Insectensterfte: verschil tussen versies
+ impact op bestuiving |
aanvullingen; indeling in kopjes |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Journal.pone.0185809.g004.PNG|miniatuur| |
[[Bestand:Journal.pone.0185809.g004.PNG|miniatuur|Grafiek van de terugval in biomassa van insectenpopulaties in Duitse natuurgebieden.<ref name="hallman">Hallmann, Caspar A.; Sorg, Martin; Jongejans, Eelke; Siepel, Henk; Hofland, Nick; Schwan, Heinz; Stenmans, Werner; Müller, Andreas; Sumser, Hubert; Hörren, Thomas; Goulson, Dave; de Kroon, Hans (18 October 2017), "More than 75 percent decline over 27 years in total flying insect biomass in protected areas", PLoS ONE, 12 (10): e0185809, doi:10.1371/journal.pone.0185809, PMC 5646769, {{PMID|29045418}}.</ref> |
||
]] |
|||
'''Insectensterfte''' is een begrip dat staat voor de grootschalige afname van populaties van, voornamelijk vliegende, [[insecten]]. |
|||
'''Insectensterfte''' is een begrip dat staat voor de grootschalige afname van populaties van, voornamelijk vliegende, [[insecten]]. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de totale hoeveelheid insecten de laatste jaren sterk is afgenomen. Het meest getroffen zijn [[bijen]], [[vlinders]], [[kevers]] en [[libellen]]. Vergeleken met toevallig verzamelde gegevens, zoals het aantal dode insecten op voorruiten van auto's<ref>{{Citeer web|url=https://www.sciencemag.org/news/2017/05/where-have-all-insects-gone|titel=Where have all the insects gone?|bezochtdatum=2019-10-27|auteur=Gretchen VogelMay. 10, 2017, 9:00 Am|datum=2017-05-09|werk=Science {{!}} AAAS|taal=en}}</ref>, kwamen deze dieren in de vorige eeuw in aanmerkelijk grotere aantallen voor. Een mogelijke verklaring van de afname is klimaatveranderingen, verstedelijking en industrialisatie en verlies aan leefgebied.<ref>{{Citeer web|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0006320718313636?via%3Dihub|titel=Worldwide decline of the entomofauna: A review of its drivers|bezochtdatum=27 oktober 2019|auteur=Francisco Sánchez-Bayo|achternaam=Sánchez-Bayo|voornaam=Francisco|datum=april 2019|uitgever=Elsevier|taal=en}}</ref> De belangrijkste oorzaak is waarschijnlijk de de intensivering van de landbouw en het daarmee gepaarde toegenomen gebruik van pesticiden (met name [[Insecticide|insecticiden]]).<ref>{{Citeer tijdschrift|achternaam=van Maanen|voornaam=Gert|medeauteurs=|taal=Nederlands|url=|titel=Insectencrisis in natuurgebieden|jaargang=2017|tijdschrift=Bionieuws|datum=21 oktober 2017}}</ref> |
|||
==Onderzoek== |
|||
| ⚫ | Dalende insectenpopulaties kan [[bestuiving]] van landbouwgewassen (een [[ecosysteemdienst]]) in gevaar brengen.<ref name=MainNatGeographic14Feb2019>{{cite news |last1=Main |first1=Douglas |title=Why insect populations are plummeting—and why it matters |url=https://www.nationalgeographic.com/animals/2019/02/why-insect-populations-are-plummeting-and-why-it-matters/ |work=National Geographic |date=14 February 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215024357/https://www.nationalgeographic.com/animals/2019/02/why-insect-populations-are-plummeting-and-why-it-matters/ |archivedate=15 February 2019|url-status=live}}</ref> |
||
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de totale hoeveelheid insecten de laatste jaren sterk is afgenomen. Het meest getroffen zijn [[bijen]], [[vlinders]], [[kevers]] en [[libellen]]. Vergeleken met toevallig verzamelde gegevens, zoals het aantal dode insecten op voorruiten van auto's<ref>{{Citeer web|url=https://www.sciencemag.org/news/2017/05/where-have-all-insects-gone|titel=Where have all the insects gone?|bezochtdatum=2019-10-27|auteur=Gretchen VogelMay. 10, 2017, 9:00 Am|datum=2017-05-09|werk=Science {{!}} AAAS|taal=en}}</ref>, kwamen deze dieren in de vorige eeuw in aanmerkelijk grotere aantallen voor. |
|||
Reeds in 2014 stelde een rapport een daling met bijna de helft (45%) vast bij aantallen [[Ongewervelden|ongewervelde dieren]] in 67% van de populaties, over 35 jaar.<ref>{{en}}{{Citeer web |url=https://science.sciencemag.org/content/345/6195/401 |titel=Defaunation in the Anthropocene |auteur= |uitgever=[[Science]] |datum=25 juli 2014 |bezochtdatum= 13 februari 2020}}</ref> Onderzoek uit 2017 in 63 Duitse natuurgebieden nam de biomassa van vliegende insecten jaarlijks met 5,2% af. In een periode van 26 jaar was de totale hoeveelheid 75% afgenomen.<ref name="hallman" /> Vergelijkend onderzoek uit 2018 met een 40-jarig interval (1976-2012) in een beschermd woud in [[Puerto Rico]] wees op een spectaculaire terugval van insecten en tegelijk van de insectenetende dieren.<ref name="bradford">{{en}}{{Citeer web |url=https://doi.org/10.1073/pnas.1722477115 |titel=Climate-driven declines in arthropod abundance restructure a rainforest food web |auteur=Bradford C. Lister, Andres Garcia |uitgever=[[Proceedings of the National Academy of Sciences|PNAS]] |datum=10 september 2018 |bezochtdatum= 13 februari 2020}}</ref> |
|||
Niet alle insectenordes worden even hard getroffen en van veel groepen ontbreken onderzoeksgegevens uit eerdere decennia. De verminderde aandacht voor entomologisch onderzoek kan ook fouten in de analyse van gegevens veroorzaken. Dit kan zowel tot over- als tot onderschatting van het probleem leiden. |
|||
==Oorzaken== |
|||
Een mogelijke verklaring van de afname is klimaatveranderingen, verstedelijking en industrialisatie en verlies aan [[Habitat|leefgebied]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0006320718313636?via%3Dihub|titel=Worldwide decline of the entomofauna: A review of its drivers|bezochtdatum=27 oktober 2019|auteur=Francisco Sánchez-Bayo|achternaam=Sánchez-Bayo|voornaam=Francisco|datum=april 2019|uitgever=Elsevier|taal=en}}</ref> De belangrijkste oorzaak is waarschijnlijk de de intensivering van de landbouw en het daarmee gepaarde toegenomen gebruik van pesticiden (met name [[Insecticide|insecticiden]]).<ref>{{Citeer tijdschrift|achternaam=van Maanen|voornaam=Gert| medeauteurs=|taal=Nederlands|url=|titel=Insectencrisis in natuurgebieden |jaargang=2017|tijdschrift=Bionieuws|datum=21 oktober 2017}}</ref> Ook [[lichtvervuiling]] zou een rol spelen: soorten die het licht opzoeken, lopen in de val van nachtverlichting, leggen hun eitjes op verkeerde plaatsen, of raken verward. Lichtgevende signalen van insecten gaan verloren, en voor soorten die het licht mijden, is straatverlichting een barrière.<ref>{{Citeer web |url=https://www.natuurpunt.be/nieuws/waar-brandt-de-lamp-lichtvervuiling-als-oorzaak-van-de-achteruitgang-van-insecten-20200214 |titel=Waar brandt de lamp? Lichtvervuiling als oorzaak van de achteruitgang van insecten. |auteur= |uitgever=[[Natuurpunt]] |datum=14 februari 2020 |bezochtdatum=14 februari 2020 }}</ref> |
|||
==Gevolgen== |
|||
| ⚫ | Dalende insectenpopulaties kan [[bestuiving]] van landbouwgewassen (een [[ecosysteemdienst]]) in gevaar brengen.<ref name=MainNatGeographic14Feb2019>{{cite news |last1=Main |first1=Douglas |title=Why insect populations are plummeting—and why it matters |url=https://www.nationalgeographic.com/animals/2019/02/why-insect-populations-are-plummeting-and-why-it-matters/ |work=National Geographic |date=14 February 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215024357/https://www.nationalgeographic.com/animals/2019/02/why-insect-populations-are-plummeting-and-why-it-matters/ |archivedate=15 February 2019|url-status=live}}</ref> Ook dieren hoger in de [[voedselketen]] die van insecten afhangen, komen in voedselnood.<ref name="bradford" /> |
||
==Schadelijke insecten== |
|||
Niet alle insectenordes worden even hard getroffen. Volgens bepaalde prognoses zouden bepaalde schadelijke insectenpopulaties in de gematigde streken (waar het meeste voedsel verbouwd wordt), juist kunnen toenemen.<ref>{{en}}{{Citeer web |url=https://science.sciencemag.org/content/361/6405/916 |titel= Increase in crop losses to insect pests in a warming climate|auteur= |uitgever=[[Science]] |datum=31 augustus 2018 |bezochtdatum= 13 februari 2020}}</ref> En in de tropen kunnen insectenzwermen de oogsten aantasten, zoals in 2020 bleek bij de massale plaag van [[Treksprinkhanen#Verspreiding|treksprinkhanen]], van de [[Hoorn van Afrika]] tot [[Pakistan]]. Van veel groepen ontbreken anderzijds onderzoeksgegevens uit eerdere decennia. De verminderde aandacht voor entomologisch onderzoek kan ook fouten in de analyse van gegevens veroorzaken. Dit kan zowel tot over- als tot onderschatting van het probleem leiden. |
|||
==Maatregelen== |
|||
In 2018 is de Duitse overheid een 'actieprogramma insectenbescherming' gestart. In 2019 schreven 27 Britse entomologen een open brief met een oproep aan de wetenschap om zo snel mogelijk een onderzoek te starten naar de mogelijke ecologische schade veroorzaakt door de insectensterfte. |
In 2018 is de Duitse overheid een 'actieprogramma insectenbescherming' gestart. In 2019 schreven 27 Britse entomologen een open brief met een oproep aan de wetenschap om zo snel mogelijk een onderzoek te starten naar de mogelijke ecologische schade veroorzaakt door de insectensterfte. |
||
Versie van 15 feb 2020 16:13
.png)
Insectensterfte is een begrip dat staat voor de grootschalige afname van populaties van, voornamelijk vliegende, insecten.
Onderzoek
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de totale hoeveelheid insecten de laatste jaren sterk is afgenomen. Het meest getroffen zijn bijen, vlinders, kevers en libellen. Vergeleken met toevallig verzamelde gegevens, zoals het aantal dode insecten op voorruiten van auto's[2], kwamen deze dieren in de vorige eeuw in aanmerkelijk grotere aantallen voor.
Reeds in 2014 stelde een rapport een daling met bijna de helft (45%) vast bij aantallen ongewervelde dieren in 67% van de populaties, over 35 jaar.[3] Onderzoek uit 2017 in 63 Duitse natuurgebieden nam de biomassa van vliegende insecten jaarlijks met 5,2% af. In een periode van 26 jaar was de totale hoeveelheid 75% afgenomen.[1] Vergelijkend onderzoek uit 2018 met een 40-jarig interval (1976-2012) in een beschermd woud in Puerto Rico wees op een spectaculaire terugval van insecten en tegelijk van de insectenetende dieren.[4]
Oorzaken
Een mogelijke verklaring van de afname is klimaatveranderingen, verstedelijking en industrialisatie en verlies aan leefgebied.[5] De belangrijkste oorzaak is waarschijnlijk de de intensivering van de landbouw en het daarmee gepaarde toegenomen gebruik van pesticiden (met name insecticiden).[6] Ook lichtvervuiling zou een rol spelen: soorten die het licht opzoeken, lopen in de val van nachtverlichting, leggen hun eitjes op verkeerde plaatsen, of raken verward. Lichtgevende signalen van insecten gaan verloren, en voor soorten die het licht mijden, is straatverlichting een barrière.[7]
Gevolgen
Dalende insectenpopulaties kan bestuiving van landbouwgewassen (een ecosysteemdienst) in gevaar brengen.[8] Ook dieren hoger in de voedselketen die van insecten afhangen, komen in voedselnood.[4]
Schadelijke insecten
Niet alle insectenordes worden even hard getroffen. Volgens bepaalde prognoses zouden bepaalde schadelijke insectenpopulaties in de gematigde streken (waar het meeste voedsel verbouwd wordt), juist kunnen toenemen.[9] En in de tropen kunnen insectenzwermen de oogsten aantasten, zoals in 2020 bleek bij de massale plaag van treksprinkhanen, van de Hoorn van Afrika tot Pakistan. Van veel groepen ontbreken anderzijds onderzoeksgegevens uit eerdere decennia. De verminderde aandacht voor entomologisch onderzoek kan ook fouten in de analyse van gegevens veroorzaken. Dit kan zowel tot over- als tot onderschatting van het probleem leiden.
Maatregelen
In 2018 is de Duitse overheid een 'actieprogramma insectenbescherming' gestart. In 2019 schreven 27 Britse entomologen een open brief met een oproep aan de wetenschap om zo snel mogelijk een onderzoek te starten naar de mogelijke ecologische schade veroorzaakt door de insectensterfte.
Nederland
Uit een 2019 gepubliceerd onderzoek door het CBS en de Vlinderstichting blijkt dat het aantal vlinders in Nederland tussen 1890 en 2017 met naar schatting 84% is afgenomen. In graslanden en bossen neemt het aantal de laatste decennia niet verder af, in heide zet de trend nog steeds door. De afname van de vlinderstand wordt toegeschreven aan intensivering van de landbouw met een afname van het aantal kruidachtige wilde planten tot gevolg. De recente toename van sommige populaties wordt toegeschreven aan een toename van geschikt leefgebied door natuurvriendelijker beheer.[10]
Bronnen, noten en/of referenties
|