Gebruiker:Henxter/Prinsdom Chimay

Het kasteel van Chimay in de Albums de Croÿ, begin 17e eeuw

Het Prinsdom Chimay was vóór de Franse revolutie een heerlijkheid in het graafschap Henegouwen. De heerlijkheid werd in 1486 verheven tot prinsdom voor het Huis Croÿ. De titel prins van Chimay is tegenwoordig de titel van het hoofd van de Belgische tak van de familie de Riquet de Caraman.

De heerlijkheid

Het wapen van de oorspronkelijke heren van Chimay, van de heerlijkheid en van de huidige gemeente Chimay.

Het gebied van Chimay was aanvankelijk een bezit van Erembold, een vazal van Karel de Kale, die het schonk aan de door hem gestichte abdij in Salles, gewijd aan de plaatselijke heilige Monegonde. In de elfde eeuw kwam het gezag over het gebied in handen van een familie, wellicht afkomstig uit de Champagne, die een eerste kasteel bouwde bovenop de steile rotswand die uitkijkt over de Eau Blanche. De heer van Chimay breidde zijn macht en aanzien uit door zijn huwelijk met Ida, kleindochter van de Henegouwse graaf Boudewijn II van Henegouwen, en dochter van Thomas van Coucy. De heerlijkheid werd omgevormd tot een leen van het graafschap Henegouwen; de heer van het Chimay werd een pair van het graafschap.

Door zijn huwelijk met de erfgename Maria kwam de heerlijkheid in 1236 in handen van graaf Jan II van Soissons. Door huwelijkse opvolging ging de heerlijkheid over van de graven van Soissons over een jongere tak van grafelijke familie van Henegouwen tot de graven van Blois. De heerlijkheid bereikt in de veertiende eeuw zijn grootste omvang: het omvatte de bossen van Trélon, de Fagne en de Thiérache, en de dorpen Baileux, Bailièvre, Beauwelz, Bourlers, Boutonville, Imbrechies, Forges, Lompret, Macon, Monceau, Robechies, Saint-Rémy, Salles, Seloignes, Villers-la-Tour en een gedeelte van Virelles.

Na de dood in 1412 van Maria van Namen, weduwe van de laatste heer Gwijde II van Blois, werd de opvolging betwist tussen enerzijds graaf Willem IV van Henegouwen en anderzijds Thibaut Moreuil, beiden verre nazaten van vroegere heren. Het komt tot een verdeling tussen beiden, waarbij Chimay en het kasteel, met de dorpen Boutonville, Saint-Remy, Bailièvre, Forges en Bourlers aan Moreuil toekwamen. De graaf gaf zich echter niet gewonnen en de juridische procedureslag duurde voort tot in 1434, wanneer Moreuil de heerlijkheid verkoopt aan Jan II van Croÿ. In 1445 verkoopt de nieuwe graaf Filips de Goede ook het andere deel aan Jan II van Croÿ.

De heerlijkheid wordt onder sekwester geplaatst gedurende de periode van ongenade en ballingschap van Jan van Croÿ (1465-1473). Na de verzoening met hertog Karel de Stoute verhief deze in 1473 de heerlijkheid tot een graafschap. Door deze handeling gaf Karel, die zelf als leenheer graaf was, ten teken dat de Croÿs op gelijke voet met hem stonden en onderstreepte hij tegelijk zijn eigen vorstelijke ambities. Maximiliaan van Oostenrijk verleende dertien jaar later, op de dag van zijn kroning tot Rooms-koning later de waardigheid van rijksvorst aan Karel I van Croÿ, waardoor de heerlijkheid voortaan bekend werd als prinsdom.

Het prinsdom kwam achtereenvolgens in handen van de tak Croÿ-Aarschot (1527). De titel prins van Chimay werd in deze periode als hoffelijkheidstitel gedragen door de oudste zoon van de hertog van Aarschot.

De heerlijkheid kwam vervolgens in handen van een jongere tak van het huis Arenberg (1612), die zijn naam veranderde in Croÿ-Chimay-Arenberg. In 1654 werden de domeinen van Chimay door een gerechtelijke beslissing onder sekwester geplaatst, om de schulden van de prinselijke familie te kunnen betalen. Deze situatie bleef voortduren tot in 1783.

In 1686 kwam de heerlijkheid in handen van de familie Henin-Liétard. Vanaf 1722 kwam de prins van Chimay, Charles Louis de Hénin-Liétard kwam in conflict met zijn leenheer, keizer Karel VI, toen hij, met de steun van Frankrijk, de soevereiniteit opeiste van de grensdorpjes Revin en Fumay. De Grote Raad van Mechelen oordeelde dat deze eis niet gegrond was en beval de inbeslagname van de goederen van de Hénin-Liétard. De Hénin-Liétard zag zich gedwongen officieel zijn verontschuldigingen aan te bieden om in zijn bezit te worden hersteld. De keizer verleende zijn pardon in 1735, maar stipuleerde dat het prinsdom Chimay niet langer zou worden beschouwd als een rijksvorstendom. De heerlijkheid werd zodoende gemediatiseerd.

De heerlijkheid werd afgeschaft door de Franse revolutie en aanhechting bij Frankrijk. De laatste Hénin-Liétard, nu ex-prins van Chimay, stierf in 1804.

Titel "Prins van Chimay"

Een familielid, François Joseph de Riquet, graaf van Caraman, erfde de bezittingen, zonder de heerlijke rechten, en noemde zichzelf al vlug "prins van Chimay". Hij werd door koning Willem I benoemd in de ridderschap van de provincie Henegouwen met de titels prins van Chimay en graaf van Caraman. In 1824 erkende dezelfde koning formeel dat François Joseph de Riquet de titel prins van Chimay mocht dragen. Sindsdien wordt de titel via het eerstgeboorterecht doorgegeven aan telkens de oudste zoon in de familietak de Riquet de Caraman-Chimay. Bij wijze van afwijking hebben enkele familieleden ten persoonlijken titel het recht gekregen zich tijdens het leven van hun vader van of oudere broer prins van Chimay te noemen.

Hoewel de familieleden de Belgische nationaliteit hebben, wordt de titel Prins van Chimay ook beschouwd als een Nederlandse adeltitel: het erkenningsbesluit uit 1824 is immers nooit herroepen.

De andere familieleden mogen zich sinds xxx prins de Caraman-Chimay noemen.

Heren, graven en prinsen van Chimay

Heren van Chimay

• 1236-1270 Jan II van Soissons, door zijn huwelijk met Maria van Chimay
• 1270-1284 Jan III van Soissons, zoon van voorgaande
• 1284-1298 Jan IV van Soissons, zoon van voorgaande
• 1298-1306 Hugo van Soissons, broer van voorgaande
• Jan van Beaumont, door zijn huwelijk met Margaretha van Soissons, dochter van voorgaande
• Lodewijk I van Blois, door zijn huwelijk met Johanna van Henegouwen, dochter van voorgaanden
• Lodewijk II van Blois, zoon van voorgaanden
• Gwijde II van Blois, broer van voorgaande
• Thibaut Moreuil
• 1434-1473 Jan II van Croÿ

Graven van Chimay

• 1473 Jan II van Croÿ
• 1473-1483 Filips I van Croÿ, zoon van voorgaande
• 1483-1486 Karel I van Croÿ, zoon van voorgaande

Prinsen van Chimay

1. 1486-1527 Karel I van Croÿ (1455-1527)
2. 1527-1539 Anna van Croÿ (1502-1539), dochter van voorgaande, en haar echtgenoot Filips II van Croÿ, hertog van Aarschot (1496-1549), jure uxoris
3. 1539-1551 Karel II van Croÿ (1522-1551), zoon van voorgaanden
4. 1551-1595 Filips III van Croÿ (1526-1595), broer van voorgaande
5. 1595-1612 Karel III van Croÿ (1560-1612), zoon van voorgaande
6. 1612-1635 Anna van Croÿ (1564-1635), zuster van voorgaande, en haar echtgenoot Karel van Arenberg (1515-1616), jure uxoris
   1. 1616-1629 Alexander van Croÿ-Chimay-Arenberg (1590-1629), zoon van Anna van Croÿ en Karel van Arenberg, als erfgenaam aangeduid door zijn oom Karel III
7. 1629-1643 Albert Alexander van Croÿ-Chimay-Arenberg (1618-1643), zoon van Alexander van Arenberg
8. 1643-1675 Filips van Croÿ-Chimay-Arenberg (1619-1675), broer van voorgaande
9. 1675-1686 Ernst Alexander van Croÿ-Chimay-Arenberg (1643-1686), zoon van voorgaande
10. 1686-1688 Philippe Louis de Henin-Liétard (1646-1688), zoon van Anna Isabella van Croÿ-Chimay-Arenberg, dochter van Alexander
11. 1688-1737 Charles Louis de Henin Liétard (1675-1740), zoon van voorgaande
12. 1737-1745 Alexandre Gabriel de Henin-Liétard (1681-1745), broer van voorgaande
13. 1745-1759 Thomas Alexandre de Henin-Liétard (1732-1759), zoon van voorgaande
14. 1759-1761 Thomas Alexandre de Henin-Liétard (1759-1761), postume zoon van voorgaande
15. 1761-1804 Philippe Gabriel de Henin-Liétard (1736-1804), oom van voorgaande
16. 1804-1843 François Joseph de Riquet (1771-1843), neef van voorgaande
17. 1843-1886 Joseph de Riquet de Caraman Chimay (1808-1886), zoon van voorgaande
18. 1886-1892 Joseph II de Riquet de Caraman Chimay (1836-1892), zoon van voorgaande
19. 1892-1937 Joseph III de Riquet de Caraman Chimay (1858-1937), zoon van voorgaande
20. 1937-1944 Joseph IV (1921-1990), zoon van voorgaande
21. 1944-1980 Élie (1924-1980), broer van voorgaande
22. 1980-heden Philippe (1948)

• Charles-Joseph (1974), Prins de Caraman Chimay, zoon van voorgaande en opvolger

Externe link

(fr) http://www.ville-de-chimay.be/decouvrir-chimay/histoire-de-chimay