Gebruiker:Mjjb73/Kladblok/studioli

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Intarsia in de studiolo van Federico III da Montefeltro te Urbino

De studiolo of camerino was een wat kleiner privévertrek in een paleis, waarin de eigenaar zich terug kon trekken om zich te wijden aan de persoonlijke culturele interesses.

Geschiedenis en beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

Hoewel de studiolo in theorie bedoeld was om te lezen, overpeinzing en meditatie/contemplatie was deze in de praktijk steeds meer een plek voor (vormen) van culturele consumptie door de elite, zoals het verzamelen en uitstallen van antiquiteiten. Men legde er bijzondere verzamelingen aan van zeldzame voorwerpen zoals schilderijen, vazen, edelstenen, sculpturen en antieke munten. De verzameldrift werd geïnspireerd door de studie-activiteiten van het humanisme, ten tijde van de Italiaanse renaissance.

Vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw evolueerde de term studiolo zich steeds meer in de richting van encyclopedische verzamelingen van zeldzame en/of kostbare objecten, die later Wunderkammer genoemd werden en die men bewaarde in de kleine (en soms geheime) vertrekken.

Vaak werd in de studiolo lambrisering aangebracht, waarbij regelmatig gebruik werd gemaakt van de intarsia techniek. In de studiolo te Urbino bijvoorbeeld zijn nog steeds de aangebrachte panelen aanwezig die de illusie wekken van kasten, uitgerust met openstaande deuren die zijn voorzien van latwerk. In de kasten lijken zich onder andere boeken, muziek- en wetenschappelijke instrumenten te bevinden. Bij het vervaardigen van de lambrisering werd gebruik gemaakt van de Florentijnse renaissance techniek van de perspectief intarsia. Deze was ontwikkeld door Florentijnse meester houtbewerkers, net na de vroeg vijftiende-eeuwse herontdekking van het lijnperspectief door Filippo Brunelleschi. De vroegste toepassingen van deze techniek zijn te vinden in de panelen van de noordelijke sacristie van de Kathedraal van Florence, de Santa Maria del Fiore.

De studiolo's waren niet allemaal even toegankelijk. Sommige waren te bezoeken door iedereen die daartoe een verzoek deed, andere waren alleen te bezichtigen op uitnodiging, terwijl de overige uitsluitend bedoeld waren voor privégebruik.

Studiolo van Francesco I de' Medici te Florence

De belangrijkste studiolo’s[bewerken | brontekst bewerken]

Ingericht Naam Eigenaar Paleis Stad
1447-1463 Studiolo di Belfiore Lionello d'Este Palazzo di Belfiore Ferrara
1473-1476 Studiolo di Federico da Montefeltro Federico III da Montefeltro Palazzo Ducale Urbino
1479-1482 Studiolo di Guidobaldo da Montefeltro Federico III da Montefeltro en Guidobaldo da Montefeltro Palazzo Ducale Gubbio
1497-1523 Studiolo di Isabella d'Este Isabella d'Este Palazzo Ducale Mantua
vanaf 1507 Camerini d'alabastro Alfonso I d'Este Castello Estense Ferrara
1545-1559 Studiolo di Cosimo I Cosimo I de' Medici Palazzo Vecchio Florence
1570-1572 Studiolo di Francesco I Francesco I de' Medici Palazzo Vecchio Florence
1585 Camerino di Enea Vespasiano Gonzaga Colonna Palazzo Ducale Sabbioneta
vanaf 1622 Studiolo di Cosimo II Cosimo II de' Medici Villa di Poggio Imperiale Florence

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

  • Raggio, O.: The Liberal Arts Studiolo from the Ducal Palace at Gubbio in The Metropolitan Museum of Art Bulletin, New Series, Vol. 53, No. 4 (Spring, 1996), pp. 3-35.