Adrien Canelle

Adrien Canelle was een Belgisch graficus uit de 19e eeuw, gespecialiseerd in de lithografie, voornamelijk van documentair-topografisch beeldmateriaal en portretten.

Levensloop

Er is omzeggens niets over zijn levensloop geweten. Geboorte- en sterfdata zijn niet gekend. Waller (zie literatuur) geeft als geboorteplaats en-datum "Morbais, 1819" op. Mogelijk is hiermee het Henegouwse Marbaix bedoeld.

Canelle werkte zeker in Brussel en wellicht een tijd in Den Haag.

Oeuvre

Het oeuvre bestaat voornamelijk uit topografische litho's en een aantal portretlitho's.

• Litho’s voor “La Belgique Industrielle”, (Brussel, 1852; uitg. Géruzet; druk Simonau & Toovey). Een prestigieus platenboek waarin de moderne industrie in het België van toen werd getoond; met oa. de Manufactuur Val Saint-Lambert te Seraing, Spoorwegstation La Louvière, Porseleinmanufactuur Capellemans in Halle, Fayencemanufactuur Boch in Doornik, hoogovens van Marcinelle en Couillet, de Fabrique de briquettes F. de Haynin in Gosselies, de hoogovens en staalfabrieken in Seraing, de firma Phoenix & Glenmore te Borgerhout

• "Vues de Belgique dessinées et lithographiées par Canelle et F. Stroobant" (Brussel, Froment) met onder andere Promenade de la Sauvinière in Luik

• "Album "Souvenir de Blankenberghe" (druk Simoneau & Toovey) met diverse gezichten op Blankenberge, zoals het oud Stadhuis,het Grand Hotel des Familles, en het Casino (het eerste Casino uit 1859)

• Album “Souvenir d’Ostende” (uitg. F. Claassens, ± 1858) met diverse gezichten op toeristische plaatsen in Oostende

• Dierentuin van Brussel
• De Sint-Jozefskerk in Brussel
• Zoo Antwerpen (Gedrukt bij Simonau & Toovey)
• Sint-Hubertusgalerij in Brussel
• Tir National (Nationale Schietbaan) in Brussel
• Défilé van de Burgerwacht op 9 april 1848
• Binnenzicht van de kerk in Waterloo
• Watermolen op de Steenweg van Ten Noode te Etterbeek
• Hoogovens te Luik-Sclessin
• Cérémonies et fêtes qui ont eu lieu à Bruxelles du 21 au 23 juillet 1856, à l’occasion du XXV° anniversaire de l’inauguration de S.M. le Roi Léopold I. (Plechtigheden en feesten die ter gelegenheid van 25e verjaardag van de inauguratie van Koning Leopold I van 21 tot 23 juli 1856 in Brussel plaatsvonden)

• Portretlitho's : J.H. Jonkers pensionaris van het Begijnhof te Brussel; Jean-Baptiste Van Mons (naar J.B. Madou); groepsportret en diverse individuele portretten van leden van de Koninklijke Familie; Johan Rudolf Thorbecke (in : Atlas Van Stolk, Rotterdam; portretten van Oswald Ive Poswick en zijn echtgenote Charlotte Adeleide de Clercx de Waroux (laatste bewoners van Chateau Neercanne in Maastricht)
• "Le Musée des Rieurs" (album met satirische prenten)

• Reproductiegrafiek naar schilderijen : “Tintoreto en zijn dode dochter” (naar Léon Cogniet),

Situering

Canelle was een van vele lithografen van portretten en/of topografische prenten werkzaam in België rond 1850-1860: Borremans, Vanderhecht, Edwin Toovey, Louis Ghémar, Joseph Schubert, Madou, Joseph Hoolans… Met de snelle perfectionering van de fotografische reproductietechnieken verdween het genre grafiek dat zij beoefenden vanaf de jaren 1870.

Musea en openbare verzamelingen

• Blankenberge, Gemeentelijke verzameling
• Brugge, verzameling Provincie West-Vlaanderen
• Brussel, Koninklijk Prentenkabinet
• Brussel, Stedelijk Museum Broodhuis
• Brussel, Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis
• Kortrijk, Broelmuseum (Spoorwegstation La Louvière, Porseleinmanufactuur Capellemans in Halle, Fayence manufactuur Boch in Tournai; alle uit “La Belgique Industrielle”)
• Luik, Collection Artistique de l’Université
• Oostende, Stadsarchief
• Oostende, Kunstmuseum aan Zee

Bronnen, noten en/of referenties

• (nl) F.G. Waller, Biografisch Woordenboek van Noord-Nederlandse graveurs, Den Haag, 1938.
• (nl) G. Devent, Zee en Duinen, Brugge, 1991;-
• (nl) R. Baetens, De roep van het paradijs. 150 jaar Antwerpse Zoo, Tielt, 1993;-
• (nl) J. Fontier, Blankenberge. Het kunstpatrimonium, Blankenberge, 1994;-
• (nl) B. Van der Herten c.s., Nijver België, Brussel, 1995;-
• (de) Allgemeines Künstlerlexikon, 16, München-Leipzig, 1997;-
• (nl) N. Hostyn, Ensorgrafiek in confrontatie (tentoonstellingscatalogus), Oostende, 1999;-
• (fr) L. Meunier, Jules Géruzet (ed.), La Belgique Industrielle, in : P. Delsaert, J.-M. Duvosquel, L. Simons & C. Sorgeloos, Honderd schatten uit de Koninklijke Bibliotheek van België, p. 188-189.