Naar inhoud springen

Franse Westhoek

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Hanhil (overleg | bijdragen) op 25 okt 2007 om 18:42. (interwiki fr bestaat nu wel)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.

Sjabloon:Frans arrondissement

De Franse Westhoek (Frans: Westhoek français) is een landstreek in Frankrijk, die het westelijk deel van de Westhoek en het noordelijk deel van Frans-Vlaanderen vormt en tevens nagenoeg overeenkomt met het arrondissement Duinkerke van het departement Noord. Een uitgebreidere beschrijving van de taken van een arrondissement is te vinden in het artikel over de bestuurlijke indeling van Frankrijk.

Het arrondissement Duinkerke heeft een oppervlakte van 1608 km² en had in 1999 bij de laatste volkstelling 379.702 inwoners, waarvan er 158.894 in de agglomeratie Duinkerke woonden.

Geografie

Afbakening

De Franse Westhoek wordt geografisch begrensd door de Noordzee in het noorden, de staatsgrens met België (schreve) in het oosten, de rivier de Leie in het zuiden en het Kanaal van Neufossé en de rivier de Aa in het westen.

De administratieve grenzen van het arrondissement Duinkerke wijken op enkele plaatsen af van de geografische grenzen van de Franse Westhoek. De gemeenten De Gorge (La Gorgue, ten zuiden van de Leie) en Groot-Fort-Filips (Grand-Fort-Philippe, ten westen van de Aa) vallen binnen het arrondissement Duinkerke, maar net buiten de geografische Westhoek. Andersom vallen de gemeente Klaarmares (Clairmarais), een deel van de gemeente Arken (Arques) en enkele landelijke gebieden van de gemeenten Sint-Omaars (Saint-Omer) en Ariën (Aire-sur-la-Lys) buiten het arrondissement, maar (deels) binnen de geografische Westhoek. Deze laatste gemeenten liggen in het departement Nauw van Calais (Pas-de-Calais). Voor het gemak worden echter vaak de administratieve grenzen aangehouden als de grenzen van de Franse Westhoek.

Landschap

Van noord naar zuid valt het gebied uiteen in de Frans-Vlaamse kust als onderdeel van de Opaalkust (Côte d'Opale) en de agglomeratie Duinkerke, het vlakke en weidse Blootland, het heuvelachtige Houtland en de Leievallei in het zuiden. De laatste drie gebieden worden in het Frans ook wel aangeduid als Coeur de Flandre, het Hart van Frans-Vlaanderen. Zowel het Blootland als het Houtland lopen over de schreve door in het Belgisch deel van de Westhoek, hoewel het Blootland daar bekend staat als de 'West-Vlaamse polders' of de 'IJzervlakte' en het Houtland ook wel 'Heuvelland' wordt genoemd.

Het hoogste punt van de Franse Westhoek, en van de Westhoek als geheel, ligt op de 176 meter hoge Kasselberg (Mont Cassel) in het Houtland. Het laagste punt ligt vier meter onder zeeniveau in de droogmakerij van De Moeren (Les Moëres), die voor de helft in de Belgische provincie West-Vlaanderen ligt.

Stedelijke centra

Belangrijkste plaatsen zijn in volgorde van grootte:

Geschiedenis

De Franse Westhoek is het enige van oudsher Nederlandstalige gebied in Frankrijk: er worden Vlaamse dialecten gesproken. Tussen 1659 en 1678 werd het gebied, net als de rest van Frans-Vlaanderen, door de Franse koning Lodewijk XIV veroverd en bij Frankrijk ingelijfd, met name na de slag aan de Peene. Hierdoor werd het staatkundig gescheiden van de rest van Vlaanderen en het Nederlands taalgebied.

Taalverhoudingen in de Franse Westhoek in 1874 en 1972

Ondanks de Franse overheersing wisten de Vlamingen hun taal lange tijd te bewaren. Door de politiek van culturele en taalkundige gelijkschakeling, tijdens de Franse Revolutie en vooral vanaf 1870, werd echter van hogerhand geprobeerd de dialecten te verdringen ten voordele van de Franse eenheidstaal. In het verstedelijkte en geïndustrialiseerde kustgebied lukte dit het snelst: in de eerste helft van de 20ste eeuw was het op enkele kleinere gemeentes na volledig verfranst. Sindsdien zijn ook in het binnenland de Vlaamse dialecten langzaam aan het verdwijnen. De vergelding na de Tweede Wereldoorlog, die de 'Germaanse' Vlamingen en hun streektaal een slechte naam bezorgde, heeft daartoe zeker bijgedragen.

Het huidige arrondissement Duinkerke ontstond door een decreet van 10 september 1926, dat voorzag in de samensmelting van de voormalige arrondissementen Duinkerke en Hazebroek.

Taal en cultuur

In 1972 bleek uit een uitgebreid taalonderzoek dat de Frans-Vlaamse dialecten in een groot deel van de Franse Westhoek nog actief gesproken werden, in heel wat gemeenten zelfs meer dan het Frans (zie externe link). Vandaag de dag zijn er nog slechts enkele tienduizenden, voornamelijk ouderen, die dialect spreken. Door de slechte economische situatie in het noorden van Frankrijk zijn er wel steeds meer Franse Vlamingen die over de 'schreve' in het Belgische deel van Vlaanderen gaan werken. Ook zijn er Nederlandstalige Belgische bedrijven die vestigingen in Frans-Vlaanderen hebben. Hierdoor is de belangstelling voor en de kennis van het Nederlands sterk toegenomen. De dialecten worden echter met uitsterven bedreigd.

Bestuurlijke indeling

De Franse bestuurlijke indeling gaat uit van een piramidestructuur. Onder het nationale niveau bevinden zich achtereenvolgens de regio's, de departementen, de arrondissementen, de kantons en de gemeenten. De Franse Westhoek komt nagenoeg overeen met het arrondissement Duinkerke van het departement Noord in de regio Noord-Nauw van Calais. Het arrondissement Duinkerke, en daarmee de Franse Westhoek, is onderverdeeld in de volgende 16 kantons en 115 gemeenten:

De gesplitste kantons van Belle, Duinkerke/Groot-Sinten/Nieuw-Koudekerke en Hazebroek zijn samengenomen. De gemeenten Belle, Duinkerke en Hazebroek behoren door de splitsing tot meerdere kantons. De kantons van Duinkerke vormen samen de stedelijke agglomeratie van deze stad.

Gemeentelijke herindelingen

In het verleden hebben in het gebied de volgende gemeentelijke herindelingen plaatsgevonden:

  • 1856: Tetegem → Tetegem en Rozendaal (afgesplitst als nieuwe gemeente)
  • 1877: Klein-Sinten → Klein-Sinten en Sint-Pols (afgesplitst als nieuwe gemeente)
  • 1881: Duinkerke → Duinkerke en Malo (afgesplitst als nieuwe gemeente)
  • 1883: Gijvelde → Gijvelde en Brayduinen (afgesplitst als nieuwe gemeente)
  • 1946: Stad-Broekburg (Bourbourg-Ville) en Ambt-Broekburg (Bourbourg-Campagne) → Broekburg (nieuwe gemeente)
  • 1970: Malo → Duinkerke
  • 1972: Klein-Sinten en Rozendaal → Duinkerke
  • 1980: Mardijk → Duinkerke

In 2004 is een vrijwillige annexatie van Sint-Pols door Duinkerke door de prefect afgewezen, omdat bij het referendum daarover in Sint-Pols de opkomst te laag was.

Zie ook

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franse_Westhoek&oldid=9927916"