Amsterdam (Jacques Brel)
Amsterdam, ook bekend als Dans le port d'Amsterdam is een lied van de Belgische zanger Jacques Brel.
Het lied heeft de vorm van een crescendo en beschrijft de ervaringen van matrozen tijdens hun verlof in de rosse buurt in Amsterdam. De melodie is ontleend aan het Engelse volkslied Greensleeves.
Brel bracht dit nummer nooit op een studioplaat uit. Desondanks werd Amsterdam een van de populairste liederen van Brel. Er is wel een live-album (Enregistrement Public à l'Olympia 1964) en een filmopname van dit liveconcert in het Parijse Olympia bewaard gebleven.
Dans le port d'Anvers[bewerken | brontekst bewerken]
Van origine ging Brels liedje niet over Amsterdam maar over Antwerpen, waardoor het lied Dans le port D'Anvers zou hebben geheten. Brel ondervond echter snel problemen omdat Anvers maar twee lettergrepen heeft en dus niet goed op de maat van het liedje past. Brel veranderde daarom de stadsnaam in de uiteindelijke versie maar de rest van de tekst bleef hetzelfde. Dit maakt ook duidelijker waarom het liedje over een grote haven en vele matrozen spreekt. Moderne havensteden als Antwerpen en Rotterdam hebben inderdaad te maken met veel prostitutie-toerisme en tijdelijk vertier van matrozen. Vooral in Jacques Brels tijd was dit niet zomaar een alledaags fenoneem in havensteden maar ook een belangrijk deel van de lokale economie van die steden: veel Antwerpse en Rotterdamse havenkroegen en hotels, bijvoorbeeld, konden niet overeind blijven zonder het verlof aan wal van de vele matrozen. Amsterdam, daarentegen, heeft maar een kleine haven voor moderne maatstaven met maar weinig matrozen die verlof aan wal krijgen. Hierdoor komen de activiteiten die Brel beschrijft in zijn loflied eigenlijk maar weinig voor in Amsterdam.
Bekende uitvoeringen[bewerken | brontekst bewerken]
Amsterdam is door een groot aantal bekende artiesten in verschillende talen uitgevoerd. Engelse versies waren er van onder anderen Scott Walker (1967), John Denver (1970), Dave Van Ronk (1971) en David Bowie (1973, als B-kant van het nummer "Sorrow" van zijn album Pin Ups). In het Nederlands werd Amsterdam gezongen door: Jeroen Willems, De Dijk, Acda en De Munnik, Liesbeth List en Rapalje. Acda en De Munnik gaven de naam De Stad Amsterdam aan hun Nederlandstalige cover. Hoewel hun versie nooit de Top 40 bereikte, geniet het wel bekendheid. Er bestaan ook versies in andere talen.