Samegrelo-Zemo Svaneti

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Samegrelo-Zemo Svaneti
სამეგრელო-ზემო სვანეთის
Regio in Georgië Vlag van Georgië
Kaart van Samegrelo-Zemo Svaneti
Geografie
Hoofdplaats Zoegdidi
Oppervlakte 7468.2 km² [1]
Hoogste punt Sjchara (5201 m)
Coördinaten 42° 30′ NB, 41° 51′ OL
Bevolking
Inwoners (2023) 299.290 [2]
(40,1 inw./km²)
Etniciteit (2014) Georgisch (99,4%)
Russisch (0,4%)
Religie (2014) Georgisch-Orthodox (98,6%)
Jehova (0,4%)
Islam (0,2%)
Bestuur
Gouverneur Giorgi Goegoetsjia (2021)
Gemeenten 9
Overige informatie
Opgericht 1995
Tijdzone UTC+4
ISO 3166-2 GE-SZ
Website szs.gov.ge
Reliefkaart Samegrelo-Zemo Svaneti
Samegrelo-Zemo Svaneti (Samegrelo-Zemo Svaneti)
Samegrelo-Zemo Svaneti
Foto's
Samegrelo-Zemo Svaneti: Colchis-laagland en de Kaukasus
Samegrelo-Zemo Svaneti: Colchis-laagland en de Kaukasus
Portaal  Portaalicoon   Georgië

Samegrelo-Zemo Svaneti (Georgisch: სამეგრელო-ზემო სვანეთის) is een regio (mchare) in het westen van Georgië met een oppervlakte van 7468 km² en 299.290 inwoners (2023). De hoofdstad is Zoegdidi, de belangrijkste stad van de regio en hoofdstad van het historische Mingreelse vorstendom. De gouverneur van Samegrelo-Zemo Svaneti is sinds 2 juni 2021 Giorgi Goegoetsjia.[3][4] Samegrelo-Zemo Svaneti heeft negen gemeenten en omvat de historische regio's Samegrelo (Mingrelië) en (Zemo-)Svanetië. In de oudheid was het kerngebied van Colchis en de bakermat van de Colchiscultuur.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Samegrelo-Zemo Svaneti ligt in het noordwesten van Georgië en beslaat 7468 vierkante kilometer, oftewel 10,6% van Georgië, waarmee het de tweede grootste regio is. Samegrelo-Zemo Svaneti grenst in het oosten aan de regio Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti, in het zuidoosten aan Imereti en in het zuiden aan Goeria. In het zuidwesten ligt de Zwarte Zee, terwijl het grootste deel van het westen grenst aan de feitelijk afgescheiden republiek Abchazië. De regio heeft regelmatig te maken met de gevolgen van het Georgisch-Abchazisch conflict.

Ten slotte grenst Samegrelo-Zemo Svaneti in het noorden aan de Russische deelrepublieken Karatsjaj-Tsjerkessië en Kabardië-Balkarië, waar de bergkam van de Grote Kaukasus een barrière vormt en Svanetië historisch heeft beschermd tegen invallen. Zemo-Svanetië (Opper-Svanetië) wordt beschouwd als het "plafond" van Georgië: 96% van het grondgebied ligt op 1000 meter boven zeeniveau en 65,8% boven 2000 meter.

Bergen[bewerken | brontekst bewerken]

De bergkam van de Grote Kaukasus in de regio, op de grens met Rusland, is het hoogste gebied van de Kaukasus met enkele zogeheten 'vijfduizenders' en verschillende (hoge) vierduizenders. De 5201 meter hoge Sjchara is de hoogste berg van het land en is de derde hoogste in de Kaukasus. Andere voorname toppen op de grens met Rusland zijn de Dzjanga (5051 m), Sjota Roestaveli (4960 m), Gistola (4860 m), Tetnoeldi (4858 m), Oesjba (4710 m), Lalveri (4350 m) en de relatief lage Latsga (4019 m). Op de Tetnoeldi, niet ver van het Svanetische centrum Mestia, is een wintersportgebied.

Zemo-Svanetië wordt omsloten door het Svanetigebergte dat vanaf de Grote Kaukasus aftakt en doorloopt in het Egrisigebergte, dat parallel aan de Grote Kaukasus ligt.[5]. De kammen van deze gebergtes zijn de natuurlijke grens met Ratsja-Letsjchoemi en Kvemo Svaneti. Het Svanetigebergte is minder hoog met de Lahili (4011 m) als hoogste berg. Het Egrisigebergte is vervolgens weer een orde lager met lage drieduizenders, waarvan de Tsjitagvala (3226 m) de hoogste berg is. Het gebergte staat aan de rand van het Colchislaagland dat de zuidelijke helft van de regio omvat. In het noordwesten van Samegrelo-Zemo Svaneti ligt het Kodorigebergte dat tevens het noordelijke deel van de natuurlijke grens met Abchazië is. De Chodzjali is met 3311 meter de hoogste berg van dit gebergte, gelegen op deze grens.[6]

Rivieren[bewerken | brontekst bewerken]

Uit het Egrisigebergte stromen belangrijke regionale rivieren, die Samegrelo-Zemo Svaneti in zuidelijke richting doorkruisen: de Tschenistskali, Chobi en de Techoeri. Zij komen in het Colchislaagland uit in de Rioni, die bij Poti in de Zwarte Zee uitmondt. Vanuit Svanetië stroomt de Engoeri naar de Zwarte Zee. Deze rivier is voor een groot deel ook de zuidelijke natuurlijke grens met Abchazië. De rivierdelta in Samegrelo is voor een groot deel beschermd natuurgebied, het nationaal park Kolcheti. Het bestaat voor het grootste deel uit draslanden ten noorden en zuiden van de havenstad Poti. Het Paliastomimeer bij Poti is onderdeel van het nationaal park.

Bestuurlijke onderverdeling[bewerken | brontekst bewerken]

Gemeenten in Samegrelo-Zemo Svaneti
■   Stadsgemeente

Samegrelo-Zemo heeft één stadsgemeente en acht rurale gemeenten:

De regio heeft in totaal 531 bewoonde kernen:[1]

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Samegrelo-Zemo Svaneti telde op 1 januari 2023 299.290 inwoners, een daling van bijna 10% ten opzichte van de volkstelling van 2014. Een derde van de regio woont in de gemeente Zoegdidi, het centrum van Mingrelië. De urbanisatiegraad van de regio is 40,3%, waar zowel de steden als daba's onder vallen.

Bevolkingsontwikkeling van de regio Samegrelo-Zemo Svaneti[7][2]
1959 1970 1979 1989 2002* 2002** 2014 2020 2023
Samegrelo-Zemo Svaneti 374.633 Gestegen 412.190 Gestegen 422.957 Gestegen 425.473 466.100 Gedaald 416.349 Gedaald 330.761 Gedaald 311.113 Gedaald 299.290
Poti (stad) 48.117 Gedaald 45.979 Gestegen 48.508 Gestegen 50.922 Gedaald 47.149 - Gedaald 41.465 Gestegen 41.624 Gedaald 41.540
Abasja 30.286 Gestegen 30.416 Gedaald 29.246 Gedaald 28.219 Gestegen 28.707 - Gedaald 22.341 Gedaald 19.873 Gedaald 18.594
Chobi 31.280 Gestegen 37.653 Gestegen 38.092 Gestegen 38.939 Gestegen 41.240 - Gedaald 30.548 Gedaald 28.182 Gedaald 26.752
Martvili 47.777 Gestegen 49.167 Gedaald 47.797 Gedaald 46.009 Gedaald 44.627 - Gedaald 33.463 Gedaald 31.766 Gedaald 30.650
Mestia 16.311 Gestegen 17.801 Gedaald 17.442 Gedaald 14.776 Gedaald 14.248 - Gedaald 9.316 Gestegen 9.440 Gedaald 9.340
Senaki 47.553 Gestegen 50.336 Gestegen 50.774 Gestegen 52.681 Gedaald 52.112 - Gedaald 39.652 Gedaald 35.022 Gedaald 32.157
Tsalendzjicha 29.019 Gestegen 37.813 Gestegen 39.477 Gedaald 38.643 Gestegen 40.133 - Gedaald 26.158 Gedaald 23.658 Gedaald 22.170
Tsjchorotskoe 27.647 Gestegen 30.784 Gestegen 31.404 Gedaald 29.840 Gestegen 30.124 - Gedaald 22.309 Gedaald 21.490 Gedaald 20.976
Zoegdidi 96.643 Gestegen 112.241 Gestegen 120.217 Gestegen 125.444 Gestegen 167.760 - Gedaald 105.509 Gedaald 100.184 Gedaald 97.111
* Uit onderzoek na volkstelling 2014 is gebleken dat volkstelling 2002 8-9 procent te hoog is uitgevallen.[8]
**Gecorrigeerde data op basis van retro-projectie 1994-2014 i.s.m. VN[9]

Etniciteit en religie[bewerken | brontekst bewerken]

Volgens de volkstelling van 2014 was de regio vrijwel mono-etnisch Georgisch (99,4%). Hieronder vallen ook de Mingreliërs en Svaneten, etnisch Georgische subgroepen die eigen zijn aan deze regio. Verder wonen er Russen (0,4%) en kleinere aantallen Oekraïners (0,1%), Armeniërs, Azerbeidzjanen, Grieken, Bosja, Osseten, Assyriërs en Abchaziërs.[10] Bijna alle inwoners Georgisch-Orthodox (98,6%). De belangrijkste andere geloofsovertuigingen zijn Jehova's getuigen (0,4%) en de islam (0,2%).[11]

Economie[bewerken | brontekst bewerken]

De haven van Poti

Poti is de belangrijkste haven van Georgië en de toegangspoort die het land verbindt met de buitenwereld waar een aanzienlijk deel van de handelsomzet van het land doorheen gaat. Het economisch herstel van Samegrelo-Zemo Svaneti hangt in hoge mate af van de normalisering van de politieke betrekkingen met de regio Abchazië. De stad Zoegdidi is de toegangspoort tot Abchazië en biedt faciliteiten voor Georgiërs die woonachtig zijn in het feitelijk afgescheiden landsdeel. De brug over de Engoeri bij Zoegdidi is de enige functionerende doorgang naar en van Abchazië. Vlakbij de brug is aan de Georgische zijde een winkelcentrum gebouwd ("Roechi Mall") ten behoeve van de inwoners in Abchazië.

Toerisme is een speerpunt van economische ontwikkeling richting Opper-Svanetië, met name rond Mestia. Naast kenmerkend historisch erfgoed, zoals de Svan-woontorens, zijn er een aantal wintersportgebieden ontwikkeld en is het gebied populair onder bergsporters. In Mestia is een kleinschalige vliegveld hersteld ten behoeve van het toerisme.

In Anaklia aan de Zwarte Zee, bij de grens met Abchazië, wordt een nieuwe diepzeehaven ontwikkeld. Hiervoor zijn steungelden uit de EU toegezegd in het kader van het TEN-T Investeringsactieplan.[12] De bouw is echter met jaren vertraagd.[13]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Samegrelo-Zemo Svaneti van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Samegrelo-Zemo_Svaneti&oldid=64624497"