Gebruiker:Chescargot/Jacques Herman Aa (1913-1945)
| Jacques Herman Aa | ||
|---|---|---|
.jpg)
| ||
Struikelsteen ter herinnering aan Jacques Herman Aa. Deze steen is gelegd in de Orteliuskade 39-III, Amsterdam[1]
| ||
| Algemene informatie | ||
| Geboren | 14 september 1913 Amsterdam | |
| Overleden | 21 april 1945 Dachau | |
| Nationaliteit |  Nederland
| |
| Beroep | Econoom, onderwijzer | |
Jacques Herman Aa (Amsterdam, 1913 - Dachau, 1945) was een joodse leraar economie en verzetsstrijder gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]
Jacques in 1913 te Amsterdam geboren. Zijn ouders waren Efraim en Helena Aa.
Hij werd later een doctor in economie[2], en zou als leraar zijn vak uitoefenen.
Vroeg in 1935 verloofde en trouwde Aa met Cora Vermeulen.[3][4] Ze vestigden zich tot 1936 in Hoorn voordat ze naar Amsterdam verhuisden.[5] Ze kregen samen drie kinderen.[6]
Oorlogsjaren[bewerken | brontekst bewerken]
Aa was vanaf begin 1941 hoofd van het secretariaat van de Commissie van Onderwijs van de Nederlandse Joodse Raad.[7][8] Hij kreeg dan ook te maken met de regeling dat Joodse kinderen in het najaar dat jaar niet meer naar de openbare school mochten, maar naar aparte scholen moesten.[9]
Hij sprokkelde over deze periode een groot aantal statistieken bijeen van de joodse bevolking, verdeeld in onder meer leeftijd, geslacht en werkzaamheden, die in 1942 in zijn rapport Over de maatregelen inzake het onderwijs aan joodse leerlingen van augustus 1941 tot mei 1942 werden gepresenteerd.[10] Hij schrijft voorts dat er in Duitsland joodse scholen waren opgericht, die tot 1938 waren gesubsidieerd door de Duitse staat, en dat er in een later stadium ‘jodenklassen’ op de openbare lagere scholen waren ingericht, waar les werd gegeven door joodse wachtgelders en gepensioneerde joodse leerkrachten.[7][8]
Er is weinig bekend over zijn verzetswerk.
Hij werd in 1944 met het laatste transport van Westerbork naar Auschwitz gestuurd en is uiteindelijk in Mühldorf (bij Dachau) omgekomen.[11] Zijn weduwe was kwart joods en kon de dans ontspringen, ze bleef met hun drie kinderen achter.
Postuum[bewerken | brontekst bewerken]
Gedurende de Nationale Dodenherdenking van 1960 is Aa symbolisch bijgezet in het dan nieuwe Nederlands nationale graftombe, een eenvoudig ontwerp in lavasteen van Aldo van Eyck op het Binnenhof. Hij werd er als verzetsstrijder in een adem bijgezet met de doden waar Jan Camperts "psalm van het verzet" getiteld "lied der achttien doden" naar verwijst.[12][13]
Publicatie[bewerken | brontekst bewerken]
- J.H. Aa (1942), De maatregelen inzake het onderwijs aan Joodse leerlingen, aug. ’41 – mei ’42, Amsterdam.[14][7]
Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]
- Links naar persoonskaarten: http://www.maxvandam.info/humo-gen/family/1/F61946?main_person=I163711
- ↑ Jacques Hermann Aa (Amsterdam, 14 september 1913 - Extern Kommando Mühldorf, 21 april 1945). Oorlogsbronnen. Geraadpleegd op 27 november 2021.
- ↑ Cora Aa (1984) "Page of Testimony Jacques Herman Aa", Yad Vashem.
- ↑ Burgelijke Stand. De Tijd (20 februari 1935). Geraadpleegd op 27 november 2021.
- ↑ Burgelijke Stand. Algemeen Handelsblad (7 maart 1935).
- ↑ Aa - Vermeulen, Cora | Capriolus Contemporary Ceramics - Keramiek Galerie. Capriolus. Geraadpleegd op 27 november 2021.
- ↑ Jacques Herman Aa. Verzetsmuseum. Geraadpleegd op 27 november 2021.
- ↑ a b c H. Monkel (2015). ‘Geeft u mij maar een tientje’. Arnhem.
- ↑ a b Aart Janszen (september 2019), De ontjoodsing van het lager onderwijs in Amsterdam, gedurende de bezetting 1940-1943, verdwenen-joodse-scholen.nl
- ↑ Jacques Hermann Aa (Amsterdam, 14 september 1913 - Extern Kommando Mühldorf, 21 april 1945). Oorlogsbronnen. Geraadpleegd op 27 november 2021.
- ↑ 181g Aa, J.H.. www.archieven.nl. Geraadpleegd op 27 november 2021.
- ↑ "Jacques Herman Aa", Joods Monument.
- ↑ (parlementaire redacteur), Erelijst van gevallenen geplaatst in kamergebouw. Trouw (4 mei 1960). Geraadpleegd op 27 november 2021.
- ↑ 's Lands Kroniek. Nieuwe Schiedamsche Courant (4 mei 1960).
- ↑ Aart Janszen (2016). Een kleine heldendaad.