Bronkreeftjes

Bronkreeftjes
	Theosbaena loko
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Arthropoda (Geleedpotigen)
Onderstam:	Crustacea (Kreeftachtigen)
Klasse:	Malacostraca (Hogere kreeftachtigen)
Superorde:	Peracarida
	Orde
	Thermosbaenacea; Monod, 1927
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Bronkreeftjes op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie

Bronkreeftjes (Thermosbaenacea) is een orde van kleine kreeftachtigen.

Anatomie[bewerken | brontekst bewerken]

Bronkreeftjes bezitten een oogloze kop zonder rostrum. De eerste antenne is tweetakkig, de tweede antenne is eentakkig. De mandibel draagt een palp en er is slechts één paar maxillipeden.
De thorax draagt een kopborstschild (carapax) dat zowel de kopsegmenten als de eerste thoracale somieten omsluit en soms zelfs een deel van het abdomen. De thorax draagt 5 tot 7 paar pereopoden (looppootjes), die tweetakkig en ongedifferentieerd zijn.
Het abdomen (pleon) bestaat uit 6 segmenten met slechts twee paar, meestal gereduceerde, pleopoden en het eindigt met één paar uropoden en een telson (staartstukje) of pleotelson.^[2]

Bronkreeftjes bezitten geen visuele pigmenten en zijn blind als gevolg.

Ecologie[bewerken | brontekst bewerken]

Thermosbaenacea komen hoofdzakelijk voor in warmwaterbronnen en grottenmeertjes, enkele soorten vindt men in grondwater langs de kust en in zeegrotten. De weinige beschikbare data doen vermoeden dat bronkreeftjes zich voeden met plantaardig detritus.^[3]

Oorsprong[bewerken | brontekst bewerken]

Met uitzondering van de familie Halosbaenidae, die waarschijnlijk een recente soortenuitbreiding vertegenwoordigt, komen alle recente bronkreeftjes voor in een gebied dat overeenkomt met de Tethyszee zoals die zich in het Mioceen uitstrekte.^[4]

Systematiek[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn tot nog toe 34 soorten beschreven in vier families:

Thermosbaenidae Monod, 1927
- Thermosbaena mirabilis Monod, 1924 (Tunisië)
Monodellidae Taramelli, 1924
- Monodella stygicola Ruffo, 1949 (Zuid-Italië)
- Tethysbaena aiakos Wagner, 1994 (Griekenland)
- Tethysbaena argentarii (Stella, 1951) (Italië)
- Tethysbaena atlantomaroccana (Boutin & Cals, 1985) (Marokko)
- Tethysbaena calsi Wagner, 1994 (Britse Maagdeneilanden)
- Tethysbaena colubrae Wagner, 1994 (Puerto Rico)
- Tethysbaena coqui Wagner, 1994 (Puerto Rico)
- Tethysbaena gaweini Wagner, 1994 (Cuba)
- Tethysbaena haitiensis Wagner, 1994 (Cuba)
- Tethysbaena halophila (S.L. Karaman, 1953) (Kroatië)
- Tethysbaena juglandis Wagner, 1994 (Haïti)
- Tethysbaena juriaani Wagner, 1994 (Cuba)
- Tethysbaena lazarei Wagner, 1994 (Cuba)
- Tethysbaena relicta (Por, 1962) (Israël)
- Tethysbaena sanctaecrucis (Stock, 1976) (Britse Maagdeneilanden)
- Tethysbaena scabra (Pretus, 1991) (Balearen, Spanje)
- Tethysbaena scitula Wagner, 1994 (Britse Maagdeneilanden)
- Tethysbaena siracusae Wagner, 1994 (Italië, Sicilië)
- Tethysbaena stocki Wagner, 1994 (Britse Maagdeneilanden)
- Tethysbaena somala (Chelazzi & Messana, 1982) (Somalië)
- Tethysbaena tarsiensis Wagner, 1994 (Spanje)
- Tethysbaena texana (Maguire, 1965) (Verenigde Staten, Texas)
- Tethysbaena tinima Wagner, 1994 (Cuba)
- Tethysbaena vinabayesi Wagner, 1994 (Cuba)
Tulumellidae Wagner, 1994
- Tulumella bahamensis Yager, 1988 (Bahama's)
- Tulumella grandis Yager, 1988 (Bahama's)
- Tulumella unidens Bowman & Iliffe, 1988 (Mexico)^[5]
Halosbaenidae Monod & Cals, 1988
- Limnosbaena finki Mestrov & Lattinger-Penko, 1969 (Bosnië en Herzegovina; Noord-Italië)
- Halosbaena acanthura Stock, 1976 (Venezuela; Curaçao)
- Halosbaena fortunata Bowman & Iliffe, 1986 (Canarische Eilanden)
- Halosbaena tulki Poore & Humphreys, 1992 (West-Australië)
- Theosbaena cambodjiana Cals & Boutin, 1985 (Cambodja)

Bronnen

↑ Monod, T., (1927) Crustacea. 4. Decapoda (excl. Palaemonidae, Atyidae et Potamonidae). In Contribution à l'étude de la faune du Cameroun, Faune Colon.Fr., 1:593-624
↑ Wagner H.P. 1994. monographic review of the Thermosbaenacea (Crustacea: Peracarida): A study on their morphology, taxonomy, phylogeny and biogeography. Zoologische Verhandelingen (Leiden). 291:3-338.
↑ Stock J. H. 1986. Thermosbaenacea. In: STYGOFAUNA MUNDI: A Faunistic, Distributional, and Ecological Synthesis of the World Fauna inhabiting Subterranean Waters (including the marine interstitial). L. Botosaneanu ed. Leiden, The Netherland - E.J. Brill / Dr. W. Backhuys. 1986
↑ Poore G.C.B. & W.F. Humphreys. 1992. First record of Thermosbaenacea (Crustacea) from the Southern Hemisphere: a new species from cave in Tropical Western Australia. Invertebr. Taxon., 6:719-725.
↑ Bowman, T.E. and T.M. Iliffe. 1988. Tulumella unidens, a new genus and species of thermosbaenacean crustacean from the Yucatán Penninsula, Mexico. Proceedings of the Biological Society of Washington, 101(1):221-226, 2 figures.

[1] Monod, T., (1927) Crustacea. 4. Decapoda (excl. Palaemonidae, Atyidae et Potamonidae). In Contribution à l'étude de la faune du Cameroun, Faune Colon.Fr., 1:593-624

[2] Wagner H.P. 1994. monographic review of the Thermosbaenacea (Crustacea: Peracarida): A study on their morphology, taxonomy, phylogeny and biogeography. Zoologische Verhandelingen (Leiden). 291:3-338.

[3] Stock J. H. 1986. Thermosbaenacea. In: STYGOFAUNA MUNDI: A Faunistic, Distributional, and Ecological Synthesis of the World Fauna inhabiting Subterranean Waters (including the marine interstitial). L. Botosaneanu ed. Leiden, The Netherland - E.J. Brill / Dr. W. Backhuys. 1986

[4] Poore G.C.B. & W.F. Humphreys. 1992. First record of Thermosbaenacea (Crustacea) from the Southern Hemisphere: a new species from cave in Tropical Western Australia. Invertebr. Taxon., 6:719-725.

[5] Bowman, T.E. and T.M. Iliffe. 1988. Tulumella unidens, a new genus and species of thermosbaenacean crustacean from the Yucatán Penninsula, Mexico. Proceedings of the Biological Society of Washington, 101(1):221-226, 2 figures.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]