Octospora

Octospora
	Groot oranje mosschijfje (Octospora humosa)
	Taxonomische indeling
Rijk:	Fungi (Schimmels)
Stam:	Ascomycota (Zakjeszwammen)
Klasse:	Pezizomycetes
Onderklasse:	Pezizomycetidae
Orde:	Pezizales
Familie:	Pyronemataceae
	Geslacht
	Octospora; Hedw. (1789)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal	Biologie ; Schimmels

Octospora is een geslacht van schimmels uit de familie Pyronemataceae.

Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

De apothecia zijn kom- of bekervormig met een typische hyfenstructuur aan de randen: het excipulum bestaat meestal uit ineengestrengelde hyfen die parallel lopen naar de rand toe. Sommige soorten hebben levendige kleuren. De soorten van het geslacht Neottiella hebben dikwandige, kleurloze haren. De asci zijn meestal 8-sporig. De ascosporen kunnen glad of wrattig zijn.

Taxonomie[bewerken | brontekst bewerken]

Hoewel het geslacht Octospora al heel vroeg werd beschreven, namelijk in 1789 door Johannes Hedwig, is het nog steeds niet duidelijk gedefinieerd. Er is dus een groot aantal synoniemen en pogingen om ze op te splitsen in verschillende geslachten. Volgens recentere fylogenetische studies behoort Octospora samen met de nauw verwante geslachten Neottiella en Lamprospora, die ook bryofiel zijn, tot clade 4 binnen de Pyronemataceae. De clade omvat alle mosparasiterende geslachten van de familie. Neottiella en Lamprospora worden door sommige auteurs bij Octospora geplaatst, maar Lamprospora is in ieder geval duidelijk anders. Octospora en ook Neottiella zijn niet monofyletisch wat de herindeling in twee groepen in de nabije toekomst waarschijnlijk maakt. Eén subclade heeft gladde sporen, terwijl de tweede subclade, verwant aan Lamprospora, geornamenteerde sporen heeft.

Ecologie[bewerken | brontekst bewerken]

De Octospora zijn meestal te vinden in de directe omgeving van of direct op mossen waarmee ze worden geassocieerd.

Soorten[bewerken | brontekst bewerken]

In Nederland komen de volgende soorten voor:

Octospora affinis (Boommosschijfje), vooral bij de gewone haarmuts (Orthotrichum affiene)
Octospora arvensis (Maansporig mosschijfje), bij het gewoon purpersteeltje (Ceratodon purpureus)
Octospora axillaris (Spoelsporig mosschijfje), bij het gewoon knopmos (Phascum cuspidatum)
Octospora bridei (Eendagsmosschijfje), bij Ephemerum minutissimum en waarschijnlijk ook Ephemerum serratum
Octospora bryi-argentei (Kleinsporig zilvermosschijfje), bij het zilvermos (Bryum argenteum)
Octospora coccinea (Knikmosschijfje), meestal voor bij het scharlakenknolknikmos (Bryum klinggraeffii), soms bij het klein klokhoedje (Encalypta vulgaris) en zelden op het bol knopmos (Acaulon muticum)
Octospora crosslandii (Kleimosschijfje), bij het oranjesteeltje (Bryoerythrophyllum recurvirostrum).
Octospora fissidentis (Ruwsporig vedermosschijfje), bij het gezoomd vedermos (Fissidens bryoides)
Octospora gemmicola (Korrelknikmosschijfje), veelal bij Bryum ruderale, maar ook bij Bryum dichotomum, Bryum radiculosum, Bryum rubens, Bryum subapiculatum
Octospora humosa (Groot oranje mosschijfje), bij het haarmos (Polytrichum)
Octospora leucoloma (Zilvermosschijfje), bij het zilvermos (Bryum argenteum)
Octospora lilacina (Vleeskleurig mosschijfje), mogelijk bij kortsteeltjes (Pleuridium)
Octospora musci-muralis (Muurmosschijfje), bij het gewoon muisjesmos (Grimmia pulvinata)
Octospora neerlandica (Duinsterretjesschijfje), bij het duinsterretje (Syntrichia ruralis)
Octospora nemoralis (Gladsporig vedermosschijfje), bij het gezoomd vedermos (Fissidens bryoides) en het kleivedermos (Fissidens taxifolius)
Octospora phagospora (Matjesmosschijfje), bij het geelknolpeermos (Pohlia lutescens)
Octospora rubens (Regenboogmosschijfje), bij het gewoon purpersteeltje (Ceratodon purpureus)
Octospora rustica (Vals mosschijfje), bij het gewoon purpersteeltje (Ceratodon purpureus)

Volgens Index Fungorum telt het geslacht 94 soorten (peildatum januari 2023):

Soortnaam	Auteur(s)	Publicatiejaar
Octospora affinis (Boommosschijfje)	Benkert & L.G. Krieglst.	2006
Octospora aliena	Svrček	1963
Octospora americana	Benkert	1998
Octospora antarctica	(Speg.) Gamundí	1960
Octospora araneosa	(Bull.) Z.S. Bi, G.Y. Zheng & T.H. Li	1993
Octospora arctowskii	Olech & Mleczko	2000
Octospora areolata	(Seaver) Caillet & Moyne	1980
Octospora argentina	(Speg.) Gamundí	1960
Octospora arvensis (Maansporig mosschijfje)	(Velen.) Yei Z. Wang	1992
Octospora ascoboloides	(Seaver) Caillet & Moyne	1980
Octospora australis	(McLennan & Cookson) Yei Z. Wang	1992
Octospora axillaris (Spoelsporig mosschijfje)	(Nees) M.M. Moser	1963
Octospora biannulata	(Beauseign.) Caillet & Moyne	1980
Octospora bicarpa	P. Döbbeler, A. Büschlen & J. Eckstein	2021
Octospora borealis	(Eckblad) Caillet & Moyne	1987
Octospora bridei (Eendagsmosschijfje)	Caillet & Moyne	1987
Octospora bryi-argentei (Kleinsporig zilvermosschijfje)	Benkert	1997
Octospora cacaina	(K.S. Thind, E.K. Cash & Sethi) L.R. Batra	1963
Octospora canariensis	Benkert	1997
Octospora carbonigena	(Berk.) Dennis	1960
Octospora carneoviolacea	(Velen.) Svrček	1977
Octospora cashiae	(Gamundí) Benkert	1998
Octospora catharineae	(McLennan & F. Halsey) Caillet & Moyne	1987
Octospora ciervensis	Gamundí & Spinedi	1988
Octospora coccinea (Knikmosschijfje)	(P. Crouan & H. Crouan) Brumm.	1967
Octospora collinata	K.B. Khare	1975
Octospora conidiophora	Sochorová & Döbbeler	2019
Octospora convexula	(Pers.) L.R. Batra	1963
Octospora crosslandii (Kleimosschijfje)	(Dennis & Itzerott) Benkert	1976
Octospora decalvata	K.B. Khare	1975
Octospora ditrichi	(Benkert) Yei Z. Wang	1992
Octospora doebbeleri	Sochorová & Eckstein	2020
Octospora drenthensis	Arnolds	2015
Octospora echinospora	Caillet & Moyne	1987
Octospora erzbergeri	Benkert	2006
Octospora excipulata	(Clem.) Benkert	2008
Octospora feurichiana	(Kirschst.) Yei Z. Wang	1992
Octospora fissidentis (Ruwsporig vedermosschijfje)	Benkert & Brouwer	2004
Octospora gemmicola (Korrelknikmosschijfje)	Benkert	1998
Octospora grimmiae	Dennis & Itzerott	1973
Octospora guestfaliensis	Benkert	2009
Octospora hanffii	(Benkert) Yei Z. Wang	1992
Octospora heterosculpturata	T. Schumach.	1992
Octospora hissarica	Raitv. & Faizova	1983
Octospora humosa (Groot oranje mosschijfje)	(Fr.) Dennis	1960
Octospora hygrohypnophila	Dissing & Sivertsen	1983
Octospora indica	(K.S. Thind, E.K. Cash & Pr. Singh) D.C. Pant & V.P. Tewari	1978
Octospora insignispora	(Boud. & Torrend) V.P. Tewari & D.C. Pant	1966
Octospora insolitata	K.B. Khare	1975
Octospora itzerottii	Benkert	1998
Octospora kanouseae	V.P. Tewari & D.C. Pant	1966
Octospora kelabitiana	Egertová & Döbbeler	2018
Octospora kilimanjarensis	J. Moravec	1997
Octospora leucoloma (Zilvermosschijfje)	Hedw.	1789
Octospora libussae	Svrček & Kubička	1963
Octospora lilacina (Vleeskleurig mosschijfje)	(Seaver) Svrček & Kubičk	1963
Octospora limbata	(Wallr.) K.B. Khare & V.P. Tewari	1978
Octospora luticola	K.B. Khare	1975
Octospora lutziana	(Boud.) Caillet & Moyne	1980
Octospora maireana	(Seaver) Yei Z. Wang	1992
Octospora megapolitana	(Benkert & T. Richt.) Benkert	2009
Octospora microspora	Rifai	1968
Octospora miniatopsis	(Spooner) Olech & Mleczko	2000
Octospora mnii	Döbbeler & Facher	2014
Octospora moravecii	K.B. Khare	1976
Octospora musci-muralis (Muurmosschijfje)	Graddon	1972
Octospora neerlandica (Duinsterretjesschijfje)	Benkert & Brouwer	2004
Octospora nemoralis (Gladsporig vedermosschijfje)	Benkert & Brouwer	2004
Octospora orthotrichi	(Cooke & Ellis) K.B. Khare & V.P. Tewari	1978
Octospora oscarii	Eckstein, Sochorová & Janošík	2021
Octospora ovalispora	(Svrček & Kubička) Caillet & Moyne	1987
Octospora paechnatzii	(Benkert) Yei Z. Wang	1992
Octospora pannosa	T. Richter, M. Vega & D. Savi?	2018
Octospora peckii	(House) K.B. Khare & V.P. Tewari	1978
Octospora phagospora (Matjesmosschijfje)	(Flageolet & Lorton) Dennis & Itzerott	1973
Octospora pleurozii	Eckblad	1968
Octospora plumbeoatra	(E.K. Cash) D.C. Pant & V.P. Tewari	1978
Octospora polytrichi	(Schumach.) Caillet & Moyne	1980
Octospora pumilata	Khara	1976
Octospora rubens (Regenboogmosschijfje)	(Boud.) M.M. Moser	1963
Octospora rubricosa	(Fr.) M.M. Moser	1963
Octospora rustica (Vals mosschijfje)	(Velen.) J. Moravec	1969
Octospora similis	(Kirschst.) Benkert	1996
Octospora spinulosa	(Seaver) Yei Z. Wang	1992
Octospora splachnophila	Benkert & Kristiansen	2008
Octospora subglobispora	Benkert	1997
Octospora subhepatica	(Rehm) K.B. Khare & V.P. Tewari	1975
Octospora svrcekii	Benkert	1998
Octospora sydowii	(Rehm) M.M. Moser	1963
Octospora texensis	Benkert	1998
Octospora tuberculata	(Seaver) Caillet & Moyne	1980
Octospora tuberculatella	(Seaver) Caillet & Moyne	1980
Octospora umbrina	(E.K. Cash) S. Ahmad	1978
Octospora yunnanica	W.Y. Zhuang & Zheng Wang	1998

Bronnen, noten en/of referenties

(en) Index Fungorum