beenderen aangetroffen op een oppervlakte van vier bij twee meter, met daarop delen van de ruggengraat, bekken, armen en benen; een schedel ontbreekt. Het holotype MDT-PV 1/48, bestaat uit de in verband liggende beenderen van een achterpoot. Daarnaast is een vijftigtal losse beenderen aangewezen als paratypen.

In 2013 werd deze opeenstapeling van botten van minstens vijf individuen gezien als een aanwijzing voor het bestaan van een jeugdgroep, nadat histologisch onderzoek hun jonge leeftijd had aangetoond. Een dubbele groeiring wijst op een mogelijke leeftijd van twee jaar.

Beschrijving

Aniksosaurus is een kleine roofsauriër waarvan de lengte in 2006 geschat werd op twee meter lang, het gewicht op vijfenveertig tot vijfenzestig kilogram. In 2010 schatte Gregory S. Paul de lichaamslengte op tweeënhalve meter, het gewicht op dertig kilogram. De oorspronkelijke auteurs zouden zich later bij deze herziene schatting aansluiten.

Aniksosaurus is tamelijk robuust gebouwd voor zulk een kleine roofsauriër. Vooral het achterste bekken is opvallend breed. Het scheenbeen is langer dan het dijbeen. Het dijbeen heeft onderaan een opvallend zijwaarts uitstekende buitenste gewrichtsknobbel. De voorste staartwervels zijn gekield. De richel op het darmbeen voor de aanhechting van de Musculus caudofemoralis is naar de buitenkant verbreed.

De beschrijvers wisten enkele onderscheidende kenmerken vast te stellen. De halswervels hebben wervelbogen waarvan het voetstuk ver uitsteekt, met een hoogt van tweeënhalf maal het wervellichaam. De halswervels hebben brede ruggemergkanalen. De duimklauw is overdwars breed. Aan de achterzijde van de buitenste zijkant van de bovenkant van het dijbeen bevindt zich een diepe ruw uitholling, vermoedelijk voor de aanhechting van de Musculus ischiotrochantericus. Het vierde middenvoetsbeen en de vierde teen zijn smal.

Fylogenie

Aniksosaurus bevond zich volgens een eerste analyse basaal in de Coelurosauria, maar was meer geavanceerd dan de Compsognathidae. Latere analyses wezen op de mogelijkheid dat het en basaal lid was van de Alvarezsauroidea.