Naar inhoud springen

Gebruiker:Pimbrils/Kladblok: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox schilderij
[[Bestand:Affiche Volpini.jpg|thumb|290px|Affiche voor de expositie]]
| afbeelding=Peter Paul Rubens Peter Paul Rubens - The Artist and His First Wife, Isabella Brant, in the Honeysuckle Bower.jpg
De '''Volpini tentoonstelling''' (Catalaans: ''Romà Ribera i Cirera'') [[Barcelona]], [[1849]] - aldaar, [[1935]]) was een [[Spanje|Spaans]] ([[Catalonië|Catalaans]]) kunstschilder.
| afbeeldingbreedte=290px
| titel=Het geitenloofprieel
| kunstenaar=[[Pieter Paul Rubens]]
| jaar=[[1609]]
| type=[[Olieverf]] op doek
| hoogte=178
| breedte=136,5
| diameter =
| plaats=[[München]]
| museum=[[Alte Pinakothek]]
}}
'''''Het geitenloofprieel''''' is de titel van een olieverfschilderij van de [[Vlaanderen|Vlaamse]] kunstschilder [[Pieter Paul Rubens]] uit 1609. Het is een zelfportret van de kunstenaar met zijn vrouw [[Isabella Brant]], ter gelegenheid van hun huwelijk. Het werk bevindt zich in de collectie van de [[Alte Pinakothek]] te [[München]].


== Leven en werk ==
== Context ==
''De geboorte van Venus'' is exemplarisch voor de academische kunst, zoals die in het Frankrijk van de negentiende eeuw hoogtij vierde, onder invloed van de [[Académie des Beaux-Arts]]. De door het [[neoclassicisme]] geïnspireerde academisch kunst was eerder [[Romantiek (stroming)|romantisch]] en [[Idealisme|idealistisch]] dan [[Realisme (kunststroming)|realistisch]]. Vaak nam ze historische, religieuze of mythologische taferelen tot thema. Bouguereau kiest hier voor de Romeinse godin van de liefde en de schoonheid. De volgens de [[mythe]] volwassen uit schuim geboren Venus spoelt in een schelp aan land. [[Nimf (mythisch wezen)|Nimfen]], zeegoden en [[putto|puttis]] verwelkomen haar, in volle bewondering voor haar naakte schoonheid.
Ribera studeerde aan de Hogeschool voor de Kunst in Barcelona en later bij [[Pere Borrell del Caso]]. Zijn grote voorbeeld was [[Marià Fortuny]]. In 1873 ging hij naar [[Rome (stad)|Rome]] om zijn studies te voltooien, waarna hij korte tijd in [[Londen]] verbleef om er te exposeren. In 1878 vestigde hij zich in [[Parijs]], waar zijn werk werd beïnvloed door het [[impressionisme]], maar vooral ook door het [[estheticisme]] van [[James Tissot]]. Hij schilderde genrewerken en portretten en groeide uit tot een vooraanstaand salonschilder. In 1878 tekende hij een contract met kunsthandel Goupil & Cie, die in die tijd meer Spaanse schilders aan zich bond, onder andere [[Raimundo Madrazo]] en [[Francisco Miralles]]. Hij exposeerde zowel op de [[Wereldtentoonstelling van 1878]] in Parijs als op de [[Exposición Universal de Barcelona (1888)|Exposición Universal de Barcelona]] in 1888.


De academische kunst uit de negentiende eeuw nam vaak kunstwerken uit de [[klassieke oudheid]] en de [[renaissance]] tot voorbeeld. Ook Bouguereau grijpt in zijn Venus-schilderij terug op eerdere beeltenissen van de Venus, zoals de [[Venus van Milo]], [[Sandro Botticelli]]'s ''[[De Geboorte van Venus]]'' (1485) en [[Rafaël (kunstenaar)|Rafaël]]s ''De triomf van Galatea'' (1514). Ook [[Jean Auguste Dominique Ingres|Ingres]] ''Venus Anadyomene'' (1848) diende hem tot inspiratie. De Venus-figuur geldt als een van de meest geschilderde thema's uit de negentiende eeuw. Binnen een mythologische context was het schilderen van (en kijken naar) voluptueuze geïdealiseerde naaktfiguren in die tijd volledig geoorloofd.
In 1889 keerde Ribera terug naar Barcelona, waar hij nog decennia lang zou behoren tot de meest toonaangevende kunstenaars in Catalonië. In 1902 werd hij lid van de Academie van Beeldende Kunsten in Barcelona. Zijn werk is thans te zien in diverse Catalaanse musea, waaronder het [[Museu Nacional d'Art de Catalunya]], het [[Museu de Montserrat]] en het [[Museu d'Art de Girona]].


== Gallerie ==
== Afbeelding ==
Als vooraanstaand pleitbezorger van de academische kunst en jarenlang ook in die traditie docerend aan de [[Académie Julian]]<ref>Veel van zijn leerlingen aan de Académie Julian zouden uiteindelijk overigens kiezen voor het impressionisme.</ref>, propageerde Bouguereau altijd op de eerste plaats technische perfectie. ''De geboorte van Venus'' getuigt dan ook op de eerste plaats van een nauwgezette uitvoering en een zorgvuldige afwerking. De gladde huid en het neergolvende haar zijn feilloos weergegeven, in warme kleuren. De lichamelijke weergave is volkomen. Uit alles spreekt een hang naar ideële, klassieke volmaaktheid, als een [[Ode (dichtkunst)|ode]] aan de vrouwelijke schoonheid.
<gallery widths="190" heights="190">

Bestand:Dona de l'antifaç Romà Ribera.jpg|Dame in zijaanzicht
Venus wordt afgebeeld in het midden van het schilderij, staande in een [[Jakobsmantel|Sint-Jacobsschelp]]. In haar asymmetrische pose doet ze denken aan de Venus van Botticelli, maar waar deze haar schaamstreek nog bedekt houdt is de Venus van Bouguereau onbeschaamd naakt. Loom strekt ze haar armen uit terwijl ze zonder schaamte en met een zedige blik haar eigen schoonheid in ogenschouw lijkt te nemen. Haar lichaamsvormen worden eens te meer benadrukt door de centrale belichting en de [[Contrapost|contrapposto]]. Haar huid is ongekend realistisch weergegeven in verfijnde, nauwelijks zichtbare penseelstreken.
Bestand:RiberaLiceuMontserat.jpg|Het verlaten van het feest

Bestand:Romà Ribera - De soirée - Google Art Project.jpg|De soiree
De mollige putti op de achtergrond lijken vooral geïnspireerd door Rafael en zijn door Bouguereau bewust vaag weergegeven om de aandacht nog sterker op zijn hoofdfiguur te richten. Naar het voorbeeld van Botticelli zien we rechts, omgeven door [[nimf]]en, [[Zephyrus]], als personificatie van de westenwind, die Venus volgens de mythe in haar schelp over de oceaan naar [[Cyprus]] blies. Beneden schildert Bouguereau, eveneens naar het voorbeeld van renaissanceschilders, een aantal kinderfiguurtjes met engelenvleugeltjes, samen met een dolfijn, traditioneel het symbool van bescherming.

== Model, historie, waardering ==
Voor Bouguereau's Venus stond model Marie Georgine Prinses de Ligne, later gehuwd met Sosthène de la Rochefoucauld. Marie Georgine was een opvallende verschijning in het Parijs van de jaren 1870 en hield zich onder andere bezig met [[Esoterie|esoterische]] praktijken. Samen met haar zus stond ze eerder al model voor Bouguereau's "L'Enlèvement de Psyché" en "Flore et Zéphyr".<ref>Ze stond ook meermaals model voor [[Léon Bonnat]].</ref> Ook is ze te zien in Bouguereau's ''Nymphaeum'' uit 1878, in een nagenoeg identieke pose. De schilder moet over die laatste weergave dusdanig goed tevreden zijn geweest dat hij haar een jaar later op nagenoeg identieke wijze uitbeeldde in het hier besproken werk.

Bouguereau schilderde ''De geboorte van Venus'' voor de [[Parijse salon]] van 1879, op een moment toen de controverse tussen academische kunst en het [[impressionisme]] zich op een hoogtepunt bevond. Het werk gaf aanleiding tot talloze polemieken, in de pers zowel als onder het publiek. Binnen de academische wereld werd werk ontvangen als een meesterwerk, onderscheiden met de [[Prix de Rome]] en nog in hetzelfde jaar aangekocht door de Franse staat voor het [[Musée du Luxembourg]]. Progressieve critici als [[Émile Zola]] en [[Joris-Karl Huysmans]] schreven het echter volledig de grond in. Huysmans noemde het een slecht opgeblazen werk, zonder spieren, zenuwen en bloed: "een speldenprik in de torso en de hele compositie klapt in elkaar".<ref>zie [https://books.google.nl/books?id=yQrXaL4ojpAC&pg=PA392&lpg=PA392&dq=bouguereau+huysmans+venus&source=bl&ots=g_29eLZs-a&sig=Cwtio-SpeIUmNkw594rx7h87WHA&hl=nl&sa=X&ei=7_crVYyvOoGKsgG694GwBg&ved=0CFAQ6AEwDQ#v=onepage&q=bouguereau%20huysmans%20venus&f=false Gidea:''Children of the Revolution].</ref>

Uiteindelijk zou de romantisch-classicistische kunst van Bouguereau en de zijnen vanaf de jaren 1880 steeds verder terrein verliezen. In de twintigste eeuw werd ze door de kunstkritiek alom verguisd en nauwelijks nog voor vol aangezien. Bouguereau's ''Venus'' werd in 1920 "verbannen" naar het [[Musée des Beaux-Arts de Nantes]], waar het zelfs een tijd lang in het depot belandde. Sinds 1979 is het werk nu te zien in het Musée d'Orsay en voorzichtig lijkt er sprake van een zekere herwaardering. Academische kunst anno de eenentwintigste eeuw mag weer, wordt meer en meer weer op haar eigen merites beoordeeld en is met name in de [[Verenigde Staten]] weer bijzonder populair op veilingen. ''De geboorte van Venus'' geldt daarbij als exemplarisch hoogtepunt binnen het oeuvre van Bouguereau en van de toenmalige academische kunst in zijn algemeenheid.

== Galerij ==
<gallery widths="155" heights="240">
Bestand:William-Adolphe Bouguereau - The Nymphaeum - 1878 (detail).jpg|Detail uit Bouguereau's ''Het nymphaeum'' (1878), welke diende als voorbeeld voor zijn Venus
Bestand:Venus de Milo Louvre Ma399 n2.jpg|Venus van Milo
Bestand:Support censorship.jpg|Detail uit Botticelli's ''De geboorte van Venus''
Bestand:Ingres, venere anadyomène.JPG|Ingres: ''Venus anadyomène''
</gallery>
</gallery>


== Literatuur ==
== Literatuur ==
* Teresa M. Sala: ''Barcelona 1900''. Mercatorfonds Brussel / Van Gogh Museum Amsterdam, catalogus, 2007. ISBN 978-90-6153-756-4
* Stephen Farthing: ''Kunst in het juiste perspectief'', Librero, Kerkdriel, 2011. ISBN 978-90-8998-048-9


== Externe links ==
== Externe links ==
* {{en}}[http://www.musee-orsay.fr/en/collections/index-of-works/notice.html?no_cache=1&nnumid=016649%7C&cHash=05f7ab3655 Het schilderij op de website van het Musée d'Orsay]
{{Commonscatklein|Romà Ribera i Cirera}}
* {{en}}[http://birth.ezinemark.com/his-most-famous-painting-the-birth-of-venus-william-adolphe-bouguereau-4f3f5cfe22c.html Analyse van het schilderij]
* {{en}}[http://www.foroxerbar.com/viewtopic.php?t=11405 Biografische informatie]
* {{en}}[http://www.askart.com/askart/artist.aspx?artist=11159251 Ribera op Askart]
* {{en}}[http://www.arts-crafts-hobbiesanddiy.com/venus-%20birth-goddess.htm Informatie over het schilderij]

== Noten ==
{{References|90%}}
{{Commonscat|The Birth of Venus by William-Adolphe Bouguereau|De geboorte van Venus (Bouguereau)}}


{{DEFAULTSORT:Ribera, Roma}}
{{DEFAULTSORT:Geboorte van Venus}}
[[:Categorie:Spaans kunstschilder]]
[[:Categorie:Schilderij in het Musée d'Orsay]]

Versie van 25 apr 2015 09:04

Het geitenloofprieel
Pimbrils/Kladblok
Kunstenaar Pieter Paul Rubens
Jaar 1609
Techniek Olieverf op doek
Afmetingen 178 × 136,5 cm
Museum Alte Pinakothek
Locatie München
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

Het geitenloofprieel is de titel van een olieverfschilderij van de Vlaamse kunstschilder Pieter Paul Rubens uit 1609. Het is een zelfportret van de kunstenaar met zijn vrouw Isabella Brant, ter gelegenheid van hun huwelijk. Het werk bevindt zich in de collectie van de Alte Pinakothek te München.

Context

De geboorte van Venus is exemplarisch voor de academische kunst, zoals die in het Frankrijk van de negentiende eeuw hoogtij vierde, onder invloed van de Académie des Beaux-Arts. De door het neoclassicisme geïnspireerde academisch kunst was eerder romantisch en idealistisch dan realistisch. Vaak nam ze historische, religieuze of mythologische taferelen tot thema. Bouguereau kiest hier voor de Romeinse godin van de liefde en de schoonheid. De volgens de mythe volwassen uit schuim geboren Venus spoelt in een schelp aan land. Nimfen, zeegoden en puttis verwelkomen haar, in volle bewondering voor haar naakte schoonheid.

De academische kunst uit de negentiende eeuw nam vaak kunstwerken uit de klassieke oudheid en de renaissance tot voorbeeld. Ook Bouguereau grijpt in zijn Venus-schilderij terug op eerdere beeltenissen van de Venus, zoals de Venus van Milo, Sandro Botticelli's De Geboorte van Venus (1485) en Rafaëls De triomf van Galatea (1514). Ook Ingres Venus Anadyomene (1848) diende hem tot inspiratie. De Venus-figuur geldt als een van de meest geschilderde thema's uit de negentiende eeuw. Binnen een mythologische context was het schilderen van (en kijken naar) voluptueuze geïdealiseerde naaktfiguren in die tijd volledig geoorloofd.

Afbeelding

Als vooraanstaand pleitbezorger van de academische kunst en jarenlang ook in die traditie docerend aan de Académie Julian[1], propageerde Bouguereau altijd op de eerste plaats technische perfectie. De geboorte van Venus getuigt dan ook op de eerste plaats van een nauwgezette uitvoering en een zorgvuldige afwerking. De gladde huid en het neergolvende haar zijn feilloos weergegeven, in warme kleuren. De lichamelijke weergave is volkomen. Uit alles spreekt een hang naar ideële, klassieke volmaaktheid, als een ode aan de vrouwelijke schoonheid.

Venus wordt afgebeeld in het midden van het schilderij, staande in een Sint-Jacobsschelp. In haar asymmetrische pose doet ze denken aan de Venus van Botticelli, maar waar deze haar schaamstreek nog bedekt houdt is de Venus van Bouguereau onbeschaamd naakt. Loom strekt ze haar armen uit terwijl ze zonder schaamte en met een zedige blik haar eigen schoonheid in ogenschouw lijkt te nemen. Haar lichaamsvormen worden eens te meer benadrukt door de centrale belichting en de contrapposto. Haar huid is ongekend realistisch weergegeven in verfijnde, nauwelijks zichtbare penseelstreken.

De mollige putti op de achtergrond lijken vooral geïnspireerd door Rafael en zijn door Bouguereau bewust vaag weergegeven om de aandacht nog sterker op zijn hoofdfiguur te richten. Naar het voorbeeld van Botticelli zien we rechts, omgeven door nimfen, Zephyrus, als personificatie van de westenwind, die Venus volgens de mythe in haar schelp over de oceaan naar Cyprus blies. Beneden schildert Bouguereau, eveneens naar het voorbeeld van renaissanceschilders, een aantal kinderfiguurtjes met engelenvleugeltjes, samen met een dolfijn, traditioneel het symbool van bescherming.

Model, historie, waardering

Voor Bouguereau's Venus stond model Marie Georgine Prinses de Ligne, later gehuwd met Sosthène de la Rochefoucauld. Marie Georgine was een opvallende verschijning in het Parijs van de jaren 1870 en hield zich onder andere bezig met esoterische praktijken. Samen met haar zus stond ze eerder al model voor Bouguereau's "L'Enlèvement de Psyché" en "Flore et Zéphyr".[2] Ook is ze te zien in Bouguereau's Nymphaeum uit 1878, in een nagenoeg identieke pose. De schilder moet over die laatste weergave dusdanig goed tevreden zijn geweest dat hij haar een jaar later op nagenoeg identieke wijze uitbeeldde in het hier besproken werk.

Bouguereau schilderde De geboorte van Venus voor de Parijse salon van 1879, op een moment toen de controverse tussen academische kunst en het impressionisme zich op een hoogtepunt bevond. Het werk gaf aanleiding tot talloze polemieken, in de pers zowel als onder het publiek. Binnen de academische wereld werd werk ontvangen als een meesterwerk, onderscheiden met de Prix de Rome en nog in hetzelfde jaar aangekocht door de Franse staat voor het Musée du Luxembourg. Progressieve critici als Émile Zola en Joris-Karl Huysmans schreven het echter volledig de grond in. Huysmans noemde het een slecht opgeblazen werk, zonder spieren, zenuwen en bloed: "een speldenprik in de torso en de hele compositie klapt in elkaar".[3]

Uiteindelijk zou de romantisch-classicistische kunst van Bouguereau en de zijnen vanaf de jaren 1880 steeds verder terrein verliezen. In de twintigste eeuw werd ze door de kunstkritiek alom verguisd en nauwelijks nog voor vol aangezien. Bouguereau's Venus werd in 1920 "verbannen" naar het Musée des Beaux-Arts de Nantes, waar het zelfs een tijd lang in het depot belandde. Sinds 1979 is het werk nu te zien in het Musée d'Orsay en voorzichtig lijkt er sprake van een zekere herwaardering. Academische kunst anno de eenentwintigste eeuw mag weer, wordt meer en meer weer op haar eigen merites beoordeeld en is met name in de Verenigde Staten weer bijzonder populair op veilingen. De geboorte van Venus geldt daarbij als exemplarisch hoogtepunt binnen het oeuvre van Bouguereau en van de toenmalige academische kunst in zijn algemeenheid.

Galerij

Literatuur

Noten

  1. Veel van zijn leerlingen aan de Académie Julian zouden uiteindelijk overigens kiezen voor het impressionisme.
  2. Ze stond ook meermaals model voor Léon Bonnat.
  3. zie Gidea:Children of the Revolution.
Zie de categorie De geboorte van Venus (Bouguereau) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.


Categorie:Schilderij in het Musée d'Orsay