Blastulatie: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting Label: Link naar doorverwijspagina |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 9: | Regel 9: | ||
Een gemeenschappelijk kenmerk van een blastula bij [[gewervelden]] is dat deze bestaat uit een laag blastomeren, bekend als het [[blastoderm]], die de blastocoel omringt.<ref>{{cite book|author=Lombardi, Julian|chapter=Embryogenesis|title=Comparative vertebrate reproduction|publisher=Springer|year=1998|isbn=978-0-7923-8336-9|page=226|chapter-url=https://books.google.com/books?id=cqQX9RMPAegC&pg=PA226}}</ref><ref>Forgács & Newman, 2005: [https://books.google.com/books?id=rUyVWQhk7CkC&pg=PA27 p. 27]</ref> Bij [[zoogdieren]] bevat de blastocyste een [[embryoblast]] (of binnenste celmassa) die uiteindelijk aanleiding zal geven tot de definitieve structuren van de [[foetus]], en een trofoblast die vervolgens de extra-embryonale weefsels vormt.<ref name=Gilbert /><ref name=Cockburn>{{cite journal|last=Cockburn|first=Katie|author2=Rossant, Janet|title=Making the blastocyst: lessons from the mouse|journal=Journal of Clinical Investigation|date=1 April 2010|volume=120|issue=4|pages=995–1003|doi=10.1172/JCI41229|pmid=20364097|pmc=2846056}}</ref> |
Een gemeenschappelijk kenmerk van een blastula bij [[gewervelden]] is dat deze bestaat uit een laag blastomeren, bekend als het [[blastoderm]], die de blastocoel omringt.<ref>{{cite book|author=Lombardi, Julian|chapter=Embryogenesis|title=Comparative vertebrate reproduction|publisher=Springer|year=1998|isbn=978-0-7923-8336-9|page=226|chapter-url=https://books.google.com/books?id=cqQX9RMPAegC&pg=PA226}}</ref><ref>Forgács & Newman, 2005: [https://books.google.com/books?id=rUyVWQhk7CkC&pg=PA27 p. 27]</ref> Bij [[zoogdieren]] bevat de blastocyste een [[embryoblast]] (of binnenste celmassa) die uiteindelijk aanleiding zal geven tot de definitieve structuren van de [[foetus]], en een trofoblast die vervolgens de extra-embryonale weefsels vormt.<ref name=Gilbert /><ref name=Cockburn>{{cite journal|last=Cockburn|first=Katie|author2=Rossant, Janet|title=Making the blastocyst: lessons from the mouse|journal=Journal of Clinical Investigation|date=1 April 2010|volume=120|issue=4|pages=995–1003|doi=10.1172/JCI41229|pmid=20364097|pmc=2846056}}</ref> |
||
Tijdens de blastulatie wordt in het embryo de [[celpolariteit]], celspecificatie en asvorming bepaald en wordt de [[genexpressie]] gereguleerd.<ref name=Heasman/> Bij veel organismen, zoals ''[[Drosophila]]'' en ''[[Xenopus]]'' is de [[midblastula |
Tijdens de blastulatie wordt in het embryo de [[celpolariteit]], celspecificatie en asvorming bepaald en wordt de [[genexpressie]] gereguleerd.<ref name=Heasman/> Bij veel organismen, uitgezonderd zoogdieren, zoals ''[[Drosophila]]'' en ''[[Xenopus]]'' is de [[midblastula]] (MBT) een cruciale stap in de ontwikkeling waarbij het moederlijk [[mRNA]] wordt afgebroken en de controle over de ontwikkeling wordt doorgegeven aan het embryo.<ref name="Tadros 2005">{{cite journal|last=Tadros|first=Wael|author2=Lipshitz, Howard D.|title=Setting the stage for development: mRNA translation and stability during oocyte maturation and egg activation in ''Drosophila'' |journal=Developmental Dynamics|date=1 March 2004|volume=232|issue=3|pages=593–608|doi=10.1002/dvdy.20297|pmid=15704150|doi-access=free}}</ref> Bij zoogdieren is er geen midblastula vorming. EP-cadherine in [[amfibieën]].<ref name=Heasman>{{cite journal|last=Heasman|first=J|title=Patterning the ''Xenopus'' blastula |journal=Development|date=November 1997|volume=124|issue=21|pages=4179–91|doi=10.1242/dev.124.21.4179|pmid=9334267|url=http://dev.biologists.org/content/124/21/4179.long}}</ref> |
||
De studie van de blastula en van de celspecificatie heeft veel |
De studie van de blastula en van de celspecificatie heeft veel gevolgen voor het [[Stamcel|stamcelonderzoek]] en de [[Kunstmatige inseminatie bij de mens|kunstmatige bevruchting]].<ref name=Gurdon>{{cite journal|last=Gourdon|first=John B.|author2=Standley, Henrietta J.|title=Uncommitted ''Xenopus'' blastula cells can be directed to uniform muscle gene expression by gradient interpretation and a community effect|journal=The International Journal of Developmental Biology (Cambridge, UK)|volume=46|issue=8|pages=993–8|pmid=12533022|url=http://www.ijdb.ehu.es/web/paper.php?doi=12533022|date=December 2002}}</ref> Door de celsignalen tijdens het ontwikkelingsstadium van de blastula te manipuleren, kunnen verschillende [[Weefsel (biologie)|weefsels]] worden gevormd. Dit potentieel kan een belangrijke rol spelen in [[regeneratieve geneeskunde]] bij ziekte- en letselgevallen. [[In-vitrofertilisatie]] omvat de [[embryotransfer|transfer van een embryo]] naar een [[baarmoeder]] voor [[Implantatie (embryologie)|implantatie]].<ref name=Toth>{{cite web|last=Toth|first=Attila|title=Treatment: Addressing the Causes of Infertility in Men and Women|url=http://www.fertilitysolution.com/Infertility/Treatment.html|publisher=Macleod Laboratory|access-date=22 March 2013}}</ref> |
||
== Ontwikkeling == |
|||
Het blastula stadium in de embryonale ontwikkeling begint met het verschijnen van het blastocoel. Er is aangetoond dat de oorsprong van de blastocoel in ''[[Xenopus laevis]]'' ligt vanaf de eerste [[Klieving (embryo)#Klieving bij Xenopus laevis (amfibie)|klievingsgroef]], die verbreed en afgedicht is met [[tight junction]]s en zo en een holte vormen.<ref name="Kalt">{{cite journal|last=Kalt|first=MR|title=The relationship between cleavage and blastocoel formation in ''[[Xenopus laevis]]''. I. Light microscopic observations.|journal=Journal of Embryology and Experimental Morphology|date=August 1971|volume=26|issue=1|pages=37–49|pmid=5565077}}</ref> |
|||
Bij veel organismen wordt de ontwikkeling van het embryo tot op dit punt en gedurende het eerste deel van het blastula stadium gecontroleerd door moederlijk mRNA, zo genoemd omdat het vóór de bevruchting in de eicel werd geproduceerd en daarom uitsluitend van de moeder afkomstig is.<ref>{{cite journal|last=Tadros|first=W|author2=Lipshitz, HD|title=Setting the stage for development: mRNA translation and stability during oocyte maturation and egg activation in ''Drosophila'' |journal=Developmental Dynamics|date=March 2005|volume=232|issue=3|pages=593–608|pmid=15704150|doi=10.1002/dvdy.20297|doi-access=free}}</ref><ref name=Etkin>{{cite book|last=Etkin|first=LD|chapter=Regulation of the Mid-Blastula Transition in Amphibians |title=The Molecular Biology of Cell Determination and Cell Differentiation|veditors= Browder LW |series= Developmental Biology |place=New York|orig-date=1985|year=1988|volume=5|pages=209–25|pmid=3077975|doi=10.1007/978-1-4615-6817-9_7|isbn=978-1-4615-6819-3 }}</ref> |
|||
{{Commonscat|Blastula}} |
{{Commonscat|Blastula}} |
||
Versie van 28 mrt 2024 13:30
 |
Mee bezig Aan dit artikel of deze sectie wordt de komende uren of dagen nog druk gewerkt.
Klik op geschiedenis voor de laatste ontwikkelingen. |
.jpg)
Blastulatie is het stadium in de embryonale ontwikkeling waarin de blastula wordt gevormd. Bij de ontwikkeling van zoogdieren ontwikkelt de blastula zich tot de blastocyste met een gedifferentieerde innerlijke celmassa en een buitenste trofoblast. Na de vorming van deze blastocyste volgt de gastrulatie. Bij de andere meercellige dieren vindt direct na de blastulatie de gastrulatie plaats.
De blastula (uit het Grieks:βλαστό (blastos}) betekent spruit)) is een holle bol van blastomeren die een binnenste met vloeistof gevulde holte omringen die de blastocoel wordt genoemd.[1] De embryonale ontwikkeling begint met een bevruchting van de eicel tot een zygote, die vele klievingenn ondergaat om zich te ontwikkelen tot een bal van cellen die een morula wordt genoemd. Pas wanneer de blastocoel wordt gevormd, wordt het embryo een blastula genoemd. De blastula gaat vooraf aan de vorming van de gastrula waarin de kiembladen van het embryo worden gevormd.[2]
Een gemeenschappelijk kenmerk van een blastula bij gewervelden is dat deze bestaat uit een laag blastomeren, bekend als het blastoderm, die de blastocoel omringt.[3][4] Bij zoogdieren bevat de blastocyste een embryoblast (of binnenste celmassa) die uiteindelijk aanleiding zal geven tot de definitieve structuren van de foetus, en een trofoblast die vervolgens de extra-embryonale weefsels vormt.[2][5]
Tijdens de blastulatie wordt in het embryo de celpolariteit, celspecificatie en asvorming bepaald en wordt de genexpressie gereguleerd.[6] Bij veel organismen, uitgezonderd zoogdieren, zoals Drosophila en Xenopus is de midblastula (MBT) een cruciale stap in de ontwikkeling waarbij het moederlijk mRNA wordt afgebroken en de controle over de ontwikkeling wordt doorgegeven aan het embryo.[7] Bij zoogdieren is er geen midblastula vorming. EP-cadherine in amfibieën.[6]
De studie van de blastula en van de celspecificatie heeft veel gevolgen voor het stamcelonderzoek en de kunstmatige bevruchting.[8] Door de celsignalen tijdens het ontwikkelingsstadium van de blastula te manipuleren, kunnen verschillende weefsels worden gevormd. Dit potentieel kan een belangrijke rol spelen in regeneratieve geneeskunde bij ziekte- en letselgevallen. In-vitrofertilisatie omvat de transfer van een embryo naar een baarmoeder voor implantatie.[9]
Ontwikkeling
Het blastula stadium in de embryonale ontwikkeling begint met het verschijnen van het blastocoel. Er is aangetoond dat de oorsprong van de blastocoel in Xenopus laevis ligt vanaf de eerste klievingsgroef, die verbreed en afgedicht is met tight junctions en zo en een holte vormen.[10]
Bij veel organismen wordt de ontwikkeling van het embryo tot op dit punt en gedurende het eerste deel van het blastula stadium gecontroleerd door moederlijk mRNA, zo genoemd omdat het vóór de bevruchting in de eicel werd geproduceerd en daarom uitsluitend van de moeder afkomstig is.[11][12]
- ↑ Encyclopædia Britannica. Blastula [1]
- ↑ a b Gilbert, Scott (2010). Developmental Biology 9th Ed + Devbio Labortatory Vade Mecum3.. Sinauer Associates Inc., 243–247, 161. ISBN 978-0-87893-558-1. [dode link]
- ↑ Lombardi, Julian (1998). Comparative vertebrate reproduction. Springer, "Embryogenesis", p. 226. ISBN 978-0-7923-8336-9.
- ↑ Forgács & Newman, 2005: p. 27
- ↑ Cockburn, Katie, Rossant, Janet (1 april 2010). Making the blastocyst: lessons from the mouse. Journal of Clinical Investigation 120 (4): 995–1003. PMID 20364097. PMC 2846056. DOI: 10.1172/JCI41229.
- ↑ a b Heasman, J (November 1997). Patterning the Xenopus blastula. Development 124 (21): 4179–91. PMID 9334267. DOI: 10.1242/dev.124.21.4179.
- ↑ Tadros, Wael, Lipshitz, Howard D. (1 March 2004). Setting the stage for development: mRNA translation and stability during oocyte maturation and egg activation in Drosophila. Developmental Dynamics 232 (3): 593–608. PMID 15704150. DOI: 10.1002/dvdy.20297.
- ↑ Gourdon, John B., Standley, Henrietta J. (December 2002). Uncommitted Xenopus blastula cells can be directed to uniform muscle gene expression by gradient interpretation and a community effect. The International Journal of Developmental Biology (Cambridge, UK) 46 (8): 993–8. PMID 12533022.
- ↑ Toth, Attila, Treatment: Addressing the Causes of Infertility in Men and Women. Macleod Laboratory. Geraadpleegd op 22 March 2013.
- ↑ Kalt, MR (August 1971). The relationship between cleavage and blastocoel formation in Xenopus laevis. I. Light microscopic observations.. Journal of Embryology and Experimental Morphology 26 (1): 37–49. PMID 5565077.
- ↑ Tadros, W, Lipshitz, HD (March 2005). Setting the stage for development: mRNA translation and stability during oocyte maturation and egg activation in Drosophila. Developmental Dynamics 232 (3): 593–608. PMID 15704150. DOI: 10.1002/dvdy.20297.
- ↑ Etkin, LD (1988). The Molecular Biology of Cell Determination and Cell Differentiation, New York. DOI:10.1007/978-1-4615-6817-9_7, "Regulation of the Mid-Blastula Transition in Amphibians", 209–25. ISBN 978-1-4615-6819-3.