Carl Czerny

Carl Czerny
	Carl Czerny, lithografie door Joseph Kriehuber, 1833
Algemene informatie
Volledige naam	Carl Czerny
Geboren	21 februari 1791
Geboorteplaats	Wenen
Overleden	15 juli 1857
Overlijdensplaats	Wenen
Land	Oostenrijk
Werk
Genre(s)	Klassiek
Beroep	componist, muziekpedagoog, pianist
Instrument(en)	piano
	(en) AllMusic-profiel; (en) Discogs-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Carl Czerny (Wenen, 21 februari 1791 — Wenen, 15 juli 1857) was een Oostenrijkse componist, pianist en pianopedagoog. Hij is vooral bekend door zijn pedagogische composities.

Czerny kreeg aanvankelijk pianoles van zijn vader - een bekende pianovirtuoos - en hij was op tienjarige leeftijd al een briljante pianist; daarom werd hij leerling van Ludwig van Beethoven. Hij gaf zijn eerste optreden in 1800 met het pianoconcert in c mineur, K.V.491 van Mozart. In 1812 speelde hij de Weense première van het vijfde pianoconcert van Beethoven, het Keizersconcert. Czerny studeerde verder bij Muzio Clementi en Johann Nepomuk Hummel alsook Antonio Salieri. Hij trad echter zelden op in concerten.

Hij was de leraar van Franz Liszt en schreef meer dan 1000 composities, waarvan de pedagogische werken "Schule der Geläufigkeit" en "Schule der linken Hand", en talrijke etudes ook tegenwoordig nog bij het piano-onderwijs gebruikt worden. Hij wordt tot de belangrijkste leden van het Weense muziekleven van zijn tijd gerekend. Liszt droeg later zijn 12 Etudes d'execution transcendante aan Czerny op, waarmee hij een van de eerste componisten was, die het woord 'etude' als titel gebruikten. Czerny's overige werken, waaronder talrijke symfonieën en pianoconcerten, kerkmuziek en kamermuziek raakten lange tijd in de vergetelheid en kregen pas aan het einde van de 20e eeuw weer meer aandacht. Zijn stijl sluit aan bij die van de Weense Klassieken, maar laat soms ook invloeden van de muziek van de romantiek zien.

Onder invloed van het studeren van de pedagogische werken van C.Ph.E. Bach en de sonates van Beethoven tijdens de lessen van deze laatste tijdens zijn jeugd, streefde Czerny naar nieuwe composities gemodelleerd naar deze werken. Zijn latere vriendschap met Muzio Clementi, wiens manier van lesgeven en oefeningen hij overnam en in zijn eigen benadering opnam, bleek van grote invloed te zijn op zijn carrière. Door de wederzijdse bewondering tussen Frédéric Chopin en Czerny, waarvan we weten door hun bewaard gebleven correspondentie, weten we dat zijn werken zeer bewonderd werden door veel van zijn tijdgenoten.

Enige tijd geleden zijn enige cd's met werken van Carl Czerny uitgebracht. Vooral zijn symfonieën zijn een verrassende ontdekking naast zijn talrijke pianowerken. De eerste symfonie in C mineur is sterk door Beethoven beïnvloed maar verraadt ook een Sturm-und-Dranggevoel van een laatbloeier in dit genre. Het werk is van begin tot eind vol passie en gedrevenheid. Czerny zelf had het gevoel dat hij te laat had ontdekt dat hij in de serieuze muziek wat te melden had.