Eliud Kipchoge

Eliud Kipchoge
	Kipchoge tijdens de marathon van Berlijn in 2022.
Volledige naam	Eliud Kipchoge
Bijnaam	De Filosoof, Zen Master
Geboortedatum	5 november 1984
Geboorteplaats	Kapsisiywa
Nationaliteit	Kenia
Lengte	1,67 m
Gewicht	57 kg
Sportieve informatie
Discipline	middellange + lange afstand
Eerste titel	Wereldkampioen U20 veldlopen 2003
OS	2004, 2008, 2016, 2020
Extra	Wereldrecordhouder 30 km, marathon 2018-2023
Portaal	Atletiek

Eliud Kipchoge (Kapsisiywa, vlak bij Kapsabet, 5 november 1984) is een Keniaanse langeafstandsloper, die is gespecialiseerd in de marathon. Op deze afstand is hij de huidige olympische kampioen. Op 12 oktober 2019 liep hij als eerste de marathonafstand in minder dan twee uur. Deze tijd is niet erkend als wereldrecord. Hij nam in totaal deel aan vier Olympische Spelen en veroverde bij al deze gelegenheden een medaille, tweemaal goud, eenmaal zilver en eenmaal brons.

Loopbaan[bewerken | brontekst bewerken]

Eerste successen[bewerken | brontekst bewerken]

Kipchoge won een gouden medaille tijdens de wereldkampioenschappen van 2003 in Parijs op de 5000 m en versloeg hiermee de nummer twee Hicham El Guerrouj met slechts vierhonderdste van een seconde. (12.52,79 om 12.52,83).

In 2004 won Kipchoge brons op de Olympische Spelen van Athene op de 5000 m achter Hicham El Guerrouj (goud) en Kenenisa Bekele (zilver). Hij won ook een bronzen medaille op de 3000 m op de wereldindoorkampioenschappen in Moskou in 2006. Datzelfde jaar won hij op de LBBW Meeting 2006 in Kalsruhe de 3000 m in 7.33,07. Op 31 december 2006 liep hij op de 10 km van de San Silvestre Vallence een tijd beneden het bestaande wereldrecord. In een hevige strijd met Zersenay Tadese kwam hij met een tijd van 26.54 als winnaar uit de bus. Zersenay Tadese liep dezelfde tijd, maar eindigde een fractie later dan Kipchoge. De door beiden gerealiseerde tijd kon echter niet als wereldrecord worden erkend, omdat het hier een point-to-point race betrof, waarbij het verval over de eerste acht kilometer met 55 meter ook nog eens vijfmaal het toegestane maximum was.

Zilver op WK en OS[bewerken | brontekst bewerken]

Kipchoge won een zilveren medaille op de WK van 2007 in Osaka op de 5000 m. Hij finishte in 13.46,00 achter Bernard Lagat (13.45,87). Op de Memorial Van Damme won hij dat jaar eveneens een zilveren medaille op deze afstand in 12.50,38. Ook op de Olympische Spelen van 2008 in Peking won hij zilver. Met een tijd van 13.02,80 eindigde hij achter de Ethiopiër Kenenisa Bekele, die de wedstrijd won in een olympisch record van 12.57,82.

In Nederland is Kipchoge geen onbekende. Zo won hij vijfmaal (2004 tot 2008) de 4 Mijl van Groningen.

World Marathon Majors winnaar[bewerken | brontekst bewerken]

In 2016 werd Kipchoge de winnaar van de World Marathon Majors 2015/16, een competitie over de grootste marathons ter wereld, inclusief het wereldkampioenschap marathon. Zijn eerste plaats dankte hij aan overwinningen in Londen en Berlijn (in 2015). Hij verdiende hiermee het prijzengeld van 500.000 Amerikaanse dollar.^[1]

In april 2016 onderstreepte Kipchoge zijn status als een van de grootste marathonlopers aller tijden door voor de tweede opeenvolgende keer de marathon van Londen te winnen. Dit was bijzonder, omdat zijn tijd van 2:03.05 de op een na snelste tijd ooit was. Kipchoge was licht teleurgesteld dat hij het wereldrecord van 2:02.57, gelopen door zijn landgenoot Dennis Kimetto in Berlijn twee jaar eerder, net niet had verbroken. Het begintempo was (te) hoog, de kopgroep met de tempomakers kwam de eerste tien kilometer door in een tijd van 28.37, wat overeenkomt met een finishtijd van 2:01 uur. De halve doorkomst in 1:01.24 was de snelste in de geschiedenis van de marathon. Op de dertig kilometer kwam Kipchoge zelfs door in de wereldrecordtijd van 1:27.13. Hij was toen overigens nog in gezelschap van zijn landgenoot Stanley Biwott. Vanaf ongeveer 40 kilometer schudde hij ten slotte ook deze van zich af en sloot de afsluitende 2,2 km af in 6.16, een van de snelste tijden in de geschiedenis.

Olympisch marathonkampioen[bewerken | brontekst bewerken]

In de zomer van 2016 behaalde hij zijn grootste succes tot dan toe op de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Hij werd olympisch kampioen marathon. Met een tijd van 2:08.44 bleef hij Feyisa Lilesa en Galen Rupp ruim een minuut voor.

Op 6 mei 2017 liep Kipchoge op het Formule 1-circuit van Monza de marathon in 2:00.25. Hierbij werd hij begeleid door fietsers en gehaasd door verschillende atleten, onder wie de Nederlander Abdi Nageeye. De bedoeling was om de marathon binnen twee uur te volbrengen, maar deze ambitie kon hij niet waarmaken. Na afloop liet hij optekenen: "Ik dacht dat ik op weg was naar een tijd onder de twee uur, maar in de laatste twee ronden moest ik tien seconden toegeven. Het was een geweldig maar zwaar avontuur. Er is zeven maanden van voorbereiding aan vooraf gegaan. We hebben sportgeschiedenis geschreven."^[2]

Wereldrecord op de marathon[bewerken | brontekst bewerken]

Op zondag 16 september 2018 in Berlijn lukte het Kipchoge om het wereldrecord marathon te verbreken. De Keniaan liep de 42,195 kilometer in een tijd van 2:01.39, waarmee hij het vorige record van 2:02.57 beduidend verbeterde. Op 25 september 2022 wist hij wederom in Berlijn zijn wereldrecord met een halve minuut te verbeteren naar 2:01.09.^[3] Kelvin Kiptum wist op 8 oktober 2023 het wereldrecord naar 2:00:35 te brengen in de Chicago Marathon.

Onder ideale omstandigheden slaagde Kipchoge erin op zaterdag 12 oktober 2019 de grens van de twee uur voor een marathon te doorbreken met een eindtijd van 1:59.40. Het traject hiervoor werd gekozen in Wenen met overwegingen als de ideale temperatuur en luchtvochtigheid. Ook werd gebruik gemaakt van zogenaamde pacers, renners die ombeurten Kipchoge omringden om het tempo vast te houden en uit de wind te houden. Het record wordt niet opgenomen als wereldrecord omdat regels, die in een normale wedstrijd gelden, niet werden gevolgd.^[4]^[5]^[6]

Olympische titel geprolongeerd[bewerken | brontekst bewerken]

In 2020, het jaar waarin er als gevolg van de coronapandemie slechts weinig wedstrijden konden worden georganiseerd, won Kipchoge de marathon van Londen in 2:06.49, zijn vijfde overwinning in deze marathon, zij het in de langzaamste tijd van die vijf.

Ter voorbereiding op de Olympische Spelen in Tokio in 2021 nam Kipchoge in april deel aan de NN Mission Marathon, die op Twente Airport in Enschede werd georganiseerd. Hij won deze wedstrijd zonder publiek in 2:04.30. In Tokio slaagde de Keniaan er vervolgens in om zijn in 2016 veroverde olympische titel op de marathon te prolongeren door de wedstrijd met overmacht te winnen in 2:08.38. Hij had bij de finish bijna anderhalve minuut voorsprong op de als tweede in 2:09.58 finishende Abdi Nageeye, die op zijn beurt op 2 seconden werd gevolgd door de Belg Bashir Abdi. Kipchoge is hiermee de derde atleet die erin slaagde om een olympische marathontitel te prolongeren. Eerder presteerden Abebe Bikila (in 1960 en 1964) en Waldemar Cierpinski (in 1976 en 1980) dit. Ook was hij met zijn 36 jaar de op-één-na oudste olympische marathonwinnaar na Carlos Lopes, die in 1984 op 37-jarige leeftijd zegevierde.

Verbetering eigen wereldrecord marathon[bewerken | brontekst bewerken]

Op 25 september 2022 verbrak hij tijdens de marathon van Berlijn in een tijd van 2 uur, 1 minuut en 9 seconden zijn eigen wereldrecord uit 2018.

Kipchoge maakt deel uit van het NN Running Team.

Titels[bewerken | brontekst bewerken]

Olympisch kampioen marathon - 2016, 2020
Wereldkampioen 5000 m - 2003
Wereldkampioen U20 veldlopen - 2003

Persoonlijke records[bewerken | brontekst bewerken]

Baan

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
1500 m	3.33,20	31 mei 2004	Hengelo
1 Engelse mijl	3.50,40	30 juli 2004	Londen
3000 m	7.27,66	6 mei 2011	Doha
2 Engelse mijl	8.07,68	4 juni 2005	Eugene
5000 m	12.46,53	2 juli 2004	Rome
10.000 m	26.49,02	26 mei 2007	Hengelo

Weg

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
10 km	28.11	27 september 2009	Utrecht
15 km	43.02	17 februari 2013	Barcelona
20 km	57.12	17 februari 2013	Barcelona
halve marathon	59.25	1 september 2012	Rijsel
25 km	1:13.13	29 september 2013	Berlijn
30 km	1:27.13 (WR)	24 april 2016	Londen
marathon	2:01.09 (ex-WR)^[7]	25 september 2022	Berlijn

Indoor

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
1500 m	3.36,25	18 februari 2006	Birmingham
3000 m	7.29,37	5 februari 2011	Stuttgart
2 Engelse mijl	8.07,39	18 februari 2012	Birmingham
5000 m	12.55,72	11 februari 2011	Düsseldorf