Apocrita

Apocrita
Wesp waarbij de karakteristieke wespentaille goed te zien is.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen) Klasse: Insecta (Insecten) Orde: Hymenoptera (Vliesvleugeligen)
Onderorde
Apocrita Gerstaecker, 1867
Positie van het met de thorax vergroeide propodeum
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Apocrita op Wikispecies
Portaal    Biologie Insecten

De Apocrita zijn een onderorde van vliesvleugelige insecten (Hymenoptera). Het belangrijkste gemeenschappelijke kenmerk is de wespentaille of petiolus. Deze wordt gevormd door een deel van het eerste achterlijfssegment, soms in combinatie met het tweede achterlijfssegment.

Kenmerken

Het abdomen (achterlijf) van de Apocrita bestaat, anders dan bij de meeste insecten, uit twee delen. Het voorste deel, bestaande uit één segment, wordt propodeum genoemd en is met de thorax (borststuk) vergroeid. Thorax en propodeum samen worden mesosoma (middenlijf) genoemd. Het achterste deel, bestaande uit de overige achterlijfssegemnten, wordt metasoma of gaster genoemd. Het propodeum is naar achteren sterk versmald en vormt zo de petiolus. Het scharnierpunt van het achterlijf ligt bij deze groep tussen het eerste en tweede achterlijfssegment in. Bij de meeste andere insecten bestaat het achterlijf uit één stuk, en ligt het scharnierpunt tussen het borststuk en het achterlijf in.

Het mesosoma is dus de thorax met het daarmee vergroeide propodeum samen. Om historisch gegroeide redenen wordt het mesosoma van mieren meestal alitrunk genoemd.

Een tweeledig achterlijf komt ook bij andere geleedpotigen voor, zoals bij alle schorpioenen.

De soorten van de enige andere onderorde van de vliesvleugeligen, de zaagwespen (Symphyta), missen een taille en worden in veel talen zaagvliegen genoemd, maar aan vliegen (Diptera) zijn zaagwespen niet verwant.

Onderverdeling

Mee bezig Aan dit artikel of deze sectie wordt de komende uren of dagen nog druk gewerkt. Klik op geschiedenis voor de laatste ontwikkelingen.

De onderorde Apocrita bestaan voornamelijk uit parasitaire wespen, met onder andere de ichneumonoïde sluipwespen. Van de ongeveer 100.000 beschreven soorten zijn de meeste typisch wesp-achtig, maar ook alle mieren, bijen en hommels behoren tot de Apocrita. Onderstaand een indeling van de Apocrita in superfamilies. De indeling in twee secties van parasitaire en angeldragende groepen wordt tegenwoordig steeds meer verlaten.

• • Superfamilie Bethyloidea (Goudwespachtigen)

• Onderorde Apocrita
  • Aculeata (Angeldragers)
    • Superfamilie Apoidea (Bijen, hommels en graafwespen)
      • Familie Ampulicidae (cockroach wasps)
      • Familie Andrenidae (mining bees)
      • Familie Apidae (carpenter bees, digger bees, cuckoo bees, bumble bees, orchid bees, stingless bees, and honeybees)
      • Familie Colletidae (yellow-faced bees and plasterer bees)
      • Familie Crabronidae (sand wasps, bee wolves, etc.)
      • Familie Halictidae ("sweat bees")
      • Familie Heterogynaidae
      • Familie Megachilidae (leaf-cutting bees)
      • Familie Melittidae
      • Familie Stenotritidae
      • Familie Sphecidae (digger wasps)
    • Superfamilie Chrysidoidea
      • Familie Bethylidae
      • Familie Chrysididae (cuckoo wasps)
      • Familie Dryinidae
      • Familie Embolemidae
      • Familie Plumariidae
      • Familie Sclerogibbidae
      • Familie Scolebythidae
    • Superfamilie Vespoidea (Wespachtigen)
      • Familie Bradynobaenidae
      • Familie Mutillidae (velvet ants)
      • Familie Pompilidae (spider wasps)
      • Familie Rhopalosomatidae
      • Familie Sapygidae
      • Familie Scoliidae
      • Familie Sierolomorphidae
      • Familie Tiphiidae
      • Familie Vespidae (paper wasps, potter wasps, hornets, pollen wasps, yellowjackets)
    • Superfamilie Formicoidea
      • Familie Formicidae (Mieren)
  • Parasitica
    • Superfamilie Ceraphronoidea
      • Familie Ceraphronidae
      • Familie Megaspilidae
    • Superfamilie Chalcidoidea (Bronswespen)
      • Familie Agaonidae (fig wasps)
      • Familie Aphelinidae
      • Familie Chalcididae (chalcid wasps)
      • Familie Encyrtidae
      • Familie Eucharitidae
      • Familie Eulophidae
      • Familie Eupelmidae
      • Familie Eurytomidae (seed chalcids)
      • Familie Leucospidae
      • Familie Mymaridae (fairyflies) – the smallest of all insects
      • Familie Ormyridae
      • Familie Perilampidae
      • Familie Pteromalidae
      • Familie Rotoitidae
      • Familie Signiphoridae
      • Familie Tanaostigmatidae
      • Familie Tetracampidae
      • Familie Torymidae
      • Familie Trichogrammatidae
    • Superfamilie Cynipoidea (Galwespen)
      • Familie Austrocynipidae
      • Familie Cynipidae (gall wasps)
      • Familie Figitidae
      • Familie Ibaliidae
      • Familie Liopteridae
    • Superfamilie Diaprioidea
      • Familie Austroniidae
      • Familie Diapriidae
      • Familie Maamingidae
      • Familie Monomachidae
    • Superfamilie Evanioidea
      • Familie Aulacidae
      • Familie Evaniidae (ensign wasps)
      • Familie Gasteruptiidae
    • Superfamilie Ichneumonoidea (Sluipwespen)
      • Familie Braconidae
      • Familie Ichneumonidae (ichneumon wasps)
    • Superfamilie Megalyroidea
      • Familie Megalyridae
    • Superfamilie Mymarommatoidea – sometimes called Serphitoidea
      • Familie Mymarommatidae
    • Superfamilie Platygastroidea
      • Familie Platygastridae
      • Familie Scelionidae
    • Superfamilie Proctotrupoidea
      • Familie Heloridae
      • Familie Pelecinidae
      • Familie Peradeniidae
      • Familie Proctorenyxidae
      • Familie Proctotrupidae
      • Familie Roproniidae
      • Familie Vanhorniidae
    • Superfamilie Stephanoidea
      • Familie Stephanidae
    • Superfamilie Trigonaloidea
      • Familie Trigonalidae

Bronnen, noten en/of referenties