Frans Halsema

Frans Halsema
	Frans Halsema in 1980
Algemene informatie
Volledige naam	Franciscus Aert Maria Halsema
Geboren	13 september 1939
Geboorteplaats	Amsterdam
Overleden	24 februari 1984
Overlijdensplaats	Amsterdam
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1960–1984
Beroep	Cabaretier en zanger
	(en) AllMusic-profiel; (en) Discogs-profiel; (en) IMDb-profiel; (en) Last.fm-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Franciscus Aert Maria (Frans) Halsema (Amsterdam, 13 september 1939 – aldaar, 24 februari 1984) was een Nederlands cabaretier en zanger.

Biografie

Jeugd en opleiding

Halsema werd geboren in Amsterdam in een katholiek gezin, als zoon van schrijver-tekenaar Arie Halsema en Maria Hermina Schelvis. Hij had twee broers en een zus. Frans was enige tijd misdienaar en zong in het koor van de patronaatvereniging. Zijn eerste kennismaking met toneelspel waren zijn optredens in de door zijn vader geschreven revuetjes en tussen de schuifdeuren in het 'gezinscabaret'.

Frans had weinig interesse in leren. De derde klas van het mulo verruilde hij voor een beroepsopleiding tot banketbakker, maar hij besloot een half jaar later te gaan werken. Hij ging achtereenvolgens aan de slag bij een kruideniersbedrijf, bij een herenmodezaak, bij een effectenkantoor en op de administratie van een uitgeverij. In zijn vrije tijd zong hij liedjes in cafés en op bruiloften en partijen en hij begeleidde zichzelf daarbij op de accordeon en de piano. Van 1958 tot 1960 was Halsema in militaire dienst, in de Van Braam Houckgeestkazerne te Doorn. Hij deed daar een schrijversopleiding en kreeg de gelegenheid om 's avonds naar de cabaretschool van Bob Bouber in Amsterdam te gaan.

Theater en televisie

Zijn cabaretdebuut maakte Halsema in 1960, bij het 'Pauze-Cabaret' in de City Music Hall in Amsterdam. Een jaar later ging hij aan de slag bij cabaret 'Lurelei'. Aanvankelijk deed hij dit als pianist en componist, maar na verloop van tijd nam hij ook een deel zang en spel voor zijn rekening. Omdat hij de groep op den duur te commercieel vond worden verliet hij Lurelei in 1964 en solliciteerde bij het ABC-cabaret van Wim Kan en Corry Vonk. Aanvankelijk werd hij daar geweigerd, maar na lang aandringen kon hij toch tot het gezelschap toetreden. Bij het ABC-cabaret leerde hij de fijne kneepjes van het vak en werd hij een veelzijdig cabaretier. Hij leerde daar de danseres Anke Cordess kennen met wie hij trouwde en een zoon kreeg.

In 1967 verliet hij het cabaretgezelschap en begon hij freelance-werk te doen. In 1968 vroeg cabaretier Gerard Cox of hij samen met hem iets wilde doen. Omdat Frans Halsema ook al zoiets aan Adèle Bloemendaal had beloofd, besloten ze gedrieën een programma te maken. Zo ontstond in 1968 Met blijdschap geven wij kennis. Daarnaast maakte hij ook groots opgezette televisieshows waarin hij als zanger, danser en acteur optrad met artiesten uit binnen- en buitenland. Ook nam hij enkele grammofoonplaten op.

In 1971 verscheen het album Portret van Frans Halsema met o.a het lied met de titel Dolf van der Linden een ode aan de nederlandse dirigent Dolf van der Linden. Van 1971 tot 1973 speelde hij met Jenny Arean twee seizoenen lang in de musical En nu naar bed van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink. Toen hij met zijn tegenspeelster een verhouding begon, liep zijn huwelijk op de klippen. De scheiding met Anke werd op 26 juli 1976 uitgesproken, maar ook de relatie met Arean hield geen stand. In 1976 betrok hij samen met zijn vriendin, de KRO-programmamaakster Ria Groeneveld, een boerderijtje in Dreumel in het Land van Maas en Waal.

In 1973 maakte Halsema een tweede programma met Gerard Cox: Wat je zegt ben je zelf. Het werd een succes, maar Halsema vond het naar eigen zeggen 'te plat'. Hij brak met Cox en begon een solocarrière. Dit was aanvankelijk geen succes; het cabaret was te braaf en de mensen bleven weg. Zijn tweede en derde programma sloegen beter aan.

In 1977 had hij een hit met het samen met Jenny Arean: Vluchten kan niet meer, een duet uit de musical En nu naar bed.

Halsema nam voor de scheerfabrikant Remington een reclameplaatje op.

Ziekte en dood

Toen Halsema gevraagd werd om op het Boekenbal van 1983 op te treden, moest hij hiervan afzien wegens problemen met zijn stembanden. Wel bereidde hij een nieuw theaterprogramma voor, The show must go on, dat in april 1984 in première zou moeten gaan. Het kwam er niet meer van. Begin 1984 liet hij zich voor keelkanker opnemen in het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis in Amsterdam. Op 24 februari 1984 overleed hij op 44-jarige leeftijd. Halsema ligt begraven op de Amsterdamse begraafplaats Zorgvlied.

Na zijn dood

Op 24 februari 1994 zond de KRO de televisiedocumentaire 'Frans, omzien in vrolijkheid' (1991) van Ria Groeneveld uit, zijn laatste levenspartner.
In theaterseizoen 2010–2011 maakte Marijn Brouwers een kleine tournee door Nederland met de voorstelling 'Beste Meneer Halsema', een muzikaal eerbetoon aan Frans Halsema.

Discografie

1966 - De Laatste Tango / Ontmoeting Op De Dam - 7"single - PHILIPS - JF 333 627
1967 - Boekenbal-Lade / Als Ik Bel (Ik Ben Verliefd Op Het Meisje P ...) - 7"single - PHILIPS - JF 333 694
1967 - Ome Nelis Heeft Kleurentelevisie / Madeleine - 7"single - PHILIPS - JF 333 891
1969 - De Training / Zeg Jules ... (Ik Zou Wel Eens Willen Weten) - 7"single - PHILIPS - JF 336 049
1969 - M'n Vlaanderenland / Dat Was Ik - 7"single - PHILIPS - JF 336 096
1969 - Tour De Frans - 12"lp - PHILIPS - 849 004 PY
1969 - Ha!! - 12"lp - BOEK EN PLAAT - C 145/0
1970 - Kaboutertango / Sandra - 7"single - PHILIPS - 6012 043
1971 - Portret Van Frans Halsema - 12"lp - PHILIPS - 6423 026
1971 - Onder De Wollen Deken / De Duitse Herder - 7"single - PHILIPS - 6012 173
1973 - Kamper Uien / De Hanzesteden - 7"single - DE TROUBADOUR - 6802 139
1973 - Zij Maakten Geschiedenis - 12"lp - PHILIPS - 6401 058
1975 - Mokum, Wat Maak Je Me Nou / 't Was Een Lieve Stille Wereld - 7"single - PHILIPS - 6012 529
1977 - Voor Haar - 12"lp - PHILIPS - 6423 098
1978 - Hoogtepunten Uit De One Man Show Van Frans Halsema - 12"lp - PHILIPS - 6423 109
1981 - Ik-Jij / Voor Haar - 7"single - PHILIPS - 6017 222
1981 - Je Moet Er Geweest Zijn - B.V. Nooitgedacht Presenteert: Frans Halsema '81 - 12"lp - PHILIPS - 6423 476
1982 - Save The Forest / A Brand-New World - 7"single - GLOBAL FOREST - 6845 087
1984 - 1939-1984 - 12"lp - PHILIPS - 832 632 1
1990 - Frans Halsema Zoals Hij Was - cd - MERCURY - 846 721 2
1994 - Voor Haar - Zijn 20 Allermooiste Liedjes - cd - MERCURY - 522 060 2
1997 - Het Beste Van Frans Halsema - cd - MERCURY - 536 309 2
1998 - Vluchten Kan Niet Meer - cd - ROTATION - 558 501 2
2001 - Portret - 2 cd's - BRIGADOON - BIS 028

Albums

Album met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Album Top 100	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
Met blijdschap geven wij kennis	1969	06-12-1969	4	10	met Adèle Bloemendaal en Gerard Cox
Tour de Frans	1969	-
Portret van Frans Halsema	1971	-
En nu naar bed	1972	-			Musical van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink
Wat je zegt ben je zelf	1974	28-09-1974	12	22	met Gerard Cox
Frans Halsema 1939-1984	1984	05-01-1985	16	15	Verzamelalbum
Voor haar	1994	12-03-1994	14	17	Verzamelalbum
Het beste van Frans Halsema	1997	-			Verzamelalbum
Vluchten kan niet meer	1998	-			Verzamelalbum
Portret van Frans Halsema	2001	-			Verzamelalbum
Frans Halsema en Gerard Cox voor altijd	2003	-			met Gerard Cox / Verzamelalbum
Springlevend	2009	21-03-2009	7	15	Verzamelalbum

Singles

Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
De laatste tango / Ontmoeting op de Dam	1966	04-02-1967	25	8	met Maria Lindes
Ome Nelis heeft kleurentelevisie / Madeleine	1967	-
Kaboutertango / Sandra	1970	-
Vluchten kan niet meer	1977	29-10-1977	19	5	met Jenny Arean / Nr. 16 in de Single Top 100
Voor haar / Ik jij	1994	-

Radio 2 Top 2000

Nummer(s) met noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000	'99	'00	'01	'02	'03	'04	'05	'06	'07	'08	'09	'10	'11	'12	'13	'14	'15	'16	'17	'18	'19
Vluchten kan niet meer (met Jenny Arean)	233	242	431	445	527	316	231	278	272	280	514	544	629	801	718	1113	954	1139	1212	1358	1303
Voor haar	177	141	123	127	110	100	50	56	36	53	69	57	98	109	88	110	115	151	132	179	184
Zondagmiddag Buitenveldert	1000	791	931	1164	917	1111	970	1403	1547	1209	1677	1675	1786	1886	1821	-	-	-	-	-	-

Dvd's

Dvd met hitnoteringen in de Nederlandse DVD Music Top 30	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
Springlevend	2010	24-04-2010	24	1

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel is met toestemming gebaseerd op de biografie van Frans Halsema door Mark de Vries die daarbij de volgende bronnen gebruikt heeft:
- Wim Ibo, En nu de moraal... Geschiedenis van het Nederlands cabaret, 1936-1981 (Alphen aan den Rijn 1982); Jacques Klöters, 100 jaar amusement in Nederland ('s-Gravenhage 1987);
- De dagboeken van Wim Kan, 1957-1968
- De radiojaren. Samengest. en ingel. door Frans Rühl (Amsterdam 1988);
- Patrick van den Hanenberg en Frank Verhallen, Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal op staat. Nederlands cabaret 1970-1995 (Amsterdam 1996).
- Keesings Historisch Archief 1984 (Amsterdam [etc.] z.j.) 608.
- Biografisch Woordenboek van Nederland deel 5 (Den Haag 2001), instituut voor Nederlandse Geschiedenis, door Ruud Gortzak,
- Documentatiemateriaal bij de documentatiedienst van de KRO te Hilversum en bij het Theater Instituut Nederland te Amsterdam.
- Een overzicht van Frans Halsema's theater- en televisieoptredens in: Piet Hein Honig, Acteurs- en kleinkunstenaarslexicon (Diepenveen 1984) 367.
Cd-bespreking, KKunst.com, internettijdschrift voor podiumkunsten, 2003

Zie de categorie Frans Halsema van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.