C/2012 S1
| C/2012 S1 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
C/2012 S1 gefotografeerd door Mount Lemmon SkyCenter op 8 oktober 2013
| ||||
| Type | komeet | |||
| Datum ontdekking | 21 september 2012 | |||
| Ontdekt door | Vitaly Nevsky en Artyom Novichonok in het ISON-Kislovodsk, Rusland[1] | |||
| Baangegevens | ||||
| Apoapsis | 0.01244 AU | |||
| Excentriciteit (e) | 1.0000020 | |||
| Periode (P) | geen
| |||
| Inclinatie (i) | 62.39° | |||
| ||||
C/2012 S1 (ISON) was een zonscherende komeet die waarschijnlijk uit de Oortwolk afkomstig was.[2] De komeet naderde op 28 november 2013 de zon tot een afstand van 0.012 AU (1.800.000 kilometer). De komeet zou eveneens de aarde dicht genoeg naderen om met het blote oog zichtbaar te zijn. Beelden van ruimtetelescoop SOHO leken er eerst op te wijzen dat de komeet tijdens zijn doorgang door het perihelium was verdampt en uit elkaar gevallen.[3] Later leek het er echter op dat een deel van de komeetkern toch intact gebleven was.[4] Enkele dagen later bleek dat de komeet toch tot stof is vergaan. Wetenschappers van de NASA maakten op 2 december bekend dat er geen brokken meer over waren die vanaf de aarde met het blote oog te zien zouden zijn, maar dat de Hubbletelescoop toezicht bleef houden.[5] Er is echter zoveel beeldmateriaal verzameld dat astronomen nog jaren onderzoek kunnen doen naar de komeet.[6]
Ontdekking
[bewerken | brontekst bewerken]C/2012 S1 werd officieel op 21 september 2012 ontdekt door Vitali Nevski (Виталий Невский, Vitebsk) en Artyom Novichonok (Артём Новичонок, Kondopoga, Rusland).[7] Zij deden hun ontdekking met een reflector van 0,4 meter doorsnede in het International Scientific Optical Network nabij Kislovodsk, Rusland. Kort na de ontdekking werd bekend dat de komeet voorheen al vastgelegd was op foto’s in het Mount Lemmon Survey (op 28 december 2011) en van Pan-STARRS (op 28 januari 2012), maar beide keren werd de komeet toen niet herkend als een nieuw hemellichaam.[8] De ontdekking werd op 24 september 2012 aangekondigd door het Minor Planet Center.
Baan
[bewerken | brontekst bewerken]C/2012 S1 heeft op 28 november 2013 zijn dichtste punt tot de zon bereikt; een afstand van 1.800.000 kilometer van het centrum van de zon.[9][10] Indien de zonneradius van 695.500 km in acht wordt genomen, heeft de komeet de zon tot ongeveer 1.100.000 kilometer van het zonsoppervlak genaderd.
De baan van de komeet was bijna parabolisch. Op 26 december 2013 zou de komeet de aarde naderen tot 0,429 AU (64.200.000 km).[10]
-
Visualisatie van de baan van C/2012
Helderheid en zichtbaarheid
[bewerken | brontekst bewerken]
_in_the_morning_sky_in_the_Netherlands.png)
_in_the_evening_sky_in_the_Netherlands.png)
Ten tijde van de ontdekking was de schijnbare magnitude van C/2012 S1 ongeveer 18,8, te zwak om met het blote oog te zien, maar helder genoeg om gezien te worden door amateurastronomen met een grote telescoop.[12] [13]
Tussen 5 juni en 29 augustus 2013 had de komeet een elongatie van minder dan 30 graden van de zon.[14] De verwachting was dat de komeet in september 2013 zichtbaar zou zijn met kleine telescopen of een verrekijker[2][13] en dat rond 6 november de komeet helder genoeg zou zijn om ook met het blote oog te zien.[2][13] Dit gebeurde echter niet. Op 30 juli 2013 werd bekend dat de komeet mogelijk minder goed te zien zal zijn dan aanvankelijk werd gedacht. Dit doordat de ijsdeeltjes die de zichtbare staart van de komeet veroorzaken al gesmolten zijn, en mogelijk ook door de aanwezigheid van mineralen op de komeet waardoor de gassen in de staart minder goed zichtbaar worden.[15]
In oktober was C/2012 S1 met een telescoop aan de ochtendhemel te zien en doorkruiste de komeet het sterrenbeeld Leeuw nabij de ster Regulus, en passeerde vervolgens de planeet Mars. STEREO nam de komeet in oktober en november waar.[16] Tijdens de passage van het sterrenbeeld maagd nam de helderheid (magnitude) van de komeet plots toe, waardoor hij enkele dagen tijdens schemer met het blote oog of verrekijker was te zien. Als gevolg van bewolking was dat in Nederland nauwelijks mogelijk. Door het licht van de zon was de komeet vanaf 23 november moeilijk waar te nemen.
De helderheid van een komeet voorspellen is echter lastig, zeker voor kometen die het centrale deel van het zonnestelsel voor het eerst bezoeken en de zon dicht naderen. Zo bleken eerdere voorspellingen over de helderheid van C/1999 S4 en Komeet Kohoutek te optimistisch.
Naam
[bewerken | brontekst bewerken]De komeet heet officieel enkel C/2012 S1. De C/ geeft aan dat de komeet niet-periodiek is, wat in de praktijk betekent dat de komeet een periode heeft langer dan 200 jaar en er minder dan twee periheliumpassages zijn waargenomen. Het getal 2012 is het jaar van de ontdekking, en de code "S1" geeft aan dat het de eerste komeet is ("1") die werd ontdekt in de tweede helft van de maand september (de achttiende halve maand in het jaar; "S" is de negentiende letter in het alfabet, maar de letter "I" wordt overgeslagen). De bijnaam ISON (aangegeven tussen haakjes) is slechts ter identificatie van de organisatie die de komeet ontdekt heeft: de International Scientific Optical Network. Desondanks wordt in de media ISON vaak aangevoerd als bijnaam voor de komeet.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- The NASA Comet ISON Observing Campaign op Sungrazing Comets
- (en) C/2012 S1 in de JPL Small-Body Database
- Komeet C/2012 S1 (ISON) in 2013 op hemel.waarnemen.com
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel C/2012 S1 op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ New Comet: C/2012 S1 (ISON). Associazione Friulana di Astronomia e Meteorologia (24 september 2012). Geraadpleegd op 24 september 2012.
- ↑ a b c Grego, Peter, "New comet might blaze brighter than the full Moon", Astronomy Now, 25 september 2012. Gearchiveerd op 4 september 2013. Geraadpleegd op 28 september 2012.
- ↑ "Komeet ISON verdampt bij zon", Nos.nl, 28-11-2013. Geraadpleegd op 28-11-2013.
- ↑ (en) "Comet ISON May Have Survived", NASA, 29-11-2013. Gearchiveerd op 30-11-2013. Geraadpleegd op 29-11-2013.
- ↑ NASA Investigating the Life of Comet ISON
- ↑ Komeet ISON tot stof vergaan, www.nos.nl; 3 december 2013.
- ↑ Post-discovery Photometric Follow-up of Sungrazing Comet C/2012 S1 ISON, 44e Lunar and Planetary Science Conference op 18 - 22 maart.
- ↑ MPEC 2012-S63: Comet C/2012 S1 (ISON). IAU Minor Planet Center (24 september 2012). Geraadpleegd op 24 september 2012.
- ↑ MPEC 2013-H38: Observations and Orbits of Comets. IAU Minor Planet Center (23 april 2013). Geraadpleegd op 28 april 2013.
- ↑ a b JPL Close-Approach Data: C/2012 S1 (ISON). NASA.gov (15 november 2012). Geraadpleegd op 25 november 2012.
- ↑ a b Bron: http://hemel.waarnemen.com/kometen/2013-11__C-2012_S1_ISON.html
- ↑ Rao, Joe, "Newfound Comet Could Look Spectacular in 2013", Space.com, 25 september 2012. Geraadpleegd op 28 september 2012.
- ↑ a b c Bakich, Michael E., "Comet ISON will light up the sky", Astronomy, 25 september 2012. Gearchiveerd op 13 mei 2019. Geraadpleegd op 28 september 2012.
- ↑ Elements and Ephemeris for C/2012 S1 (ISON). IAU Minor Planet Center. Gearchiveerd op 23 april 2013. Geraadpleegd op 23 april 2013.
- ↑ 'Komeet van de eeuw' lijkt al te doven, bericht uit De Telegraaf van 30 juli 2013.
- ↑ Anticipated STEREO observations of Comet ISON. NASA STEREO Science Center (27 February 2013). Geraadpleegd op 28 april 2013.
