Kaspi (stad)

**Kaspi**
კასპი
Stad in Georgië
	;
Geografie
Regio	Sjida Kartli
Gemeente	Kaspi
Hoogte	540 m
Coördinaten	41° 55′ NB, 44° 25′ OL
Bevolking
Inwoners (2023)	12.708
Etniciteit (2014)	Georgisch (91,0%); Azerbeidzjaans (5,8%); Osseets (2,1%)
Overige informatie
Stad sinds	1959
Tijdzone	UTC+4
Website	kaspi.gov.ge
Kaspi in Sjida Kartli
	;
Foto's
	Centrum Kaspi
Portaal	Georgië

Kaspi (Georgisch: კასპი) is een stad in centraal-Georgië met 12.708 inwoners (2023), gelegen in de regio Sjida Kartli. Kaspi is bestuurscentrum van de gelijknamige gemeente en is gesitueerd bij de samenvloeiing van de Lechoera en de Mtkvari op ongeveer 540 meter boven zeeniveau. De stad ligt ongeveer 48 kilometer ten noordwesten van hoofdstad Tbilisi.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Kaspi is een van de oudste steden in Georgië. De Grakliani-heuvel, een van de oudste en rijkste menselijke archeologische vindplaatsen, ligt in de buurt van Kaspi. Archeologische vondsten uit de bronstijd duiden op een nederzetting in die periode,^[2] maar de eerste schriftelijke verwijzingen naar de naam Kaspi stammen uit de 4e eeuw tijdens de christelijke bekering van Georgië.^[3]

In deze periode was Kaspi een van de grootste en belangrijkste steden van het Iberische koninkrijk. Het niveau van scholing was in Kaspi dusdanig dat de edelen hun kinderen er naar school stuurden. Koning Vachtang I, oprichter van Tbilisi als nieuwe hoofdstad, groeide in Kaspi op.^[3] Kaspi bevindt zich op de handelsroutes die op de Peutinger-kaart uit de late oudheid zijn aangegeven. Het was het centrum van het historische district "Kaspi Sasparsalaro".

In de 8e eeuw werd de stad verwoest na een gevecht met Arabieren. Kaspi leidde sindsdien een anoniem leven als dorp. In de 15e eeuw kwam de nederzetting in handen van de adellijke familie Amilachvari, maar pas met de komst van de spoorlijn Tbilisi - Poti in 1872 nam de betekenis weer toe.

Industrie[bewerken | brontekst bewerken]

De stad werd pas echt ontwikkeld tijdens de Sovjetperiode. In 1931 opende er een grote cementfabriek, de grootste in Transkaukasië, en in 1938 werd Kaspi tot 'nederzetting met stedelijk karakter' gepromoveerd.^[4] Het verkreeg de stadsstatus in 1959, vanwege de belangrijke functie als centrum voor de Georgische cementindustrie (cement en leisteen).^[5]

De fabriek geldt in de 21e eeuw als een van de grootste industriële complexen in het land en staat berucht om zijn grote luchtvervuiling en gezondheidsproblemen die de fabriek zou veroorzaken bij de lokale bevolking.^[6]

Tijdens de Russisch-Georgische Oorlog in 2008 naderden Russische troepen Tbilisi tot Igoëti, net ten noorden van Kaspi, waar ze tot 22 augustus 2008 een wegversperring op de centrale snelweg S1 (E60) lieten staan.^[7]

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Begin 2023 had Kaspi 12.708 inwoners,^[1] een daling van ruim 5% sinds de volkstelling van 2014. De bevolking van Kaspi bestond in 2014 voor ruim 91% uit Georgiërs, bijna 6% uit Azerbeidzjanen, en ruim 2% Osseten. Verder wonen er enkele tientallen Armeniërs, Russen en Oekraïners.^[8] In 1923 had Kaspi nog een grote Armeense gemeenschap, ongeveer 29% van het aantal inwoners groot.

Jaar	1897	1923	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2014	2020	2023
Aantal	-	1.562	4.729	9.143	12.263	13.824	17.305	15.233	13.423	12.938	12.708
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden^[9]^[10]^[12]

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Samtavisi-kathedraal

Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

De belangrijkste doorgaande weg door de stad is de nationale route Sh63 die vanuit het centrum van Kaspi de toegangsroute is naar de autosnelweg S1 (E60).

Kaspi heeft sinds 1872 een station toen de eerste spoorlijn van Georgië opende tussen Tbilisi en Poti.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

(ka) Website Kaspi
(ka) Digitaal archief van Kaspi (uitgebreide geschiedenis documentatie)

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

↑ ^a ^b (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2022). Gearchiveerd op 23 mei 2022. Geraadpleegd op 24 mei 2022.
↑ (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Kaspi. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 26 mei 2022.
↑ ^a ^b (ka) Geschiedenis Kaspi. Website gemeente Kaspi (4 mei 2018). Gearchiveerd op 23 april 2023. Geraadpleegd op 22 april 2023.
↑ (ka) Geschiedenis 1931-1940. Digitaal archief Kaspi. Gearchiveerd op 22 oktober 2022. Geraadpleegd op 22 oktober 2022.
↑ (ru) Definition of "Kaspi". Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Gearchiveerd op 26 mei 2022. Geraadpleegd op 26 mei 2022.
↑ (en) Georgian Cement Plant Blamed for Health Problems. International War and Peace Reporting (13 april 2015). Geraadpleegd op 26 mei 2022.
↑ (en) Russian Roadblock at Igoeti. Civil Georgia (16 augustus 2008). Geraadpleegd op 26 mei 2022.
↑ (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 1 juli 2022. Geraadpleegd op 23 mei 2022.
↑ (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 21 maart 2022. Geraadpleegd op 4 maart 2022.
↑ (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 15 maart 2022. Geraadpleegd op 4 maart 2022.
↑ (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
↑ Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie^[11], "1. Introduction", Pagina 1.

Zie de categorie Kaspi van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[geostatpop-1] (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2022). Gearchiveerd op 23 mei 2022. Geraadpleegd op 24 mei 2022.

[2] (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Kaspi. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 26 mei 2022.

[hist-3] (ka) Geschiedenis Kaspi. Website gemeente Kaspi (4 mei 2018). Gearchiveerd op 23 april 2023. Geraadpleegd op 22 april 2023.

[4] (ka) Geschiedenis 1931-1940. Digitaal archief Kaspi. Gearchiveerd op 22 oktober 2022. Geraadpleegd op 22 oktober 2022.

[5] (ru) Definition of "Kaspi". Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Gearchiveerd op 26 mei 2022. Geraadpleegd op 26 mei 2022.

[6] (en) Georgian Cement Plant Blamed for Health Problems. International War and Peace Reporting (13 april 2015). Geraadpleegd op 26 mei 2022.

[7] (en) Russian Roadblock at Igoeti. Civil Georgia (16 augustus 2008). Geraadpleegd op 26 mei 2022.

[etn14-8] (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 1 juli 2022. Geraadpleegd op 23 mei 2022.

[inwplaatsen-9] (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 21 maart 2022. Geraadpleegd op 4 maart 2022.

[etn1923-10] (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 15 maart 2022. Geraadpleegd op 4 maart 2022.

[retro2017-11] (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.

[nootcensus2002-12] Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie^[11], "1. Introduction", Pagina 1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[12]

[11]