Eva Besnyö

Eva Besnyö
	Eva Besnyö ; (foto Peter Weller, Berlijn, 1931)
Algemene informatie
Volledige naam	Besnyő Éva Marianna
Geboren	Boedapest, 29 april 1910
Overleden	Laren, 12 december 2003
Land	Hongarije
Werk
Beroep	fotograaf
Lid van	Dolle Mina
Rechten	oeuvre auteursrechtelijk beschermd
	RKD-profiel
	Media op Wikimedia Commons
Portaal	Kunst & Cultuur

Éva Marianna Besnyő (Boedapest, 29 april 1910 – Laren, 12 december 2003) was een Hongaars-Nederlandse fotografe.

Leven en werk

Maviye Karaman Ince en Eva Besnyö bij de Opzij prijsuitreikingen (1985)

Met twee zussen groeide ze op in een liberaal-joods gezin. Zij kreeg voor haar 16e verjaardag een Kodak-boxcamera. Besnyö was in Boedapest het buurmeisje van Robert Capa aan wie zij de eerste fotolessen gaf. Toen ze 18 was volgde ze met een Rolleiflex-camera een cursus reclame- en portretfotografie bij Jozsef Pécsi. Hij stimuleerde haar om naar Berlijn te gaan waar ze als professioneel fotograaf aan de slag ging. In Berlijn leerde zij ook de Nederlandse fotograaf John Fernhout kennen. Fernhout, zoon van de schilderes Charley Toorop, keerde in 1930 terug naar Nederland. Vanwege de opkomst van de Nazi's besloot Éva Besnyő Duitsland te verlaten en in 1932 volgde ze Fernhout naar Nederland. Ze traden in 1933 in het huwelijk.

Besnyö was een van de aanhangers van de Nieuwe Fotografie. Als lid van de tentoonstellingscommissie was Besnyö naast voorzitter Paul Schuitema en Cas Oorthuys, een van de drijvende krachten achter de organisatie van de tentoonstelling Foto '37, die in de zomer van 1937 onder auspiciën van de VANK in het Stedelijk Museum in Amsterdam werd georganiseerd.^[1]

Tot de Tweede Wereldoorlog deed ze veel aan portretfotografie maar ook het fotograferen van architectuur had haar belangstelling. Tijdens de bezetting moest ze onderduiken en werd ze actief in het verzet.

In 1939 kreeg ze een relatie met grafisch ontwerper Wim Brusse.^[2] In 1945 scheidde ze van Fernhout en trouwde ze met Brusse met wie ze een zoon en een dochter kreeg. Nadat de kinderen wat ouder waren geworden ging ze weer meer fotograferen waarbij ze in het begin van de jaren '70 zich vooral met een Leica-camera toelegde op het vastleggen van acties van Amsterdamse feministen van met name de groep Dolle Mina. In 1985 werd aan Besnyő de Annie Romeinprijs toegekend. In 1994 kreeg ze de Piet Zwart Prijs.^[3]

Op hoge leeftijd moest ze vanwege problemen met haar ogen stoppen met het fotograferen. De laatste jaren van haar leven woonde ze in het Rosa Spier Huis in Laren waar ze in 2003 op 93-jarige leeftijd overleed.

In 2004 werd ze 143ste bij de verkiezing van De grootste Nederlander.