AMBER Alert

Logo van de Amerikaanse AMBER Alert

Een bericht boven een Amerikaanse snelweg over een kinderontvoering

Een AMBER Alert is een landelijke waarschuwing die de politie uitstuurt bij urgent geachte kindervermissingen en – ontvoeringen. Met het AMBER Alert-systeem kan de politie bij de ontvoering of vermissing van een kind snel een enorme groep mensen informeren – via onder andere radio, televisie, internet, sms, PC-schermen, TV-schermen, Apps en matrixborden. Zo kan de kans op een goede afloop enorm worden vergroot.

De Verenigde Staten had als eerste land een AMBER Alert Plan (per staat uitgerold sinds 1996, landelijk in 2003). Door het AMBER Alert Plan in de Verenigde Staten zijn 554 kinderen opgespoord vanaf de invoering in 1996. De naam komt van het Amerikaanse 9-jarige meisje Amber Hagerman, dat op 13 januari 1996 werd ontvoerd en vermoord. Haar dood leidde tot de totstandkoming van dit systeem. AMBER Alert is een geregistreerde merknaam waarvan AMBER met hoofdletters wordt geschreven. In de VS is dit een backroniem van America's Missing: Broadcast Emergency Response. Een aantal Amerikaanse staten hanteren overigens een alternatieve naam, waaronder Georgia (Levi’s Call), Hawaii (Maile Amber Alert) en Arkansas (Morgan Nick Amber Alert), allen genoemd naar kinderen die in deze Amerikaanse staten vermist raakten.

AMBER Alerts internationaal

Met de mogelijkheden die de zogenaamde digitale snelweg biedt lijkt het vanzelfsprekend dat veel landen een AMBER Alert (of vergelijkbaar systeem) hebben ingevoerd, in navolging van de Verenigde Staten. Toch heeft slechts een relatief beperkt aantal landen een dergelijk waarschuwingssysteem. Daaronder vallen Nederland (sinds 2008), Griekenland (sinds 2007), Mexico (2011) en Canada (per provincie uitgerold tussen 2002 en 2004). Daarnaast zijn er in verschillende landen kinderalarmen met alternatieve namen, zoals het Child Abduction Alert in Australië, het Alert Enlèvement in Frankrijk (sinds 2006), het Initiative Vermisste Kinder in Duitsland, het Child Rescue Alert in het Verenigd Koninkrijk (sinds 2006), het Child Alert in België (2011) en het Nurin Alert in Maleisië (2007). Er is ook een Europese versie: AMBER Alert Europe. Al deze systemen hebben dezelfde doelstelling, namelijk zo snel mogelijk zo veel mogelijk mensen waarschuwen bij de ontvoering of urgente vermissing van een kind.

Volgt een alfabetisch overzicht:

Australië

De Australische deelstaat Queensland nam in mei 2005 een versie van AMBER Alert in gebruik.

België

In België werd de invoering van een met AMBER Alert vergelijkbaar systeem bemoeilijkt omdat tientallen verschillende quasi-onafhankelijke organisaties zich bezig hielden met vermiste en ontvoerde kinderen. Die zijn in februari 2010 om de tafel gaan zitten om te bepalen of er een Belgische systeem vergelijkbaar met AMBER Alert zou moeten komen. Zo'n systeem zou zich niet alleen richten op minderjarigen, maar ook op verdwenen mensen met dringende medische zorgen. De Belgische variant van Amber Alert kwam er inderdaad in februari 2011 en heet Child Alert. Het eerste Child Alert werd uitgegeven op 20 december 2011 voor de 9-jarige Pierre-Alexandre Claus uit Wanze Het is steeds een magistraat die de opdracht geeft tot een Child Alert, in nauw overleg met de politiediensten en Child Focus (een Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen).

België heeft overigens al sinds 1996 een ander succesvol systeem. Net zoals in Nederland zijn lokale politiekorpsen in België sinds de Affaire Dutroux verplicht vermissingen direct te melden bij de Cel Vermiste Personen van de Belgische federale politie. Dit team is 24 uur/dag, 7 dagen/week beschikbaar en kan binnen een uur ter plaatse zijn. Op die wijze is nationale, gespecialiseerde expertise op afroep beschikbaar voor de regiokorpsen en kan optimaal gebruik worden gemaakt van de kennis die centraal aanwezig is op het gebied van vermissingen. Dat is nuttig om elk geval goed te kunnen beoordelen en te beslissen wanneer een speuractie moet worden opgeschaald. Ook kan op deze manier sneller gebruik worden gemaakt van centrale middelen binnen de politie, zoals speurhonden of helikopters.

Canada

Het programma bereikte Canada in december 2002, toen Alberta het eerste provincie-brede systeem lanceerde. Bij die gelegenheid zei de Minister voor Openbare Veiligheid van deze deelstaat, Heather Forsyth "We gaan ervan uit dat een AMBER Alert maar een keer per jaar hoeft te worden afgegeven. We hopen dat we het nooit hoeven te gebruiken, maar als een kind wordt ontvoerd is AMBER Alert een instrument dat de politie kan gebruiken om het kind te vinden en veilig thuis te brengen." De regering van Alberta beloofde zegde meer dan een miljoen Canadese Dollar toe om het noodwaarschuwingssysteem van de provincie zo uit te breiden dat het effectief voor AMBER Alerts kon worden ingezet. Ook andere Canadese provincies namen het systeem snel over en in mei 2004 was Saskatchewan de enige provincie die het Alert nog niet had ingevoerd. Een jaar later was het systeem in heel Canada in gebruik. Ontario breidde de rijkwijdte van het systeem verder uit: Amber Alerts worden daar ook vertoond op de 9,000 schermen van de lokale loterij.

Na de ontvoering en moord op Victoria Stafford werd het AMBER Alert systeem in Ontario geëvalueerd. Er waren zorgen dat de strikte criteria voor het uitgeven van een alert er de oorzaak van waren dat in het geval van Stafford geen AMBER Alert was uitgegaan. Daarop heeft de politie van Ontario de regels aangepast. In plaats van een "bevestiging" van een ontvoering of van een dreiging dat een kind geweld zou worden aangedaan, is het nu voldoende dat er een "geloofwaardig vermoeden" bestaat van een ontvoering of dreiging van geweld.

Duitsland

In Duitsland worden per jaar rond de 100.000 kinderen als vermist opgegeven. Er bestaat het met AMBER Alert vergelijkbare systeem "Deutschland findet euch" (Duitsland vindt jullie) van het "Initiative Vermisste Kinder". Via een zogenaamde add-on die op computers kan worden geïnstalleerd veranderen reklameteksten op websites in zoekberichten voor vermiste kinderen, zodra een alert wordt uitgestuurd. Ook kunnen vergelijkbare applicaties worden gedownload voor iPhone, iPod Touch en iPad.

Europa

Op het moment hebben 11 landen in Europa een child alert systeem: België, Tsjechië, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Portugal en Roemenië. In Europa is ook een officieel EU initiatief actief: AMBER Alert Europe. AMBER Alert Europe is een Europees project met het doel om een Europees alerteringsnetwerk voor urgente kindervermissingen en -ontvoeringen te implementeren. Het eerste cross border AMBER Alert werd in de nacht van 7 op 8 mei 2013 uitgegeven voor twee vermiste Nederlandse broertjes. Het alert werd uitgestuurd in Nederland, België en Duitsland. De lichamen van de twee broertjes werden gevonden op 19 mei 2013 in de buurt van Cothen (Nederland).

Frankrijk

In februari 2006 lanceerde het Franse Ministerie van Justitie een systeem gebaseerd op AMBER Alert, getiteld Alerte-Enlèvement (ontvoerings-alert) dat gebruik maakt van hulp van de media, de Franse spoorwegen en het autobaannetwerk.

Groot-Brittannië

Het eerste AMBER Alert-actige systeem in het Verenigd Koninkrijk werd opgezet in Sussex op 14 november 2002. Daarop volgden versies in Surrey en Hampshire. Tegen 2005 had elk lokaal bestuur in Engeland en Wales zijn eigen alert systeem ingevoerd. Op 1 april 2007 werd vervolgens een AMBER Alert systeem ingevoerd in heel noordwest Engeland. Invoering van dit systeem in de rest van Groot-Brittannië werd op dat moment voorzien, en vond plaats op 25 mei 2010 met de landelijke uitrol van het Child Rescue Alert, gebaseerd op het AMBER Alert systeem.

Ierland

In april 2009 werd naar aanleiding van een rapport van de Ierse politie over de wijze waarop in Ierland wordt omgegaan met vermiste personen, aangekondigd dat een AMBER Alert systeem in Ierland zou worden opgezet. Lees hier dit rapport met de daarin gedane aanbevelingen. Anno 2012 lijkt er evenwel nog steeds geen AMBER Alert in Ierland van kracht te zijn.

Maleisië

In september 2007 nam Maleisië het NURIN Alert in gebruik. Het is gebaseerd op het AMBER Alert, en is genoemd naar het 8 jaar oude vermiste en vermoorde meisje Nurin Jazlin. NURIN is intussen in Maleisië een backroniem geworden voor Nationwide Urgent Response Information Network.

Mexico

Op 28 april 2011 voerde Mexico zijn eigen AMBERT Alert systeem in, daarmee gehoor gevend aan internationale inspanningen om het gebruik van dergelijke Alert-systemen te verbreden.

Nederland

Het Nederlandse AMBER Alert logo

Zie AMBER Alert Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

AMBER Alert Nederland is een gezamenlijk initiatief van de Nationale Politie en het softwarebedrijf Netpresenter, in samenwerking met het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Het systeem is op 11 november 2008 in Nederland ingevoerd. De opening werd verricht door toenmalig minister van Justitie Hirsch Ballin.

Nederlandse burgers en organisaties kunnen AMBER Alerts ontvangen door een SMS met AMBER AAN te sturen naar nummer 5100, de AMBER Alert iPhone App te installeren of via de website. Veel mensen volgen AMBER Alert ook op social media als Facebook en Twitter. Momenteel zijn meer dan twee miljoen Nederlanders en organisaties aangemeld voor het Nederlandse AMBER Alert. AMBER Alerts zijn ook zichtbaar op onder andere TV, grote schermen langs de snelweg en in winkelcentra. Het werkelijke bereik van een AMBER Alert ligt daarom een stuk hoger. Het laatste AMBER Alert bereikte bijvoorbeeld meer dan 10 miljoen mensen.

Het Landelijk Bureau Vermiste Personen (LBVP) is verantwoordelijk voor het uitsturen van AMBER Alerts. Tot en met april 2014 werd in Nederland 19 keer een AMBER Alert afgegeven. In ongeveer driekwart van alle gevallen werd het kind teruggevonden dankzij of mede dankzij tips die binnenkwamen op het AMBER Alert.

Saipan, Noordelijke Marianen

Het eiland Saipan in het westen van de Grote Oceaan zal spoedig een eigen AMBER Alert-programma hebben, aldus Gouverneur Benigno R. Fitial op 31 mei 2011, 6 dagen nadat de twee zusjes Faloma en Maleina Luhk van 9 en 10 als vermist waren gemeld. Saipan is het grootste van de 15 eilanden van het Gemenebest van de Noordelijke Marianen.

Externe links

De volgende links verwijzen naar de home page van AMBER Alerts (of vergelijkbare systemen) in een aantal landen:

• AMBER Alert Australië (Queensland)
• AMBER Alert Duitsland
• AMBER Alert Europa
• AMBER Alert Frankrijk
• AMBER Alert Griekenland
• AMBER Alert Groot-Brittannië
• AMBER Alert Italië
• AMBER Alert Nederland
• AMBER Alert Verenigde Staten

Bronnen, noten en/of referenties