Gebruiker:Febe vg/Kladblok

De Kerk van Strijland (Gooik)

De Kerk van Strijland, gelegen in de Gooikse deelgemeente Strijland, heeft als doel om zich te transformeren van een traditionele kerk tot een dynamische cultuurtempel die een breder scala aan activiteiten en evenementen kan huisvesten. Met het besef dat de kerk regelmatig leegstaat, ziet de kerkraad een kans om de kerk te herbestemmen voor culturele en gemeenschapsgerichte doeleinden, terwijl de sacrale betekenis behouden blijft.

Historische Achtergrond en Architectuur

De opvallende ronde kerk, gebouwd in 1971, bevindt zich in het hart van Strijland en heeft een uitstekende akoestiek, waardoor het ideaal is voor culturele en artistieke evenementen. Met een zitcapaciteit van ruim 400 personen biedt de kerk een ruim podium voor concerten, lezingen en gespreksavonden. De nabijgelegen zaal Edele Brabant kan worden gebruikt voor recepties en logistieke ondersteuning.

Parochie en Samenleving

De Kerk van Strijland valt onder de parochie "Onze-Lieve-Vrouw van Goede Bijstand" in Gooik. Deze parochie heeft een lange geschiedenis van dienstbaarheid aan de gemeenschap en blijft een belangrijk spiritueel centrum voor gelovigen in de regio.

Nieuwe Visie: Van Kerk tot Cultuurtempel

De kerkraad heeft besloten om de kerk te herpositioneren als een tweede cultuurcentrum, vergelijkbaar met De Cam in Gooik. Deze visie omvat een breed scala aan culturele activiteiten, waaronder jaarlijkse optredens van de Harmonie De Vrede en diploma-uitreikingen van het Sint-Godelieve-Instituut uit Lennik. Het doel is om de kerk te transformeren tot een levendige ontmoetingsplek die de gemeenschap versterkt.

Technologische Verbeteringen

Om de kerk beter geschikt te maken voor culturele evenementen, werkt de kerkraad aan plannen om de verlichting te vernieuwen. Een nieuw verlichtingssysteem met vier lichtbronnen langs de muren zal worden beheerd via een domoticasysteem, waardoor optredens en diensten beter in de schijnwerpers worden gezet. De verbeteringen in verlichting zullen ook een positief effect hebben op de energie-efficiëntie van het gebouw.

Duurzaamheid en Toekomstplannen

De kerkraad heeft toekomstgerichte plannen om verder te investeren in de modernisering van de kerk. Naast de verbeteringen aan de verlichting, staan ook energiezuinigere verwarmingsregelingen, een multifunctionele geluidsinstallatie en uitgebreidere backstagefaciliteiten voor artiesten op de agenda. Met de extra inkomsten uit de bredere culturele activiteiten kan de kerk worden aangepast aan moderne normen en behoeften.

Huidige Ontwikkelingen

Naast de geplande transformatie tot cultuur- en evenementenzaal, is de Kerk van Strijland betrokken geweest bij recente ontwikkelingen in de omgeving. In november 2021 opende het vaccinatiecentrum in de kerk van Strijland. Inwoners van Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik en Roosdaal konden in de kerk terecht voor de boostervaccins tegen COVID-19.

Gemeenschap en Identiteit

De Kerk van Strijland streeft naar een vernieuwde identiteit die de culturele en gemeenschapsgerichte behoeften van het dorp weerspiegelt. Terwijl het zich openstelt voor een gevarieerd programma van evenementen, blijft de kerkraad trouw aan het respect voor de sacrale betekenis en geloofsgemeenschap. Het doel is om Strijland een dynamische en levendige ontmoetingsplaats te bieden, die zowel het culturele erfgoed als de toekomstige behoeften van de gemeenschap weerspiegelt.

de Sint-Ursmaruskerk (Oetingen)

De Sint-Ursmaruskerk, opgericht in 1858 en recent erkend als cultureel erfgoed sinds 8 oktober 2021, staat trots in het hedendaagse centrum van Oetingen. Deze neogotische kerk, gewijd aan bisschop Ursmarus, weerspiegelt de evolutie van het dorp en herbergt een schat aan kunstwerken en geschiedenis.

Geschiedenis en architectuur

De Sint-Ursmaruskerk, een intrigerend religieus gebouw dat zijn oorsprong vindt in 1858, is sinds 8 oktober 2021 officieel erkend als cultureel erfgoed. De kerk bevindt zich in het huidige centrum van Oetingen, hoewel dit centrum niet langer overeenkomt met het middeleeuwse hart van de plaats, dat vroeger in het noordoosten van Oetingen lag (de Oude Plaats). De kerk is vernoemd naar bisschop Ursmarus en is opgetrokken in een eenvoudige en uniforme neogotische stijl. Bij de constructie werd deels gebruikgemaakt van materiaal dat afkomstig was van de oude parochiekerk.

De beslissing om de kerk te bouwen, en later te verplaatsen naar het huidige centrum, is het resultaat van een historische discussie in de Oetingse gemeenschap. Burgemeester J.B. Seghers en pastoor Egidius Puyenbroeck spelen een cruciale rol in deze verschuiving. Samen met de pastorie en het voormalige gemeentehuis, die in een neoclassicistische stijl zijn opgetrokken, vormt de bakstenen kerk met het aangrenzende kerkhof een indrukwekkend architecturaal geheel dat de oostelijke zijde van het Kerkplein domineert.

Interieur

Binnen het neogotische ontwerp is de spitsboog prominent aanwezig in het interieur. De gepleisterde muren zijn geschilderd in lichte bruine tinten voor het schip en blauw voor het koor. De zuilen die het gewicht van de kruisgewelven dragen, zijn versierd met kapitelen die bladeren van eiken en druivenranken laten zien. In de kerk zijn ook enkele prachtige beelden en schilderijen te bewonderen, waarvan er een aantal uit de oude kerk afkomstig zijn. De voornaamste bezienswaardigheden zijn:

• Sint-Ursmarusaltaar (zuidkoor), portiekvormig in classicerende barok, gemarmerd hout, ca. 1700; met beeld van Sint-Ursmarus
• Maria-altaar, sober neobarok portiekaltaar met madonnabeeld
• Preekstoel, sober rococo-hotsnijwerk, 18de eeuw
• Twee biechtstoelen, laat-barok en rococo, 18de eeuw
• Laat-gotische, arduinen doopvont (ca. 1500); koperen deksel (ca. 1700)
• Loret-orgel, beschermd monument vanaf 11 september 1979
• Ornamieke en monumentale, neogotische kruiswegstaties
• H. Anna met maagd Maria, laat-gotisch beeld in gepolychromeerd hout, ca. 1500
• Sint-Ursmarus, 16de-eeuws beeld in een houten neogotische nis (19de eeuw), klassieke voorstelling van de patroonheilige met staf en mijter als attributen
• “Aanbidding der Herders”, schilderij, Antwerpse School, 17de eeuw
• “Opdracht in den Tempel”, schilderij 1866
• “H. Ursmarus excoriseert een kloosterzuster”, schilderij, 1860

De omgeving

De omgeving van de kerk weerspiegelt eveneens de rijke geschiedenis van de regio, met diverse grafstenen van oud-pastoors, voormalige burgemeester J.B. Seghers en adellijke leden uit de familie Kervyn en Collins. De Sint-Ursmaruskerk is niet alleen een religieus heiligdom, maar ook een levendige getuige van het verleden en de identiteit van Oetingen.

De Oude Plaats (Oetingen)

De Oude Plaats (D’aa Plosj), eens een bruisende plek van activiteit, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. Gelegen aan de Romeinse heerbaan Halle-Ninove op het grondgebied van de Morsebeek, vormde deze locatie het startpunt van het middeleeuwse Oetingen. Hier werd een kasteel opgericht in de 12e tot 13e eeuw, omringd door een kleine woonkern met een kapel die later zou uitgroeien tot de parochiekerk.

Echter, aan het einde van de 17e eeuw leidde politieke en territoriale factoren tot de vernietiging van de middeleeuwse dorpskern. Deze lag precies op de grens van het graafschap Henegouwen en het hertogdom Brabant. Deze situatie creëerde het vraagstuk van de kerklocatie. Na verdeeldheid binnen de Oetingse parochie, resulteerde 1858 in de bouw van de Sint-Ursmaruskerk op haar huidige locatie in het huidige centrum, dankzij de inspanningen van burgemeester J.B. Seghers en pastoor Egidius Puyenbroeck.

De Oude Plaats, een historisch kruispunt van gebeurtenissen, blijft verbonden met de Sint-Ursmaruskerk als een herinnering aan de evoluerende geschiedenis en identiteit van de regio.

Het graf van Staf De Clercq

Het graf van Staf De Clercq (1884 – 1942) op de Kesterheide is nauw verbonden met het Vlaams-nationalisme. Zo heeft het graf een bepaald belang, alsook De Clercq’s erfenis en de aanhoudende controverse rond zijn nalatenschap.

Zijn leven en overtuigingen

Staf De Clercq (geboren in 1884) groeide op en werkte als onderwijzer in het Pajottenland. Tijdens zijn jeugdjaren woonde hij in Sint-Pieters-Kapelle, terwijl hijzelf zijn studie volgde in Edingen en Binche. Al voor de Eerste Wereldoorlog voerde hij actief campagne als fervent aanhanger van de Vlaamse zaak, met als doel het verzet tegen de overheersing van de Franstalige bourgeoisie. Na de Eerste Wereldoorlog werd hij gekozen als volksvertegenwoordiger voor de Frontpartij.

Politieke Opkomst en Strijd in Kester

In Kester bekleedde De Clercq de positie van schepen gedurende 15 jaar. Zijn ambities om burgemeester van Kester te worden werden echter gefrustreerd door de weigering van Eerste Minister Henri Carton de Wiart, vanwege De Clercq's uitgesproken Vlaamse standpunten.

Consolidatie van Vlaams-nationalisten onder VNV

Na 1933 slaagde De Clercq erin om verdeelde Vlaams-nationalistische facties te verenigen onder de vlag van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Om dit te bewerkstelligen, moest hij concessies doen en de Groot-Nederlandse gedachte wijzigen naar een afhankelijk Vlaanderen binnen een Belgische federale structuur. Vanaf 1919 nam De Clercq deel aan Vlaamsgezinde bijeenkomsten, zoals processies naar het calvariekruis op de Kesterheide. In de vroege jaren '30 verwierf hij een groot stuk weiland op de Kesterheuvel, waar later de Landdagen van het VNV in mei van de jaren '30 werden gehouden. De Kesterheide werd het toneel van vurige toespraken die nationale aandacht trokken.

Collaboratie en Einde van het VNV

In de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog kreeg De Clercq's beweging steun van Nazi-Duitsland. Tijdens de Duitse bezetting omarmde Staf De Clercq voluit samenwerking met de Duitse bezetter en het nationaal socialisme. Nadat hij in 1942 was overleden, waarbij zijn exacte doodsoorzaak niet volledig helder is doordat sommige bronnen beweren dat het kanker was terwijl anderen beweren dat het een hartaanval was, vond aanvankelijk zijn begrafenis plaats op het kerkhof van Kester. Op een later tijdstip werd zijn stoffelijk overschot overgebracht naar een indrukwekkend praalgraf op de Kesterheide.

Naoorlogse Onrust en Herdenking

Na de Tweede Wereldoorlog daalde de steun voor De Clercq's beweging, mede door de onderwerping aan Nazi-Duitsland. Het einde van de oorlog leidde tot de illegale status van het VNV.

Het praalgraf van De Clercq werd vernietigd in oktober 1944 en opnieuw in mei 1945. Zijn stoffelijke resten werden verplaatst naar het kerkhof van Leerbeek en later naar Asse, waar zijn lichaam werd begraven door leden van de Vlaamse Militanten Orde (VMO). De huidige betonplaat op de Kesterheide dateert uit 1990, maar De Clercq ligt hier niet begraven.

De rol en betekenis van Staf De Clercq in de strijd voor de Vlaamse ontvoogding blijven tot op heden controversieel. Zijn motivatie werd beïnvloed door de verfransingsdruk en minachting van Franstaligen jegens Vlamingen, vooral gezien zijn opgroeien aan de taalgrens. Hoewel hij bijdroeg aan het bewustzijn van de Vlaamse identiteit, nam zijn keuze voor samenwerking met het nazisme en het VNV een schadelijke wending aan de zaak. Dit werpt een open vraag op over de uiteindelijke impact van Staf De Clercq op de Vlaamse zaak en symbolen.

Ontbreken van duiding aan het graf

Het praalgraf van de voormalige collaborateur ontbreekt momenteel een informatiebord. De interesse in de identiteit van De Clercq en het doel van het graf heeft geleid tot toenemende vragen aan het gemeentebestuur van Gooik. Deze vragen werden ook voorgelegd aan Vlaams minister Bart Somers (Open VLD), die het gemeentebestuur heeft geadviseerd om de mogelijkheid van een informatiebord te overwegen. Burgemeester Simon De Boeck (CD&V) verklaarde: "We zullen deskundigen raadplegen bij dit initiatief."