Alikruiken
| Littorina Fossiel voorkomen: Paleoceen tot recent | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| Littorina littorina | |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||||||
| Littorina Férussac, 1822 | |||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||
Littorina op  Wikispecies
| |||||||||||||||||||
| (en) World Register of Marine Species | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Alikruiken (Littorina) behoren tot een geslacht van weekdieren, dat fossiel bekend is vanaf het Paleoceen. Tegenwoordig bestaan er nog enkele soorten van dit geslacht.
Beschrijving
Deze buikpotige heeft een stevige, laaggewonden, kegelvormige schelp met een gladde tot zwak spirale versiering. Er bevinden zich 6 tot 7 bolle windingen met een oppervlaktesculptuur van horizontale spiraalribben. De jongste winding is groter dan de overige schaal. De schelphoogte bedraagt maximaal 40 mm en de schelpbreedte maximaal 35 mm.
De schelp is meestal bruingrijs, met donkere en lichte kleurbanden, die evenwijdig aan de ribben verlopen. De mondrand en callus zijn wit. Er is een dun bruin hoornachtig operculum met een spiraalvormige opbouw.
Leefwijze
Het voedsel bestaat uit algen en zeewier, maar ook dode materialen worden gegeten. Het dier is in staat om zeer lage zoutgehalten en vervuiling te overleven, maar ook een door de golven losgeraakte slak wordt zelden beschadigd, dankzij het zeer sterke huisje. Om niet door stromingen te worden meegevoerd, verankert het dier zich op objecten met behulp van een slijmlaagje. Bij eb wordt het huisje afgesloten met het operculum, zodat het slakje niet uitdroogt.
Verspreiding en leefgebied
Deze algenetende dieren komen algemeen voor in de getijdenzone op rotskusten, zandige kwelders en in mangrovebossen, maar minder op slikbodems. Sommige soorten komen slechts op plaatsen voor, die alleen nog door springvloeden bereikt kunnen worden. Bij deze is de kieuwholte deels omgevormd tot long.
Soorten
- Littorina aleutica Dall, 1872
- Littorina arcana Hannaford-Ellis, 1978
- Littorina brevicula (Philippi, 1844)
- Littorina compressa Jeffreys, 1865 (Gestreepte alikruik)
- Littorina fabalis (Turton, 1825) (Vlakke alikruik)
- Littorina horikawai Matsubayashi & Habe in Habe, 1979
- Littorina kasatka Reid, Zaslavskaya & Sergievsky, 1991
- Littorina keenae Rosewater, 1978
- Littorina littorea Linnaeus 1758 (Alikruik)
- Littorina mandshurica (Schrenk, 1861)
- Littorina natica Reid, 1996
- Littorina neritoides Linnaeus 1758
- Littorina obtusata Linnaeus 1758 (Stompe alikruik)
- Littorina planaxis Philippi 1847
- Littorina plena Gould, 1849
- Littorina saxatilis Olivi 1792
- Littorina scutulata Gould 1849
- Littorina sitkana Philippi, 1846
- Littorina squalida Broderip & G.B. Sowerby I, 1829
- Littorina subrotundata (Carpenter, 1864)
Uitgestorven soorten
- Littorina coccinea † Gmelin 1791
- Littorina hercynica † Geinitz 1848
- Littorina scabra † Linnaeus 1758
- Littorina sheaferi † Olsson 1967
- Littorina tuberculostriata † Clarke 1885
- Littorina undulata † Gray 1839
- Littorina unifasciata † Gray 1826
- Frank H.T. Rodes, Herbert S. Zim en Paul R. Shaffer (1993) - Natuurgids Fossielen (het ontstaan, prepareren en rangschikken van fossielen), Zuidnederlandse Uitgeverij N.V., Aartselaar. ISBN D-1993-0001-361
- Littorina in de Paleobiology Database
- David Burnie (2001) - Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (naar het Nederlands vertaald door Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).