Naar inhoud springen

Carla Bley

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Carla Bley
Carla Bley met Paolo Fresu en Andy Sheppard tijdens een optreden
Carla Bley met Paolo Fresu en Andy Sheppard tijdens een optreden
Algemene informatie
Geboortenaam Carla Borg
Geboren 11 mei 1936
Geboorteplaats OaklandBewerken op Wikidata
Overleden 17 oktober 2023
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Werk
Genre(s) Jazz
Beroep Componist, pianist, organist, bigband-leider
Instrument(en) Piano
Officiële website
(en) AllMusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) IMDb-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Carla Bley, geboren als Carla Borg (Oakland (Californië), 11 mei 1936[1]Willow (New York), 17 oktober 2023) was een Amerikaanse componiste, pianiste, organiste en bigbandleider op het gebied van de jazzmuziek.

Omdat haar vader pianoleraar en koordirigent was, maakte Bley vroeg kennis met muziek; ze speelde al toen ze vier jaar oud was. Na eerst een carrière in het rolschaatsen te ambiëren kwam ze toen ze zeventien was aan in New York, waar ze sigarettenverkoopster werd in de jazzclub Birdland. Aldaar ontmoette ze haar eerste man Paul Bley. Na haar vader moedigde ook hij haar aan te gaan componeren. Het huwelijk hield slechts twee jaar stand, maar ze heeft altijd de naam Bley aangehouden.

Haar talent als componist kwam al snel (begin jaren zestig) bovendrijven met opnamen door George Russel, Jimmy Giuffre en ook haar ex-man Paul Bley. Ze begon naast het componeren ook met het spelen van haar eigen muziek. Daartoe verzamelde ze een aantal moderne jazzmusici om zich heen in de Jazz Composers Guild (Gilde van jazz componisten). Tegen die tijd maakte ze ook kennis met trompettist Michael Mantler met wie ze een dochter Karen Mantler kreeg, die later ook een kortstondige carrière in de muziek maakte. Als vervolg op de JCG leidde ze samen met Mantler het Jazz Composer’s Orchestra; ze richtte met Mantler ook een nieuw platenlabel JCOA op, waar later nog artiesten als Clifford Thornton, Don Cherry en Roswell Rudd voor opnamen.

Een van der eerste opnamen was geen specifieke jazzplaat, maar een opera: Escalator over the Hill, een 3-LP. JCOA was geen lang leven beschoren en Bley en Mantler kwamen met Watt Works, een label voor hun eigen muziek en sinds het begin gekoppeld aan een ander specifiek jazzlabel: ECM Records uit München. Zij samen promootten ook het stichten van eigen labels binnen de jazzmuziek, zodat de musici een grote mate van zelfstandigheid konden behouden.

Sinds het begin van haar muzikale loopbaan heeft ze op tal van albums meegespeeld, composities geschreven voor haar eigen bands en voor anderen: Gary Burton, Jack Bruce, Robert Wyatt en Charlie Haden, alsook voor een soloalbum van Pink Floyd-drummer Nick Mason, die altijd van jazz heeft gehouden. Andersom speelden bekende musici in haar band, bijvoorbeeld de trompettist van de band Blood, Sweat & Tears, Lew Soloff.

In 1997 werd haar opera Escalator voor het eerst daadwerkelijk live uitgevoerd in Keulen; er was een orkestratie van gemaakt door Jeff Friedman. De opera had zelfs een kleine Europese tournee; ook later werd de opera nog uitgevoerd.

Er kwam sporadisch nog een album van Bley uit, dan weer voor bigband, dan weer voor klein ensemble, of een album alleen met haar partner Steve Swallow, een bassist die haar vanaf de jaren zestig begeleidde. Een voorbeeld is het album Trios, dat ze met producer Manfred Eicher (Ballad of the Fallen) opnam voor ECM met haar vaste trio met bassist Steve Swallow en tenor- en sopraansaxofonist Andy Sheppard.

Tevens trad ze af en toe op met haar band The Lost Chords, waarin behalve zijzelf, Steve Swallow en Andy Sheppard slagwerker Billy Drummond speelde.

Bley overleed op 87-jarige leeftijd.[2]


Daarnaast zijn haar composities op tal van andere jazzalbums terug te vinden.

[bewerken | brontekst bewerken]
  1. Sommige websites vermelden als geboortejaar 1938; dit artikel houdt 1936 aan, aangezien dat de datum is die aangegeven wordt op haar eigen site (eerste externe link).
  2. (en) Carla Bley, Jazz Composer, Arranger and Provocateur, Dies at 87